Zuidoost-Sicilië

In het zuidoosten van Sicilië liggen enkele prachtige, barokke steden. De Sicilianen gaven deze stijlperiode een eigen draai met humoristische maskers en allesbehalve engelachtige engeltjes.

Tekst en beeld: Wout de Bruijne

Dankzij een allesvernietigende aardbeving  lang geleden, telt Sicilië – paradoxaal genoeg – enkele van de mooiste gebouwen ter wereld. Die aardbeving vond plaats in 1693, en de gebouwen zijn de talloze kerken, paleizen en villa’s die na deze ramp werden gebouwd in de stijl van de zogenaamde Siciliaanse barok. 

Deze stijlvorm is vooral ontstaan aan de zuidkant van het eiland en niet alleen herkenbaar aan bogen en overdadige versieringen, maar ook aan de grijnzende maskers en ‘putti’, engeltjes met een soms weinig engelachtige, ondeugende grimas. Voorbeeld bij uitstek van de Siciliaanse barok is het prachtige Noto. Het stadje staat op de Unesco Werelderfgoedlijst en wordt vooral in het hoogseizoen (helaas) drukbezocht. Op de autovrije Corso Vittorio Emanuele III is het in de zomer vaak te druk, hier lopen is dan vooral schuifelen. 

De Vittorio Emanuele III vormt een van de drie parallel lopende hoofdstraten van Noto. Van de andere twee was de Via Cavour bedoeld als toegangsweg voor de adel naar en van de paleizen en de Via Ducezio voor het gewone volk. Aan de Corso Vittorio Emanuele III staan vooral imposante, barokke kerken. En verder zijn er kloosters, het sierlijke stadhuis en het kleine maar, vooral van binnen, oh zo fijne barokke Teatro Tina Di Lorenzo. 

Van de kerken maakt de Chiesa Madre di San Nicolò waarschijnlijk de meeste indruk. Wie de brede trap beklimt, wordt in de kathedraal beloond. Het interieur is mooi hersteld nadat het in 1996 ernstig was beschadigd toen de domkoepel zes jaar na een aardbeving alsnog instortte. De kerk vormt ook een mooi uitzicht vanaf een van de tegenoverliggende terrasjes. Met een beetje geluk wordt een koude Aperol Spritz hier opgeluisterd met het altijd kleurrijke tafereel van een Siciliaanse bruiloftsstoet aan de overkant van de weg. 

Filmdecor

Hoewel de meeste bezoekers de weg naar Noto, terecht, dus wel weten te vinden, staat de stad Ragusa net iets minder vaak in de toeristische top 10. En dat is geheel ten onrechte, want het is absoluut een van de mooiste plekken van het eiland; of misschien wel van heel Italië. Komend vanuit het westen en dalend via haarspeldbochten is het uitzicht op het oude stadsgedeelte Ibla zo fotogeniek, dat velen Ragusa eerst even voorbijrijden. Wel terugrijden dus, want er is nog veel meer. Liefhebbers van Italiaanse filmhuisfilms zouden in Ragusa Ibla – dat evenals Noto op de Werelderfgoedlijst staat – diverse ‘filmdecors’ kunnen herkennen. Zo speelde de kathedraal van San Giorgio een rol in Kaos, een veelgeprezen film van de twee regisserende broers Taviani. De film die zij losjes baseerden op novellen van de Siciliaanse auteur Luigi Pirandello (1867 – 1936), is sowieso een aanrader voor Siciliëgangers.

De kathedraal San Giorgio verheft zich boven het langgerekte, aflopende Piazza Duomo. Qua interieur is de kathedraal minder opzienbarend, hoewel een kijkje binnen, net als in vrijwel iedere andere Siciliaanse kerk, toch altijd wel de moeite waard is. Maar de San Giorgo moet het vooral hebben van haar barokke uiterlijk en de majestueuze ligging boven de terrassen en restaurantjes aan het plein. De restaurants in Ragusa Ibla staan overigens bekend om hun kwaliteit.  

