Vijf voor twaalf
De Landerlijke Huisartsen Vereniging (LHV) ‘poldert’ echter mee met de zorgverzekeraars en overheid, op zoek naar wat overgebleven kruimels die hun worden toegeworpen. De LHV lijkt te zijn vergeten waar het werkelijk om gaat. En dat is goede zorg door huisartsen die niet aan de leiband van de zorgverzekeraars lopen, maar zelf in overleg met de patiënt beslissen wat de beste behandeling is.
Huisartsen krijgen nu door de zorgverzekeraars eenzijdig contracten opgelegd waar niet over te onderhandelen valt. Van marktwerking is, als dat al de bedoeling was, geen sprake.
Het veelgeprezen concept van de huisarts (dat wil zeggen: kleinschalige, laagdrempelige en goedkope eerstelijnszorg voor iedereen vóórdat wordt verwezen naar de duurdere tweede lijn), wordt vanachter bureaus en in vergaderzaaltjes kapot georganiseerd door politici, verzekeraars en andere belanghebbenden. En de meeste huisartsen zijn murw en kijken apathisch toe.
Wat legt de zorgverzekeraar de huisarts dan op?
De zorgverzekeraar komt steeds meer de spreekkamer binnen. De contracten met huisartsen bevatten elk jaar nieuwe voorwaarden. De verzekeraar dicteert, maar de huisarts blijft (ook tuchtrechtelijk) eindverantwoordelijk en draagt de bedrijfsrisico’s. Onder het motto ‘kwaliteit en transparantie’ wordt onze autonomie ingeperkt en is er een bureaucratisch terreurbewind ontstaan. Natuurlijk moet kwaliteit zichtbaar zijn, maar het huidige patroon van formulieren, overeenkomsten en protocollen gaat ten koste van de tijd voor onze patiënten, van onze betrokkenheid bij het werk en uiteindelijk van de kwaliteit. Het zou op deze manier goedkoper moeten worden, maar de praktijk wijst op het tegendeel.
In sommige regio’s worden huisartsen door de zorgverzekeraar verleid met een zak geld. In ruil daarvoor worden ze verplicht grote beeldschermen in de wachtkamer op te hangen met patiëntgebonden informatie (en natuurlijk om de 5 minuten reclame voor de zorgverzekeraar zelf). Sommige huisartsen gaan hierin mee en gaan er zelf in geloven dat ze zo kwaliteit in huis halen, maar dat is allerminst bewezen. Uit recent NIPO-onderzoek blijkt dat lang niet iedere patiënt zit te wachten op e-consulten en avondspreekuren. Er kan worden gesteld dat de zorgverzekeraar allerlei verplichtingen oplegt die de professionele autonomie aantasten maar die de zorgverlening niet verbeteren.
Gevolgen voor de burger
Het zal er niet goedkoper van worden en de patiënttevredenheid wordt er niet groter door. Onze ervaring is dat patiënten kleinschalige zorg het meest op prijs stellen. Dit wijst ook recent NIPO onderzoek uit. Direct contact met de patiënt vormt de kracht van ons vak. Doordat wij het overzicht hebben over de situatie van een patiënt en diens familie, leggen wij verbanden die in de tweede lijn niet gelegd worden. Dit is (goedkope) kwaliteitswinst. Haal je dat aspect uit het huisartsenvak, dan ontstaat er een nieuw soort ziekenhuiszorg, maar dan in de eerste lijn. Dat kan nooit de bedoeling zijn.
De groeiende macht van de zorgverzekeraar is een zorgelijke ontwikkeling. Het lijkt een kwestie van tijd tot de huisarts in dienst komt van de zorgverzekeraar. De patiënt zal daarvan de dupe worden. De huisarts mag dan natuurlijk alleen nog maar verwijzen naar zorgverleners met een contract van dezelfde zorgverzekeraar. Met de keuzevrijheid van de patiënt is het dan echt gedaan.
Gevolgen voor de huisarts
Huisartsen zijn over het algemeen erg betrokken bij hun vak. De dagelijkse zorg voor een praktijk van ruim 2500 zielen is intensief en boeiend. Wij beschouwen het als een voorrecht de patiënt van zo dichtbij te mogen meemaken. Maar al jarenlang worden huisartsen beperkt in hun mogelijkheden om te werken zoals het hen goeddunkt. Elk jaar moet het – door bemoeienis van ‘de politiek’ en de zorgverzekeraars – weer anders. Al die veranderingen kosten bovendien erg veel tijd. Er heerst onder huisartsen een groot gevoel van machteloosheid. Burn-out ligt op de loer.
Recent onderzoek van de Movir (de arbeidsongeschiktheidsverzekeraar voor huisartsen) toont dit ook aan. Overbelasting blijkt voor een groot deel veroorzaakt te worden door de toegenomen administratieve lasten en het gevoel geen baas meer te zijn over eigen praktijk.
