Daderprofiel

Televisiekijken doe ik niet heel veel en meestal weet ik dan ook niet waar ik welke programma’s zou kunnen vinden. In de verkenningstocht die dat af en toe oplevert, kom ik van alles tegen. Vaste prik is dat ergens in dat kamerbrede aanbod wel iets is met misdaad, bij voorkeur dan ook nog echt gebeurd. Ik zag daar gisteravond een term staan die mij intrigeerde om een heel andere reden. Daderprofiel.

Het valt mij op hoezeer we er soms naar neigen patiënten te beschrijven vanuit een daderprofiel. Daar zit een schaduwkant aan die ik hier graag wil belichten. Niet om een pleidooi te houden voor slachtofferprofielen. Integendeel. Het zit anders.

Natuurlijk is het belangrijk om te weten hoe een patiënt in elkaar zit en welke al-dan-niet DSM-gerelateerde aspecten verklarend zijn voor diens situatie en hulpvraag. Dat is een onderdeel van het medisch handelen.

Anders wordt het wanneer de invalshoek van zelfredzaamheid wordt gekozen door de zorgprofessional. Daar ligt de valkuil van het gebruik van een daderprofiel. Die valkuil is dat het niet bereiken van de gewenste resultaten toe is te schrijven aan de dader: de patiënt. Het is immers diens verantwoordelijkheid om de aangereikte inzichten ook op te pakken. Daarmee is het voorstaan van zelfredzaamheid de ultieme schuilplek voor zorgprofessionals die het te confronterend vinden om naar de effectiviteit van hun eigen handelen te kijken. Daarin schuilt het risico van vrijblijvendheid niet alleen theoretisch. Dat is juist heel realistisch.

Bij een patiënt zou je die reflex externaliseren noemen. Vanuit zo’n zelfde daderprofiel, inderdaad.