Klik op de afbeelding voor meer foto’s

Mooi en niet zelden grappig zijn de ook hier rijkelijk met beelden en maskers versierde balkons van de ‘palazzi’ en huizen in de smalle straten. Vooral de figuren van monsters en muzikanten onderaan het balkon van Palazzo La Rocca in de Via Capitano Bocchieri zijn, zelfs voor Sicilië, uniek. 

Ragusa en Noto zijn maar twee van de pareltjes die het zuidoosten van Sicilië rijk is. Wie een rondje rijdt, komt ook algauw langs of in Modica. Ook hier weer een prachtige, barokke kathedraal die, heel origineel, ook is vernoemd naar Sint Joris. Er zijn meer mooie kerken – zelfs een Byzantijnse grotkerkje dat pas in 1987 werd ontdekt – en palazzi in Modica, maar de grote trots van het stadje is chocolade. Die wordt hier gemaakt volgens recept van de Azteken en is gebaseerd op weinig anders dan zuivere cacao en suiker. Proeven kan op diverse adressen, zoals bijvoorbeeld bij Antica Dolceria Bonajuto en Caffè dell’Arte.

Het zuidoosten van Sicilië biedt bezoekers te veel om hier allemaal te noemen. Maar het mooiste van alles is misschien toch wel het zonder routeplanner ‘verdwalen’ in een wirwar van eeuwenoude steegjes die worden bewoond door vriendelijke Sicilianen. En natuurlijk stuit u daarbij her en der op plekken die herinneren aan een andere reden waarom Italië, en dus ook Sicilië, zo geliefd is: de keuken. En neem er gerust de tijd voor. La dolce vita heeft hier geen haast.  

Voor het oosten van Sicilië is Catania de meest voor de hand ligende aanvlieghaven. Transavia vliegt meerdere keren per week in krap drie uur rechtstreeks vanaf Amsterdam naar Catania; Ryanair vliegt vanaf Eindhoven. Tickets vanaf circa € 30,- (enkele reis laagseizoen). Er is geen tijdsverschil met Nederland. De beste reistijd voor Sicilië is april t/m juni, september en oktober. Zomers kan ook, maar het is dan veel warmer en drukker. Rondrijden met de auto gaat prima op Sicilië al zijn de wegen niet altijd overal even goed. De straten in de dorpen en steden kunnen behoorlijk smal zijn; menig bezoeker heeft een dorp al achteruit moeten verlaten.

Lezersreis

Speciaal voor Arts en Auto-lezers stelde Italië-specialist Enotria Travel een reis samen naar Sicilië, met verblijf in de twee mooiste gebieden: de streek rond de Etna en het zuidoosten. De eerste vier nachten verblijft u in Cavanera Wine Resort, een kleinschalig wijnresort tussen Castiglione di Sicilia en Randazzo dat onderdeel is van Firriato, een gerenommeerde wijnproducent. Natuurlijk ontbreekt een proeverij niet, inclusief een lichte lunch. Op dag 5 rijdt u in circa twee uur naar het zuidoosten, een streek met een overvloed aan kunst en cultuur en zandstranden waar weinig toeristen komen. Hier logeert u drie nachten in het charmante Relais Torre Marabino, een 16e-eeuwse gefortificeerde graantoren niet ver van het barokstadje Ispica. Op de dag van aankomst staat hier een diner voor u klaar.

8 dagen vanaf € 790,- p.p. inclusief viersterren boetiekhotels, huurauto en diverse extra’s

• Prijs vanaf € 790,- p.p. (o.b.v. 2-psk)
• Inbegrepen naast de genoemde 7 overnachtingen (met dagelijks ontbijt) en de wijnproeverij, lunch en diner zijn ook 7 dagen all-in autohuur (cat. D, VW Golf of gelijkwaardig)
• Niet inbegrepen o.a. uw vliegreis naar Catania (kan desgewenst ook voor u geregeld worden) en eenmalig € 25,- boekingskosten
• Meer info/boekingen enotria.nl/artsenauto, mail info@enotria.nl of bel 020-7798338