Samenwerken is het perfecte frame
Het NCRV-programma Altijd Wat ‘bewees’ dinsdagavond dat de zorgkosten de pan uit rijzen vanwege de marktwerking. In de strijd om de patiënt schaffen ziekenhuizen massaal dure apparatuur aan zoals Da Vinci Robots en Pet-scans. Die apparaten zijn ‘ook een beetje fancy’, zei Marcel Levi van het AMC. Ermee geholpen is de patiënt niet, legde Net_Arts Lex van Straten uit.
Altijd Wat heeft zich het onderwerp eigen gemaakt. Eerder deze maand toonden ze aan dat overcapaciteit en ‘dubbelzorg’ de kosten van de zorg opdreven. Ik ben er trots op dat een actualiteitenrubriek zich in het onderwerp heeft vastgebeten. Het is goed dat journalisten de geldstromen volgen om zo aan te tonen wat er mis gaat in de zorg.
Maar ik vraag me nog steeds af of je eenzijdig de ‘markt’ de schuld kan geven. Slecht investeringsbeleid (het kopen van dure operatierobots die bij goed inkopen door zorgverzekeraars onbenut blijven, want: niet nodig) zou in een gezonde markt genadeloos worden afgestraft. De leuze van marktwerking naar samenwerking klinkt aanlokkelijk. Het is dan ook het perfecte frame. In Nederland wordt de teamspeler beter gewaardeerd dan de prestatiegerichte solist.
Samenwerking in de zorg is cruciaal. Maar wellicht kan dat ook binnen wat minder instellingen dan we heden ten dage kennen. In plaats van tussen de reeds bestaande spelers.
Er is natuurlijk meer aan de hand. De zorg is inefficiënt georganiseerd – zoals vermoedelijk iedere sector en organisatie. Het is goed om dat aan te pakken. Daarmee pakken we echter niet de ongeremde vraag naar zorg aan. Ook op dinsdag schreef Pieter Hilhorst een mooie column in de Volkskrant. Hij wees op de preventie-industrie: straks is iedereen patiënt en is voor elk risico een pil beschikbaar. Hij heeft waarschijnlijk gelijk. Lijden wordt niet meer geaccepteerd. Ook niet voor even. Wellicht dat zingeving daar een rol kan spelen.
Het is aan de verzekeraars en de instellingen om de zorg zo effectief en efficiënt mogelijk te organiseren. Hopelijk met inachtneming van de menselijke maat. Het is aan de politiek en de maatschappelijke elite om de burger op te voeden.
Ik tik deze blog met lichte koorts (38,2). Gezien bovenstaande ga ik nog maar even niet naar de huisartsenpost.
4 reacties
Nooit een blog typen met lichte verhoging. Gouden regel. Zou dan toch maar gaan naar de huisartsenpost gezien de inhoud van deze blog: frame! Daan is gevallen voor het frame van gereguleerde marktwerking als de oplossing voor de beheersing van de kosten van de zorg in Nederland. Nederland heeft de Heilige Graal!
Fundament van de gereguleerde marktwerking is Daan ontgaan: concurrentie tussen verzekeraars die zorg inkopen namens verplicht verzekerden bij zorgaanbieders die met elkaar concurreren om de gunst van de verzekeraar. Diezelfde zorgaanbieders worden ook geacht verzekerden met een Restitutie Polis aan te trekken met attractief aanbod. Dat impliceert investeren in zorg kwaliteit. Verplicht verzekerden worden geacht met de voeten te stemmen als de verzekeraar verzaakt. Dat zou druk zetten op verzekeraars om de beste zorg tegen de beste prijs in te kopen. Met op de achtergrond de Minister met haar inmiddels doorgeladen ultieme wapen; het MBI.
In de ziekenfondstijd mochten ziekenhuizen niet zomaar investeren in zorg kwantiteit en zeker niet in kwaliteit. Dat werd allemaal gereguleerd door Overheden. Zo werd een mogelijk overaanbod vermeden en werd voorkomen dat er door ieder ziekenhuis werd geinvesteerd in peperdure PET, CAT, DaVinci e.d.
Een dergelijk systeem bestaat nog immer in Denemarken (en andere NHS/Scandinavische landen met eenzelfde model). In Denemarken speelt deze typisch Nederlandse discussie dan ook niet. Daar heerst “schaarste” en zijn de wachttijden even lang als in Nederland.
Het “frame” van samenwerking in de zorg door verzekeraars en zorgaanbieders wringt dan ook nogal met het “frame” van de Heilige Graal: ” gereguleerde marktwerking” .
De oproep van Daan is een uitnodiging aan de NMa en EU Mededingingsautoriteit om in te grijpen in het Nederlandse Zorgstelsel; de 12 miljard euro aan ziekenfondsgelden wordt door de EU gezien als Staatssteun en Nederland zal een werkend concurrentie model moeten laten zien tot 2016 om geen ingreep door de EU Commissie uit te lokken: het is het een of het ander: of een systeemmodel Heilige Graal of een sociaal stelsel zoals ieder EU land heeft.
Voordeel van de lichte verhoging is nu wel dat tijdens de rustpauze, ook wel ziekbed genoemd, Daan flink kan bijlezen.
Milton Friedman heeft de zorg markt op haar merites geanalyseerd en kwam tot een verrassende conclusie.
De OESO heeft tot 2x toe de zorgmarkt geanalyseerd en kwam tot 2x toe tot een verrassende conclusie:
“”die Denen zijn zo gek nog niet””.
En ze hebben dan ook totaal geen Q-koorts!
Wettelijke regels beschermen aldaar de inwoners. Volksgezondheid gaat daar boven economische belangen. Afstand tussen intensieve veehouderij met Geiten en Schapen is daar dan ook 5km van de bewoonde wereld vandaan, dichte stallen, geen mest uitrijden, geen bezoek op de terreinen en geen specialisaties.
Daarom was ook Milton Friedman verrast door de conclusie van zijn eigen onderzoek. In sommige onderdelen van de Economie moet de Overheid haar verantwoordelijkheid nemen! De zorg is volgens hem zo’n onderdeel. Milton Friedman pleit voor een NHS/Scandinavisch basismodel. Niets meer en zeker niet minder.
En na controle bleek Milton Friedman geen verhoging te hebben.
ANH Jansen
25 juli 2012 / 12:33Beste ANH Jansen,
Dank voor uw reactie! Ik ben niet gevallen voor het frame van de gereguleerde marktwerking. Om eerlijk te zijn: ik schrijf nu vijf jaar over de zorg en nog steeds weet ik niet of ik voor of tegen marktwerking ben. Van marktwerking is ook nog helemaal geen sprake, we zitten in een overgangsfase. Tegelijk zie ik dat marktwerking wordt gezien als de oorzaak van alle problemen waarmee men in de zorg kamt. Ik vraag me af of dat terecht is. Ook vraag ik me af wat het alternatief is voor marktwerking en of dat (nog) past bij de moderne patiënt.
Daan
Daan
25 juli 2012 / 23:21Dank voor deze reactie. Tijd voor inhoud. Afvragen is al heel wat. Voor de antwoorden is zelfstandig nadenken en lezen/zoeken de enige oplossing. Aan blijven afvragen en de brand laten uitslaan heeft niemand wat.
Economie is een geloofskwestie, maar veel geloven zijn in de tijd onderuit gehaald. Zo ook het geloof in “marktwerking’ in de zorgsector als panacee voor kostenbeheersing in de zorgsector. Het is een voorbeeld van “Heilig Graal” denken en een serieuze journalist dient daar kritisch naar te kijken. Eigen weg volgen is moeilijkste wat een mens kan doen en het journalistenwereldje is heel klein.
Bent u bekend met de OESO onderzoeken naar welk type zorgstelsel de voorkeur uitgaat? Working papers uit 2003 en 2010? Wat is uw mening over de conclusies en wat zou de reden zijn dat de NL Regering hier niets mee wil doen?
Bent u bekend met de Adviezen van de Commissie Baarsma en van de Commissie Don en de side letter van W vd Ven in het ESB dat tegen de conclusies van Don ingaat. W vd Ven was Commissie lid!
Alternatieven voor de “marktwerking” zijn er volop. De OESO geeft ze netjes aan. Wat ik niet begrijp dat er geen enkele moeite wordt gedaan om die alternatieven te bekijken en men in NL als lemmingen achter elkaar aan blijft lopen in het geloof de “Heilige Graal” van de kostenbeheersing in de zorg te hebben gevonden.
Kunt u een definitie geven van wat u onder “marktwerking’ verstaat. En daarna toegespitst op de zorgsector? En dan in de NL context? En hoe ziet u dan de huidige situatie? Kent u het MBI? Wat heeft marktwerking dan te maken met MBI en omgekeerd?
Mevr B Baarsma laat in haar advies tussen de regels door niets heel van de “marktwerking”in de zorg zoals deze in NL wordt toegepast: of de Overheid voert de regie en budgetteert of de Overheid laat de verzekeraars het in volle concurrentie doen volgens de regels van de “marktwerking” en laat dan ook iedere greep los: geen budgettering meer, geen plafonds. Het is dan aan de verzekerden en de verzekeraars om te bepalen hoeveel zij bereid zijn te betalen voor zorg en voor welke zorg.
En volg dan ook het advies van Milton Friedman op: leg de rekening niet neer bij de werkgevers.
De Minister wil de restitutie polis in de basisverzekering afschaffen! De Minister wil een contracteerverplichting invoeren voor zorgaanbieders voor het leveren van zorg in kader van basisverzekering. Wat blijft er dan nog over van de keuzevrijheid voor de “moderne” patiënt?
Bedenk ook eens dat de “moderne” patiënt in meerderheid qua kosten 70plus is. Met de jaren nemen de vaardigheden af. Dat geldt voor iedereen. Gezondheidszorg is per definitie qua kosten Ouderenzorg. 80% van de kosten worden gemaakt door 75 plussers en daar kunnen zij helemaal niets aan doen.
En maak dan niet de vergissing dat de patiënten met de zeer hoge kosten bij de ouderen zitten. Die categorie is juist over alle leeftijdsgroepen gelijkelijk verdeeld: dat zijn mensen met de pech geboren te zijn met aangeboren “gebreken”, zeldzame erfelijke aandoeningen, kanker, ongevallen, brandwonden e.d.
Alternatief voor “marktwerking” is er wel degelijk. Recent is het EHCI 2012 rapport verschenen. Inhoud is voor wat het waard is, maar de opstellers blijven zich verbazen over de prestaties van het Deens zorgstelsel. Vanuit patiënt tevredenheid scoren zij jaarlijks bij de top3 en qua kosten minder dan gemiddeld.
Daar kan NL niet aan tippen: klanttevredenheid top1, maar kosten ook veruit top1: zelfs boven Zwitserland en benadert de USA. Nog 4% te gaan we zijn nummer 1 qua kosten! Tussen Denemarken en Nederland zit nu een 5%. Blijft echter lastig vergelijken omdat VWS de NL cijfers met Care cijfers vervuilt. Zie disclaimer bij de OESO.
Administratieve lasten zijn bij stelsels met marktwerking de kostendrijvers. In de USA is dat 35% van de kosten. In NL al snel 15 tot 20%. Alles moet worden gecontroleerd en door de marktwerking (er is immers concurrentie tussen vele verzekeraars en vele zorgaanbieders) moet alles voor iedere verzekeraar op een andere manier worden aangeleverd en gecontroleerd. Is algemeen bekend groot nadeel van marktwerking. En bij zuivere marktwerking krijg je volume effecten en overaanbod om de klant tevreden te stellen. Bij zuivere marktwerking zijn er dan ook geen wachtlijsten.
Voordeel van marktwerking is de toegenomen efficiency, tot het moment dat de controlitis toeslaat en de verzekeraars de olie uit het systeem hebben gehaald. Dan wordt er weer gewerkt volgens het principe van “work by rule”. Contract is contract.
Eindconclusie van Milton Friedman en de OESO: ga voor een NHS/Scandinavisch model anno 2012.
Even slikken wellicht, maar het is niet anders. Bedenk dat Milton Friedman en de OESO geen aanhangers zijn van socialistische landen. Gaan beiden uit van de zegeningen van het kapitalisme en gaan voor de markt waar mogelijk en de Overheid waar noodzakelijk. Voor de zorgsector maken zij echter een uitzondering want de zorg is een uitzonderlijk onderdeel van een beschaving. Daar is de Overheid noodzakelijk en bepalend.
Ook in een Scandinavisch stelsel moderne stijl heeft een moderne patiënt meer te zeggen dan in het huidige NL systeem. De budgettering gaat daar vanuit de centrale Overheid, maar de verdeling gebeurt van onderop; via de gemeenten en counties. De burgers hebben daar zeer veel inspraak in welke zorg zij verkrijgen, hoe zij dit krijgen en hoeveel. En bedenk dat in Denemarken de medisch specialisten wel eens staken wegens te lage lonen. Iedereen is in loondienst. EHCI stelt vast dat dat geen gevolgen heeft voor de patiënttevredenheid.
De overgangsfase is trouwens een typisch voorbeeld van een “frame’ door de propaganda afdeling van VWS.
Zie de oplossing van VWS voor de “stuck in the middle” of liever stuck in the mud” van het huidige hybride model.
Heeft de ONVZ al bedacht wat zij gaan doen als de Restitutie Polis in de basisverzekering wordt afgeschaft? Dat gaat gebeuren als de Minister gas gaat geven: private verzekeraars die zich gaan opstellen als ziekenfondsen. