Het schitterende onvermogen

In mijn vorige blog schreef ik over een vriendin die op haar vierde, op de rand van de zandbak, al wist dat ze dokter wilde worden.

Dat is een diepgeworteld besef, waar niet te licht over gedacht mag worden. In gesprekken de afgelopen jaren verzuchtte zij regelmatig dat haar vak niet de kant op ging waar zij gelukkig van werd. Desgevraagd bleek er echter geen haar op haar hoofd te zijn die ook maar overwoog een ander vak op te pakken.

Dokter, dat ben je voor het leven.

Eigenlijk is dat een schitterend onvermogen: het onvermogen om géén arts te zijn. De eed die je als arts aflegt heeft niets vluchtigs of vrijblijvends. Evenmin is het een impuls om die woorden te zeggen die een bevestiging zijn van je identiteit.

Zo bezien zou je ook kunnen stellen dat er wordt geleund op dat onvermogen. Artsen lopen immers toch niet weg van hun verantwoordelijkheid. Die kun je sarren en pesten. Ze blijven hun werk toch wel doen.

Begrijp me niet verkeerd: in de zorg is nog altijd veel te winnen en misschien zal dat met de toenemende kennis en de veranderingen in de maatschappij altijd wel zo zijn. Dat is echter niet waar het mij om gaat. Wat mij ineens trof is de ontkenning van die identiteit in het publieke debat. Dat is een wonderlijke combinatie. Tegen dokters kun je alles zeggen. Ze blijven immers toch wel dokter. Op datzelfde moment wordt een volstrekt ander beeld geschetst van waar dokters voor staan en van wat hen drijft. Dat is een beeld waarvan de vluchtigheid en het materialisme niet veel verder af zouden kunnen staan van de eed die bij dokters in het DNA verweven zit.

Het is maar goed dat dokters zo’n schitterend onvermogen hebben. Zonder dat onvermogen zou een identiteitscrisis warempel zomaar op de loer liggen met zulke tegenstrijdige impulsen.