Hij woont al langer in het Hoge Noorden, maar voor arts/schrijver Thijs Feuth heeft het Fins-Lapse winterlandschap na al die jaren nog niets aan betovering ingeboet.

Tekst: Thijs Feuth

Schemering, sneeuw, en ik sta stil op een eenzaam weggetje aan de rand van het Posiomeer. In de sneeuw verse hoefsporen en een dubbele lijn. De paardenkar die net voorbijreed, is alweer een herinnering geworden, het karrenspoor een aandenken. Alles wat zich buiten een straal van 100 meter bevindt, wordt door dikke sneeuwvlokken uitgewist. Een groepje rendieren sukkelt me over het weggetje tegemoet. Ze merken me pas op als ze vlak bij me zijn. De voorste draait zijn kop om naar zijn maatjes. “Hei, hei”, probeer ik zachtjes, en ik strek mijn hand uit. Mijn toenaderingspoging heeft natuurlijk geen kans van slagen. Wat zouden ze immers van me moeten? Ik ben de eenzame hardloper, zij hebben aan elkaar al genoeg. Een van de rendieren draait zich om. De andere volgen haar voorbeeld en dan rennen ze terug naar hun parallelle wereld, die door een sneeuwgordijn van de mijne wordt gescheiden.

Verderop wordt de weg onbegaanbaar, de ronde van 30 kilometer om het meer moet een halfjaar wachten, tot de winter voorbij is. Terug dus naar het dorp Posio, waar ik op het gezondheidscentrum werk, terug over het stille weggetje door de bossen en moerassen. Een moerassneeuwhoen, die in de sneeuw onzichtbaar was, vliegt op uit de berm en als ik eindelijk thuis ben en met een kop koffie uitkijk over het meer, staart een koukleumende eekhoorn me jaloers aan vanuit zijn pijnboom op de oever.’

Solitarisme

Sinds die eerste winter in Lapland, die ik beschrijf in mijn boek Achter de rug van God, is mijn beeld van deze streek niet veranderd. De armoede aan impulsen vormt de grootste rijkdom van Lapland. De eenzaamheid in deze uitgestrektheid is van een andere orde dan de eenzaamheid die je in de stad aantreft. Solitarisme is misschien een treffender woord, zonder negatieve bijklank. De winterse duisternis, de stilte en de uitgestrekte witheid – onze rol daarin is bescheiden.

Klik op de afbeelding voor meer foto’s

In december zijn de dagen hier kort, de zon stijgt tot ongeveer een graad boven de horizon, enkele tientallen kilometers noordelijker laat zij zich zelfs een hele tijd niet zien. Overdag schemert het een paar uur. Toch trekt de poolnacht bezoekers van ver, mensen die maar één wens hebben: het noorderlicht zien.

Een oude schrijver vertelde me dat het noorderlicht vroeger helemaal niet bestond. “Of nou, het bestond wel, maar we zagen het niet. Totdat na de oorlog het toerisme een vlucht nam en mensen uit Duitsland en Engeland kwamen. Zij wezen naar boven, kijk: noorderlicht. Waarachtig, dachten we toen: noorderlicht!”

Inderdaad is er bijna elke heldere winternacht genoeg zonnewind voor de kleurvaandels in de lucht; je zou er gewend aan kunnen raken. De noorderlichtstormen, waarbij groene, witte en soms ook rode slierten door de lucht jagen en uiteenvallen in een kleurenregen, zijn echter een zeldzaam verschijnsel. Volgens de Skolt-Sami, een Laps volk, was het noorderlicht een dans van de overledenen om de poolnacht van de levenden te verlichten.

Lapse reuzen

Eind januari, als de dagen snel langer worden, begint Lapland zich te lenen voor lange tochten door de natuur. In mijn geval is dat vooral hardlopend of langlaufend, maar er zijn ook dagen dat we met de auto ritten maken door het mooie winterlandschap, dat na jaren nog niets aan betovering heeft ingeboet. Vooraf gaat de auto een paar uur aan het snoer, een koude motor start immers niet. Omdat de tankstations in Lapland dun gezaaid zijn, tanken we vol.

Hier, bij Luosto, skiën we door een bos van Lapse reuzen, in hoog tempo, om het bij tien onder nul maar niet koud te krijgen. Boven op een heuvel pauzeren we even. Alles is wit. Moerassen, heuvels, meren, het vormt allemaal één reusachtig geheel. Er is geen beweging, geen geluid, alleen een roze rand aan de horizon. In een hut warmen we ons bij het vuur, voordat we weer het hele eind terugskiën en door het donker naar huis rijden. Daar parkeren we onze auto onder het noorderlicht.

Lezersaanbieding

Te midden van de natuur van Fins Lapland, in Enontekio, aan de oevers van een meer en met uitzicht op Nationaal Park Ounas-Pallastunturi, vindt u Hotel Hetta. Dit niet ver van de Noorse grens en het Samí-dorp Kautokeino gelegen hotel vormt een ideale uitvalsbasis voor wandel- en langlaufliefhebbers. Het hotel telt 64 kamers en beschikt over o.a. een restaurant, zwembad en Finse sauna. TUI biedt hier een 8-daags arrangement voor wie eens wil kennismaken met winters Fins-Lapland.

• Prijs vanaf € 599,- p.p. (o.b.v. 2-psk)
• Inclusief o.a. retourvlucht Amsterdam-Kittila met TUI fly, luchthaventransfers en 7 overnachtingen met ontbijt. Speciaal voor Arts en Auto-lezers: gebruik sneeuwschoenen en crosscountryski’s (o.b.v. beschikbaarheid), begeleide sneeuwschoenwandeling plus, bij verblijf in januari, een diner
• Exclusief € 20,- reserveringskosten (bij online boeking) en eventuele vluchttoeslagen wanneer de goedkoopste vliegtuigstoelen niet meer beschikbaar zijn
• Vertrek op zondag in de periode van 17 december 2017 t/m 25 maart 2018
• Te boeken t/m 30 november 2017
• Meer (prijs)info en boekingen tui.nl/artsenauto.