Zinnige zorg

“In sommige gevallen is een patiënt juist beter af als de dokter het voortouw neemt en knopen doorhakt over de medische besluitvorming”, zegt hoogleraar acute interne geneeskunde Frank Bosch in een interview voor Tijd voor verbinding.

Bosch plaatst deze opmerking in relatie tot acute en levensbedreigende situaties waarin de patiënt en familie niet in staat zijn om beslissingen te nemen. Maar het is ook in breder perspectief een interessante zin om over na te denken. Bijvoorbeeld in relatie tot de vraag hoe een huisarts moet omgaan met de patiënt die ‘toch écht’ wil worden verwezen naar het ziekenhuis voor verder onderzoek hoewel de huisarts daartoe geen reden ziet. Of in relatie tot de patiënt die moeite heeft met de boodschap die hij op de huisartsenpost of de eerste hulp te horen krijgt dat zijn klacht best kan wachten tot hij de volgende ochtend bij zijn eigen huisarts terecht kan.

‘Alle medische zorg die niet noodzakelijk is, brengt voor de patiënt risico’s met zich mee’

In beide gevallen is de patiënt misschien wel beter af als de dokter een knoop doorhakt, alleen is die patiënt dan niet bereid dat te accepteren. Juist daarom is het zo belangrijk om verhalen te delen over overdiagnostiek, overbehandeling en onnodige medicalisering, zoals het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde nu doet met zijn nieuwe Gezonde Zorg-campagne. Alleen is het dan wel belangrijk dat die verhalen ook het grote publiek – en dus de patiënt – bereiken. Alle medische zorg die niet noodzakelijk is, brengt voor de patiënt immers risico’s met zich mee die vermeden kunnen worden. En natuurlijk ook kosten. Bottom line is dus feitelijk: aan shared decision making mag ook een grens zitten. Het mag niet betekenen dat de patiënt niet kan accepteren dat de arts weet wat de beste beslissing is.