Wie controleert de zorgverzekeraar?
De zorgverzekeraar zelf wordt ondertussen eigenlijk door niemand gecontroleerd. De Autoriteit Consument & Markt (ACM, voorheen de NMa) doet daar duidelijk minder goed zijn werk dan bij de zorgverleners. Het is meten met twee maten, van overheidswege goedgekeurd. Door fusies van verzekeraars zijn er nog maar een paar machtsblokken over: particuliere organisaties die bepalend zijn voor de zorg in Nederland.
Dat is wat de vrije markt -of wat daarvoor door moet gaan- ons heeft gebracht. In deze lijn kunnen we onze rechtspraak of onze politieorganisatie ook wel overdoen aan pakweg Albert Heijn of een Russische oliemagnaat. Het is wachten op een schandaal inzake schaamteloze zelfverrijking à la de bouwfraude. Een dag na het bovengenoemde interview was in hetzelfde NRC-Handelsblad te lezen dat Achmea de beloning van de topbestuurders verzwijgt. Toch interessant; waarom?
Tegenwicht
De LHV heeft helaas sinds de NMa-inval in 2010 onvoldoende armslag en moed, hoewel het een grote organisatie is waarvan vrijwel elke huisarts lid is. Inmiddels zijn er wel andere initiatieven ontstaan vanuit het huisartsgeneeskundig veld zelf. De zustervereniging van de LHV, de Vereniging voor Praktijkhoudende Huisartsen (de VPH) laat steeds meer van zich horen.
Tijd om het tij te keren!
Huisartsen zijn professionals die zelf de inhoud van hun vak moeten blijven bepalen. Dat moeten we niet overlaten aan de zorgverzekeraars. De Tweede Kamer heeft naar ons idee onterecht al haar hoop gevestigd op de zorgverzekeraar als bewaker van de kosten. Wordt het niet eens tijd dat de mensen die er verstand van hebben, dus de zorgverleners, worden uitgenodigd om mee te denken over vergroting van de efficiency en het bestrijden van onnodige kosten? In dit verband is een saillant detail dat de huisarts verantwoordelijk is voor 6 procens van de kosten van de gezondheidszorg. De ziekenhuiszorg slokt 54 procent van het budget op. (Cijfers CBS).
Naar ons idee valt daar winst te behalen: hou zorg in de eerste lijn waar dat kan. Daartoe moet je huisartsen niet onder curatele stellen en smoren in regelgeving, maar juist vertrouwen geven en ruimte bieden voor eigen initiatieven. Het komt ons bovendien voor dat juist in het ziekenhuis nog veel efficiencywinst te behalen valt en dat de huisarts, die meer overzicht heeft en dus regie kan voeren, daar een belangrijke rol in kan spelen.
Wat ons betreft is het echt vijf voor twaalf. Perk de macht van de zorgverzekeraars in; laat de huisarts zelf meebepalen hoe het verder moet en hoe het beter, efficiënter én goedkoper kan, maar hou daarbij wel de kern van ons vak in stand.
6 reacties
Mooi in beeld gebracht. Het tij keren doet alleen een verandering van de wetgeving en dat zie ik om meerdere redenen nog niet gebeuren….
G K Mitrasing
22 mei 2014 / 17:21Wat het handelen van de zorgverzekeraars zo zorgwekkend maakt is het ontbreken van checks and balances in de verhouding tussen hen en de zorgverleners. Door het ontbreken ervan bestaat een perverse prikkel om in het eenrichtingsverkeer richting zorgverleners steeds verder bij hen de duimschroeven aan te draaien. Bij de machtspositie van de zorgverzekeraars passen “krachtige” bestuurders met “machtige” financiële beloning. Aan de onderkant van de zorg wordt bezuinigd en aan de bovenkant worden zorgbestuurders ruimhartig beloond. Eens zal men zich afvragen hoe dat allemaal zo maar kon. Kijk eens naar de bank- en de accountancywereld!!
W.J.Jongejan
22 mei 2014 / 18:50Zorg anno 2014
Meneer Jansen is 59, veel te dik, en hij heeft al sinds zijn 40e diabetes type 2. En ja, zijn bloeddruk en zijn cholesterol zijn licht verhoogd.
Meneer Jansen krijgt al jaren pilletje A voor zijn suiker, en pilletje B voor zijn bloeddruk voorgeschreven.
Vanwege het preferentiebeleid worden echter zowel pilletje A als pilletje B door de apotheek, op dwingend advies van zijn zorgverzekeraar en mevrouw Schippers, vervangen door het generiek.
Prompt krijgt Jansen jeuk en huiduitslag.
Jansen protesteert bij de apotheek, maar die verwijst door naar de huisarts.
