Zorgverzekeraars niet transparant

Zorgverzekeraars verantwoorden zich te weinig voor de kosten die zij maken en de samenstelling daarvan. Met name de vier grote concerns – die 90 procent van de markt bedienen –  hebben een hoog eigen vermogen, terwijl zij ook forse winsten maken. Kosten die zijn gemoeid met het binnenhalen van nieuwe klanten zijn niet inzichtelijk en bovendien lijken zorgverzekeraars eigen kosten ten onrechte als zorgkosten te presenteren. Dit zou blijken uit onderzoek naar de geldstromen bij zorgverzekeraars, dat in opdracht van VvAA is gedaan. Vertegenwoordigers van zorgverzekeraars, waaronder André Rouvoet van Zorgverzekeraars Nederland (ZN), stelden vanavond overigens live op  BNR Radio nadrukkelijk dat zij volledig transparant zijn. 

Tijdens het BNR Zorgdebat, dat uitgezonden werd vanuit het hoofdgebouw van VvAA in Utrecht gingen onder anderen zorgprofessionals, vertegenwoordigers van zorgverzekeraars, Wilna Wind van de patiëntenfederatie en directeur kennismanagement Edwin Brugman van VvAA, onder leiding van presentator Harmke Pijpers, met elkaar in debat. Dat ging er soms heftig aan toe. Zo stelde Roger van Boxtel (Menzis) dat Brugman onzin vertelde en waarschuwde hij voor negatieve beeldvorming rond zorgverzekeraars. In het nadebat werd Van Boxtel door zorgprofessionals in de zaal gewaarschuwd voor hetzelfde, maar dan in de zin van negatieve beeldvorming rond zorgaanbieders.

Volgens Brugman blijkt uit het VvAA onderzoek dat de totale gezamenlijke winst van de vier grote verzekeringsconcerns in 2011 is vastgesteld op € 669 miljoen. Over 2012 zou de winst tenminste gelijk zijn aan dat bedrag, hoewel de jaarverslagen van drie van de vier grote concerns nog niet zijn gepubliceerd.  Brugman: “Zorgverzekeraars komen nu naar buiten met de mededeling dat de premies omlaag kunnen omdat de winsten dit jaar zo hoog zijn. Dit was de afgelopen jaren ook al het geval, maar toen is aangegeven dat de premies omhoog zouden gaan vanwege stijging van de zorgkosten. Daarbij werd de bal doorgespeeld naar zorgverleners en zorginstellingen. De winsten en daarmee het eigen vermogen blijven echter zeer hoog. Nu wordt er aangegeven dat de premies dit jaar al over de hele linie € 6, zijn gedaald. Dit kost de zorgverzekeraars € 65 mln. Daarbij vergeet men te vermelden dat het eigen risico met € 140,- is gestegen. Dit betekent dat zorgverzekeraars per saldo zo’n € 1,5 mrd zouden kunnen besparen.”

De meeste zorgverzekeraars zouden hogere zorgkosten presenteren dan zij daadwerkelijk maken. Brugman: “Dat komt omdat zij naast de kosten die zij aan zorginstellingen, zorgverleners en verzekerden betalen, ook organisatiekosten (administratiekosten) toerekenen aan de zorgkosten. Dit blijkt uit een toelichting van DNB waarin zij meldt dat ‘er zorgverzekeraars zijn die afhandelingskosten verantwoorden onder schaden’ en uit een korte toelichting in een van de jaarverslagen van de zorgverzekeraars.”

Verschil
Een andere opvallende uitkomst uit het onderzoek zou zijn dat in de jaarverslagen van de vier grote verzekeraars  reclamekosten worden opgegeven van in totaal € 58 miljoen in 2011. Volgens de jaarstaten die de zorgverzekeraars inleverden bij De Nederlandse Bank blijken andere getallen, die echter niet worden toegelicht. Daar wordt gesproken van in totaal € 353 miljoen aan acquisitiekosten. Zowel uit de jaarstaten als uit de jaarverslagen blijkt verder niet wat onder die kosten wordt verstaan. Brugman: “We zien dat de vier grote concerns verantwoordelijk zijn voor 20 verschillende verzekeringsmerken, daar waar de andere vijf verzekeringsmaatschappijen maar zes merken in de lucht houden. Wanneer mensen overstappen is de kans groot dat deze overstap wordt gemaakt naar een ander merk, maar binnen hetzelfde verzekeringsconcern. Ze blijven vaak gewoon binnen dezelfde organisatie.”

Geen inzicht
Zorgverzekeraars Nederland (ZN), de overkoepelende belangenorganisatie van de negen zorgverzekeraars in Nederland, zou geen inzicht willen verstrekken in het bedrag dat zij van de zorgverzekeraars uit de premiegelden voor hun lobbywerk ontvangen. “En dat is vreemd nu juist ZN pleit voor meer transparantie in de kosten voor zorg. ZN beschikt over een budget van vele miljoenen. Geld dat volledig door burgers beschikbaar wordt gesteld”, aldus Brugman.

Voor het onderzoek naar en inventarisering van de geldstromen van zorgverzekeraars zijn objectieve bronnen gebruikt zoals de jaarverslagen van de zorgverzekeraars en de jaarstaten die zorgverzekeraars verstrekken aan De Nederlandse Bank. Daarnaast is onder meer informatie opgevraagd bij Zorgverzekeraars Nederland, de NPCF, de zorgverzekeraars zelf en de Nederlandse Bank.