Zinnig en zuinig
‘Als artsen in al hun handelingen rationeel te werk zouden gaan, zou het probleem van de stijgende zorgkosten in één klap zijn opgelost’, stelde Pieter Klok gisteren in zijn Volkskrant-commentaar. In theorie waarschijnlijk waar, maar toch ook wel wat simpel geredeneerd. Het suggereert dat artsen altijd precies weten of een behandeling bij een patiënt wel of niet succesvol zal zijn. Was het maar zo, maar hun werk is geen exacte wetenschap helaas. En patiënten kunnen onderzoeken afdwingen die geen nut hebben en aandringen op nog een behandeling als dit eigenlijk al een gepasseerd station is.
Dit neemt niet weg dat het overzicht door artsen zelf van de 1.366 medische ingrepen die volgens hen geen zin hebben richtinggevend is en dat de bal voor het realiseren van kostenbeheersing in de zorg voor een belangrijk deel bij de ziekenhuizen ligt.
De bal voor het realiseren van kostenbeheersing in de zorg ligt voor een belangrijk deel bij de ziekenhuizen
Het is goed dat Klok dit eens een keer hardop zegt in een publiekskrant, want in het publieke sentiment zijn toch vooral de zorgverzekeraars de zwarte piet en worden de ziekenhuizen (en andere zorgaanbieders) beschouwd als willoze slachtoffers. Ook terecht is de verontrustende constatering van Klok dat de verkiezingsprogramma’s niet de indruk wekken dat de politieke partijen dit doorzien.
Gelukkig beginnen de zorgverzekeraars er wel in toenemende mate naar te handelen. Kijk maar naar de afspraken van CZ en VGZ met het Udense ziekenhuis Bernhoven. Kijk naar de meerjarenafspraak van Zilveren Kruis met Isala Zwolle. En kijk naar de meerjarenafspraak van VGZ met Westfriesgasthuis en Waterlandziekenhuis. Die meerjarencontracten zijn geen cadeaus aan de ziekenhuizen. Ze vormen de opmaat om in een gezamenlijke aanpak tot zinnige en zuinige zorg te komen.
14 reacties
De zorgverzekeraars krijgen niet De zwarte Piet, het zorgstelsel zoals ooit bedacht door de politiek krijgt eigenlijk de zwarte Piet. Met als hoofduitvoerders uiteraard de ZVaars. Die toch 10 jaar de tijd gehad hebben om het veel beter te doen maar vooral aan eigen groei en resultaat gedacht hebben. De afspraken van CZ en VGZ (samen optrekken mag toch eigenlijk niet?) met Bernhoven tonen het failliet van het systeem. In feite worden de spelregels van het zorgstelsel even voor 5 jaar buitenspel gezet om in te krimpen. Prima, maar erken dan ook dat dit systeem dus eigenlijk niet werkt. In feite gedragen de 2 ZVaars zich als één. Nog beter zou zijn als alle ZVaars zich als één overkoepelende organisatie zouden gedragen. Dan kan héél veel overbodige ballast om jezelf als ZVaar te verkopen verdwijnen. Sterker nog, dan kan je zo overstappen op een Nationaal Zorgfonds. Ik neem aan dat je inmiddels de gepubliceerde “bouwstenen” gezien hebt? Het zal uiteindelijk aan de politiek zijn om veranderingen aan te brengen. En tot nu toe heeft de politiek cq de minister zich daartoe weinig bereidwillig getoond.
Herman Suichies
2 december 2016 / 11:37“Uiteraard” Herman? En de ziekenhuizen hebben niet aan hun eigen resultaat en groei (en dus continuïteit) gedacht? Dat het stelsel nog niet werkt zoals het hoort, ben ik met je eens. Maar je vergeet één ding: het was de bedoeling dat de zorgverzekeraars zorg zouden gaan inkopen op basis van prijs én kwaliteit. Over die kwaliteit van zorg was bij de start van het stelsel nog weinig bekend en de zorgaanbieders hebben zich niet erg enthousiast getoond om die kwaliteit in kaart te brengen. Meerjarencontracten bieden de mogelijkheid om stappen te zetten in de goede richting, dus het is een goede zaak dat de zorgverzekeraars zich daar nu in toenemende mate op richten. Bij het Nationaal Zorgfonds daarentegen proef ik toch vooral het credo “trust me I’m a doctor”. Vertrouwen is mooi, doorontwikkeling van het stelsel is beter.