Verontwaardigd volgt een tirade van het echtpaar Jansen bij de huisarts. De telefoniste van de verzekeraar had immers gezegd dat de huisarts “Medische Noodzaak” op het recept moest schrijven; anders zou Jansen levenslang jeuk hebben, of vroegtijdig sterven.
Dankzij de huisarts.
Consult bij de huisarts loopt dus uit; helaas, de klok stopt bij 19 minuten en 59 seconden. Geen dubbel consult voor de huisarts dus; anders ACM op zijn dak. En de verzekeraar. En de NPCF, IGZ, VWS, en vele, vele anderen. U weet wel: “graaiers”.
Gelaten noteert de huisarts een consult a 9 euro.
“Maar” , bedacht de huisarts later, “heeft generiek A of generiek B nou de klachten bezorgd? Of komt zijn jeuk door iets anders? “
Hij besluit te overleggen met de apotheek; advies: “ kruis gewoon Medische Noodzaak” aan !
Hij overlegt ook met de specialist die de pillen destijds heeft voorgeschreven; advies: “succes met uw zoektocht” .
De huisarts moddert vervolgens wat verder, met http://www.farmacotherapeutischkompas.nl en Google als leidraad.
Verwijzing naar een dermatoloog wordt door Jansen resoluut afgewezen; dat kost hem te veel geld, “en we leven in een crisis, dokter”.
Huisarts verdenkt generiek B, en hij vervangt deze door het origineel.
Vele maanden, en vele consulten verder, blijkt dit de oplossing geweest te zijn voor Jansen.
Vervolgens komt Jansen alweer op het spreekuur. Rugpijn.
Huisarts verwijst Jansen naar het lokale ziekenhuis voor nadere analyse ( Jansen had al op eigen initiatief 18 fysiotherapie sessies geconsumeerd) .
Helaas; de volgende dag komt echtpaar Jansen tierend en vloekend op het spreekuur; de zorgverzekeraar heeft geen lage rugklachten gecontracteerd bij het lokale ziekenhuis.
Althans, deze zorgverzekeraar niet.
Het consult loopt uit. Helaas, de klok stopt bij 19 minuten en 59 seconden. Geen dubbel consult voor de huisarts dus; anders ACM op zijn dak. En de verzekeraar. En de NPCF, IGZ, VWS, en vele, vele anderen. U weet wel: “graaiers”.
Huisarts noteert gelaten een consult van 9 euro.
Huisarts verwijst hierna naar gecontracteerde zorg, 50 kilometer verderop.
De week daarop vervolgens komt dochter Jansen verhaal halen; zij is vorig jaar zeer gemotiveerd 30 kilo afgevallen vanwege knieklachten, rugklachten en haar familiale belasting!
Huisarts geeft natuurlijk schouderklopje, en hij komt terug op hun consult van december 2013. Toentertijd op internet gecheckt: verzekeraar Y vergoedt die buikwandcorrectie!
Voorwaarde 1,2 en 3: daar voldeed zij in december 2013 aan. Dus, een beetje contre coeur, adviseerde huisarts destijds verzekeraar Y voor 2014. Yes; marktwerking is OK!
Maar helaas; gaandeweg de rit heeft verzekeraar Y de spelregels veranderd; vanaf 2014 wordt de buikwandcorrectie NIET meer vergoed.
Dochter Jansen betaalt nu honderden euro’s per jaar extra aan premie, maar krijgt er niets voor terug. Zij is (uiteraard) niet blij met het advies van de huisarts.
Het consult loopt uit. Helaas, de klok stopt bij 19 minuten en 59 seconden. Geen dubbel consult voor de huisarts dus; anders ACM op zijn dak. En de verzekeraar. En de NPCF, IGZ, VWS, en vele, vele anderen. U weet wel: “graaiers”.
Huisarts noteert vervolgens gelaten een consult van 9 euro.
In de afgelopen jaren heb ik vele honderden ( waarschijnlijk meer) consulten besteed aan dit soort “problematiek” ; laten we het de bijwerking noemen van dit idiote stelsel.
Overbodig vervolgens te zeggen dat deze consulten de zorg voor dementerende mevrouw Pieters van 94 jaar danig in de weg staan.
Vervolgens lees ik vandaag dat de alom gerespecteerde NPCF weer het grijsgedraaide plaatje van “transparantie” afdraait, en dat zij pleit voor een “Polis check” voor aanvang van behandeling.
Ziehier hun constructieve bijdrage aan het debat over deze problematiek.
Een “Polis check” !!
We leven in een mooi land. Goed bezig.
E.Kriek, huisarts te Almelo
E.Kriek
22 mei 2014 / 20:29Kijk nog maar eens op de klok. Het is ruim 5 over twaalf.
De nieuwe bekostigingsstructuur voor de Eerste lijn maakt het allemaal nog een graadje erger. En bedenk dat de hype van de honorering op uitkomsten geen oplossing gaat brengen; ook daar is het MBI van kracht. Doe je je werk zo goed dat de uitkomsten het budget doen overschrijden dan komt de Minister met een generieke kortingsmaatregel voor de zorgaanbieders! Niet voor de verzekeraars. Niet voor de verzekerden. Wel voor de zorgverleners die te goede zorg hebben verleend. Die worden achteraf gestraft voor het leveren van te goede zorg.
Risico van het vak, stelt de NZa. Je werkt toch voor eigen rekening en risico? Dat is marktwerking. Toch?
Eerst de prestatie bekostiging die volgens de Minister de kosten de pan deden uitrijzen; volume. Die prestatie bekostiging inwisselen voor uitkomsten, goede zorg, is daarom geen oplossing voor een non-probleem; het MBI blijft van kracht. De te lage ramingen zijn de oorzaak.
Maak iedereen ambtenaar in loondienst van de gemeente of provincie en het budgettair probleem is direct opgelost. En de wachtlijsten die er niet meer zouden zijn dan? Die zijn nooit weggeweest en zijn nu langer dan ooit tevoren. Geef de zorgverleners daarom een forstelijk salaris naar verantwoordelijkheid met een bonus regeling zoals ook topambtenaren die kennen voor zichzelf voor uitmuntende prestaties. De wachtlijsten verdwijnen dan pas echt.
Populatie bekostiging met menselijke maatstaven is dan mogelijk. Samenwerken is dan mogelijk. Ketenzorg is dan mogelijk. Openlijk delen van dossiers en ICT en innovatie is dan mogelijk. Wat is er dan niet mogelijk?
Correct. En daarom wijst ook Pieter Hasekamp naar het Zweeds Model (zie youtube clingendael) en wil dat model invoeren.
36 urige werkweek. Norminkomen. Vergaderen tijdens werktijd. FTO tijdens werktijd. Nascholingen tijdens werktijd. Herregistratie activiteiten tijdens werktijd. 5 weken vakantie.
Waarom willen politici en ambtenaren dit allemaal niet voor zorgverleners, maar wel voor zichzelf?
Voor de extramurale farmacie maakt de Minister het nog bonter: invoering van het Spoorwegen model: scheiding van zorg en distributie naar analogie van NS Spoorwegen en NS ProRail.
En ook hier invoering van bekostiging op basis van uitkomsten, maar met MBI als de kosten te hoog worden naar de zin van de Minister. Zorgverleners worden gestraft voor het leveren van te goede zorg. Hoe gek wil je het krijgen?
Reddeloos, radeloos, hopeloos.
AZIVO wees de uitweg. De Overheid greep in. We zullen de AZIVO moeten volgen, maar dan moeten de koepels over hun eigen schaduw heenstappen en zich eindelijk losmaken van het van God gegeven Gezag. Gaat dat gebeuren?
Hangt van de nieuwe voorzitter van de LHV. De historie van de zorg in Nederland leert dat huisartsen de sleutel in handen hebben. Nu nog de lef om hem in het juiste sleutelgat te steken en te draaien.
De man of vrouw zal een zeer onafhankelijke geest moeten zijn met een stalen rug en betonnen knieën en onvoelig voor geld.
Dat zal dan een outsider moeten zijn. Succes.
ANH Jansen
22 mei 2014 / 20:58Een mening geven is prima; veel schrijven over dit onderwerp is best. Maar de zaak 100% veranderen, en de zorgverzekeraar die ruimte geven die a l l e andere verzekeraar hebben.
Laat de klant a.u.b. koning blijven; geen slaaf van Achmea !!
H. van den Brink
8 juni 2014 / 15:50Het enige, dat op deze noodkreet is aan te merken, is dat het al lang 13.00 uur is. Van 2003 tot 2006 heb ik al geprocedeerd met de lokale zorgverzekeraar (2x CTZ, de voorganger van de Nma, 2x Raad van State) over het recht om met de verzekeraar te kunnen onderhandelen. De eerste keer bij CTZ niet ontvankelijk verklaart, omdat wij niet belanghebbend waren. De tweede keer kwam de verzekeraar met het argument, dat zij alleen onderhandelden met huisartsen, die slechts over kleine afwijkingen van hun voorstel. Met huisartsen, die grotere veranderingen voorstelden, werd niet onderhandeld. Het beleid was zelfs om daar helemaal niet op te reageren. En daarmee kwamen ze weg. Niet allen bij CTZ met later zelfs bij de Raad van State.
De laatste jaren tot mijn pensioen heb ik dus zonder contract gewerkt.
T.E. Hoekstra
9 juni 2014 / 17:47