Nieuw Adviespunt Klokkenluiders
Begin deze week werd het Adviespunt Klokkenluiders geopend. Reden voor een feestje, want klokkenluiders lijden nadat ze een probleem openbaarden vaak een zwaar bestaan. Het Adviespunt moet daar verandering in brengen. Niet door zelfstandig onderzoek te doen naar de misstand, maar door de melder ervan te voorzien van communicatieadvies. Want, zoals de voorzitter Martin van Pernis van het Adviespunt zegt: escalatie vindt plaats omdat de misstand niet op de juiste wijze wordt gemeld.
De feestelijke opening vond om die reden ook plaats in het Museum voor Communicatie. De minister van BZK bracht een ode aan roemruchte klokkenluiders als Eduard Douwes Dekker, Mark Felt, Aleksandr Solzjenitsyn. Mensen die informatie naar buiten brachten die ‘het daglicht niet kon velen’ en die daarbij grote risico’s namen. Het verlies van hun baan, inkomen en zelfs vrijheid riskeerden zij om een misstand opgelost te zien.
Adviespunt-voorzitter Van Pernis is enthousiast over zijn eigen organisatie: “Er is de afgelopen tien jaar veel verbeterd bij bedrijven, overheid en ook in de zorg. Er is veel meer transparantie. Dat is misschien ook de reden dat het Adviespunt nu is opgericht. Klokkenluiders weten niet meer altijd waar ze hun probleem moeten melden.”
De zorg en het bedrijfsleven verschillen in de omgang met klokkenluiders overigens wel, stelt Pernis. Bij bedrijven worden klokkenluiders tegenwoordig al vaak als betrokken werknemers gezien. Daar is zoiets ook ‘makkelijker’ te regelen dan in de zorg, waar organisaties complexer zijn. Van Pernis: “Zorginstellingen kennen vaak andere hiërarchieën dan bedrijven. Zij zijn daarom nog niet zo goed geëquipeerd om met klokkenluiders om te gaan.”
Maar ondanks de feestelijke opening, waren de aanwezige leden van de Expertgroep Klokkenluiders allesbehalve gelukkig. Het Adviespunt werpt volgens hen alleen maar extra drempels op. Zij voelen meer voor het Huis voor klokkenluiders, een wetsvoorstel van de SP waar ik al eerder over schreef. Volgens de Expertgroep leidt het Adviespunt alleen maar tot meer vertraging van meldprocedures. Met meer frustratie aan de kant van de klokkenluider tot gevolg.