Zeg ‘nee!’

In de week waarin onderwijzers massaal het spreekwoordelijke schoolkrijtje neerleggen en naar het Malieveld afreizen, ploeteren we in de zorg verder. Het zal niemand ontgaan zijn: de problemen in het onderwijs en de zorg zijn bijna een-op-een vergelijkbaar. Wie van ons herkent niet de hoge werkdruk, de te grote klassen en de enorme administratieve last? Ik las vanochtend in de krant een aandoenlijke oproep van een meester, Chris Wobben, aan zijn vakgenoten: ‘Lieve juffen en meesters, de overheid gaat je niet helpen. De enige die er iets aan kan doen, ben je zelf. Word weer eigenwijs.’ En zo is het maar net! Zeg eens ‘nee!’

In de week dat onze juffen en meesters massaal protesteren, krijg ik van onze secretariaat een lijst met 15 namen toegestuurd. Of ik voor deze patiënten even het ‘triageformulier’ wil invullen. ‘Laat ons weten wanneer het klaar is, dan kunnen wij de DBC’s verlengen’.

Zo’n triageformulier is nou een typisch voorbeeld van uit de hand gelopen controledwang en afvinkeritis. Als psychiater moet ik per patiënt, per jaar, aangeven of mijn patiënt nog steeds specialistische GGZ nodig heeft, of toch terug kan naar de huisarts. En dat met redenen omkleden.

‘Zeg nee tegen controledwang en afvinkeritis!’

Ondertussen vraag ik me natuurlijk af waar deze vertrouwelijke informatie naar toe gaat. Wie controleert deze controle? Toch niet het secretariaat?! Of gaat het formulier soms rechtstreeks naar de zorgverzekeraar? Let wel: zonder medeweten of toestemming van de patiënt! Duidelijkheid heb ik hierover nog steeds niet kunnen krijgen. Niemand weet het, maar wel dat ‘het moet’. Het ergste vind ik nog dat wij hier al jaren braaf aan meewerken. Beste collega psychiaters, zeg toch eens ‘nee!’ Wij hebben een eed afgelegd dat we informatie die ons is toevertrouwd geheimhouden.

Op de dag dat schoolkinderen een uurtje langer in bed blijven liggen, word mij via Twitter gevraagd ‘wanneer wij nou eens op de barricades gaan staan’. De barricades? Het Malieveld? Mensen, dit is 2017 hoor! Die barricades vind je op de social media, en daar staan we al jaren op, zonder veel effect trouwens. Kennelijk is er meer nodig. Wat mij betreft zeggen wij eens wat vaker ‘nee!’ tegen zaken die niet bijdragen aan betere zorg. Massaal graag.

Geachte GGZ Nederland, beste bestuurders, zeg ‘nee!’ tegen de zoveelste nieuwe eisen van politiek en zorgverzekeraars die onvermijdelijk alwéér nieuwe reorganisaties inluiden. Genoeg is genoeg. Iedereen is reorganisatie-moe. U toch ook? Dwing een nieuwe-eisen-pauze af, zodat iedereen, in de eerste plaats onze patiënten, even op adem kan komen en zijn wonden kan likken. Die tijd hebben we nodig om met elkaar te bedenken hoe het beter kan.

Mede zorgprofessionals, volg het voorbeeld van VvAA en ‘ontregel’ de zorg. Zeg ‘nee!’ tegen alle regels en formulieren – en dat zijn er nogal wat – die niet bijdragen aan betere zorg maar enkel en alleen zijn bedacht om geldstromen te verantwoorden, en nog eens te verantwoorden. Natuurlijk is het belangrijk dat we zuinig werken, wij snappen ook wel dat er geen ‘magic money tree’ is, maar te veel regels werkt paradoxaal genoeg ontregelend. Professionals, of dat nu in het onderwijs of in de zorg is, haken massaal af. Ondertussen lopen de wachtlijsten op. Dat kan niet de bedoeling zijn. En onthoud: een betere GGZ begint weliswaar bij jezelf, maar de slechtere eindigt ook bij jou (en bij mij).