Het messias-effect van Jim van Os

Al tijdens het interview met hoogleraar Jim van Os op Radio 1, waarin van Os laat weten de psychiatrie radicaal te willen veranderen, verschijnen de eerste enthousiaste reacties op Social Media: Ja! 👍

Ja, de psychiatrie – en breder: de GGZ – is aan een grondige herziening toe. Er zijn waarschijnlijk maar weinig mensen die daaraan twijfelen, maar mocht je de afgelopen jaren op een onbewoond, Wifi-loos eiland hebben doorgebracht, verdiep je dan vooral in ervaringen van cliënten op de Facebookpagina van de Nieuwe GGZ. Het beeld dat daar wordt geschetst, is zowel onthutsend als beschamend. Ja dus. De GGZ moet op de schop.

Maar… maar er is iets met dat ‘Ja!’

‘Ja!’ is hol. Om duidelijk te maken wat ik daarmee bedoel ga ik nu iets doen wat we nu juist zouden loslaten. Ik ga – kuch – even – kuch – hokjesdenken (sorry, Jim). Heel even maar. Ter illustratie.

Kijk, er zijn drie soorten Ja-roepers. Ten eerste heb je de notoire Ja-maarders onder ons. Ik ben zelf een herstellende Ja-maarder. Jarenlang heb ik het niet kunnen laten. Kwam iemand met een goed idee, had ik mijn ‘Ja, maar…’ al klaar. Ja, maar dat gaat toch nooit lukken! Ja, maar daar hebben we toch geen tijd voor! Ja, maar wie gaat dat betalen? Ja, maar dan gaat de GGZ toch failliet? Afijn, je krijgt een beeld. Eindeloos klagen bij de koffieautomaat (let wel: niet declarabele tijd!) en niemand die daar beter van wordt. Laat staan de zorg.

Wat de GGZ nodig heeft zijn geen Ja-maarders of Ja-toppers, maar Ja-enners.

Dan zijn er nog hele hordes Ja-toppers. Lanceert iemand een goed idee of, zoals Jim van Os, een prachtige visie op een nieuwe GGZ, dan lokt dat bij velen een bewonderende ‘Ja, top!’ uit. We ‘liken’ de visie en delen de link, maar veel verder dan dat komt het niet. De 👍 is namelijk gratuit.

De Ja-toppers lijken in Jim de nieuwe GGZ-Messias gevonden te hebben. Ge-wel-dig wat die man allemaal bedenkt en roept, we kunnen niet wachten tot het zover is! Het besef dat ‘Jim’ de GGZ niet in zijn eentje gaat hervormen, dat daar een heleboel mensen voor nodig zijn, en dat wij, jij en ik, die mensen zijn, is nog niet helemaal geland.

Wat de GGZ nodig heeft zijn geen Ja-maarders of Ja-toppers, maar Ja-enners. Dát zijn de doeners onder ons. Ask not what your country can do for you, en wees de verandering die je wilt zien in de wereld. Dat werk. Geweldig initiatief Jim, prachtige ideeën, en dit [vrij in te vullen] ga ik eraan bijdragen. Vanaf nu, op mijn werkplek, binnen mijn mogelijkheden. Hoeft niets groots te zijn, hoor, alle kleine beetjes helpen. (Hoewel, ben je informateur, zorgverzekeraar, directeur van de SBG of bestuurder van een grote GGZ-instelling, dan wél iets groots en meeslepends graag!) Oh, en dan nog een tip: blijf vooral niet te lang hangen in de vraag ‘hoe dan?’ want voor je het weet verzand je in het jammerende: ‘Ja, maar… hoe dan?’

Doen dus. En, eh… deze blog liken en delen graag 👍!