Frank van Wijck
2 december 2016 / 12:00Beste Frank. Ik merk dat jij nooit een touwtje uit de brievenbus zult laten hangen. Dat is jammer, want het is een essentieel onderdeel in de geneeskunde. Zonder vertrouwen geen relatie, zonder relatie geen goede zorg. En over kwaliteit waarvan jij maar niet snapt waarom dat niet transparant wordt: lees eens het net verschenen proefschrift van Esther Kuis. Dan zul je misschien begrijpen dat al die indicatoren die zogenaamd letterlijk een aanwijzing zijn van kwaliteit niet zoveel zeggen. Het is niet voor niets dat ze in de VS en onlangs in Denemarken ermee gestopt zijn. Was Kwaliteitsmeting maar zo eenvoudig als jij denkt en als ZVaars ook nog steeds denken. Na 10 jaar zvw wisten ZVaars niet eens hoe het kwaliteitssysteem wat huisartsen hanteren in elkaar steekt. Bij de hrmo discussies daarover herinner ik me de topmensen nog met de constatering ” Oh, doen jullie dat allemaal? Dat wisten we helemaal niet” . Ze kwamen toen ook tot de conclusie dat ze kwaliteit NIET konden beoordelen en lieten dat aan de beroepsgroep. En zo hoort het ook
Herman Suichies
2 december 2016 / 12:36Sluiten vertrouwen en kwaliteitsinzicht elkaar uit? Dat lijkt mij niet. Sterker nog, mijn vertrouwen in een behandelaar die me op basis van wetenschappelijk inzicht iets kan zeggen over de kwaliteit die hij levert, zal groter zijn dan mijn vertrouwen in een behandelaar die me zegt: ‘Vertrouw me nou maar, ik weet wat ik doe’. Ooit van DICA gehoord trouwens? Heel boeiend om te zien hoe goed die erin slagen kwaliteit van medisch handelen inzichtelijk te maken. En ga ook eens praten met Keurmerk Fysiotherapie. Heus Herman, er gebeuren leuke, boeiende en waardevolle dingen.
Frank van Wijck
2 december 2016 / 12:50Ten aanzien van Bernhoven ziet Herman over het hoofd dat het initiatief voor de beweging die daar wordt gemaakt, bij het ziekenhuis zelf lag. Bernhoven is zelf met haar grootste verzekeraars gaan praten. Logisch dat ze op vergelijkbare afspraken zijn uitgekomen. Dat is geen failliet van het systeem, dat is goed gebruik maken van de enorme contracteervrijheid die de Wmg biedt.
Ik heb al eens eerder ergens geschreven: Ondenkbaar dat deze afspraken tot stand hadden kunnen komen onder een systeem van centrale budgettoedeling. Juist in het huidige stelsel kun je her en der op beperkte schaal, waar het maar draagvlak heeft, verschillende modellen van zorgorganisatie en zorgfinanciering overeenkomen en kijken wat het wordt. Combinaties van verzekeraars en aanbieders hun ideeën laten uitproberen. En die dan al dan niet van elkaar overnemen. Ook dat is marktwerking.
Ivo Knotnerus
2 december 2016 / 13:55De Devil Is In The Detail, Ivo. Het NZF laat innovaties en organisatieprocessen van onderop opborrelen, omdat alleen daar de kennis zit, in de interactie tussen patient en arts en de zorgverleners in hun onderlinge samenwerking. Het NZF is geen autoritaire centrale macht die top down denkt. Nee, het NZF functioneert en presteert in een subtiele wisselwerking tussen bottom-up krachten en enig noodzakelijke centrale regie op hoogspecifieke voorzieningen die je alleen landelijk behoeft te organiseren. Onder het NZF waren er al veel meer Bernhoves geweest dan nu het geval is.
Gijs van Loef
2 december 2016 / 14:28“Het NZf functioneert” Gijs? Het NZf is een idee, een suggestie voor verandering van een oppositiepartij. De stelling dat er onder het NZf al veel meer Bernhovens waren geweest is dus pure luchtfietserij.
Frank van Wijck
2 december 2016 / 14:34Beste Frank, lees nu eerst eens de Bouwstenen, onbevangen en met een open blik, voordat je zo fel reageert.
Ik betrap je wel weer op een slordigheidje van je: er zijn 3 politieke partijen die in deze Tweede Kamer zitten die het NZF gedachtengoed steunen.
Gijs van Loef
2 december 2016 / 14:41Niets slordigs aan Gijs. Met je stelling “het NZf functioneert” suggereer je dat het al praktijk is en dat is niet zo. Verder: ook als er nog twee Kamerpartijen zijn die het idee steunen, is het in oorsprong nog steeds het initiatief van één partij. Ook al geen slordigheidje van mijn kant dus.
Frank van Wijck
2 december 2016 / 14:55Ik gun je het laatste woord in deze.
Gijs van Loef
2 december 2016 / 16:05Een paar reacties:
Denemarken is gestopt met accreditatie: terecht, zou in NL ook kunnen en moeten. Winst van accreditatie is allang binnen (regelen van basisvoorwaarden voor kwaliteit van zorg) en nu resteert vooral bureaucratie.
Maar Denemarken is niet gestopt met meten van kwaliteit: integendeel! Denemarken heeft (net als Schotland) nu landelijk een beperkt aan doelstellingen geformuleerd (binnen ‘Triple Aim’) waar iedereen niet-vrijblijvend aan werkt en het bereiken van die doelstellingen wordt intensief gemeten: dat is ook precies de bedoeling van indicatoren.
Ook NL zou een landelijk lijnoverstijgend niet-vrijblijvend kwaliteits/veiligheidsprogramma moeten starten met een paar geprioriteerde doelstellingen met externe verantwoording. Zorgverzekeraars stimuleren dat en belonen bereikte resultaten: ‘verbetercontractering’.
Waarom niet – net als Denemarken en Schotland – landelijke ondersteuning en begeleiding vragen aan het beste instituut op dit gebied: IHI-Boston.
Ten slotte: bezuinigen door 1366 onnodige en zinloze ingrepen niet meer te doen: natuurlijk, logisch, vanzelfsprekend! Maar….: bezuinigen gebeurt alleen met minder middelen, minder stenen en vooral minder medewerkers: dat levert dus maximaal verzet op bij de ziekenhuizen. Hoe compenseren we die pijn?
Graag reactie.
Wim Schellekens
2 december 2016 / 16:20Het is terecht dat je een onderscheid maakt tussen accreditatie en het meten van kwaliteit Wim. Ook de vraag die je opwerpt over hoe je ziekenhuizen compenseert voor de pijn die krimp veroorzaakt is een goede. Wijst het Bernhoven-model hiervoor niet de juiste weg? En meer in het algemeen: meerjarencontractering, waarbij de zorgverzekeraar en het ziekenhuis gedurende de contractperiode samen inzetten op zinnige en zuinige zorg?
Frank van Wijck
2 december 2016 / 16:46Iedereen is tegen de hebzucht, maar daarmee is die nog niet uit de wereld. We hebben een zorgsysteem bedacht die de deur daartoe wagenwijd openzet. Bezoek http://www.ziekvanzorg.nl dan weet je in vier stappen hoe het werkt.
Herman van Nouihuys
2 december 2016 / 22:23De leden van de Tweede Kamer hebben trouwens zonder enige reactie de bekentenis aangehoord van Hans Beekmans, voorzitter van de Stichting Keurmerk Onafhankelijke Mondzorg (te bekijken en te beluisteren op http://www.sohnederland.nl). Ze weten dus dat hun beleid daartoe uitnodigt, maar ze houden het om wille van andere belangen blijkbaar liever sub rosa. Dat is pas zorgwekkend.
Herman van Nouihuys
2 december 2016 / 22:31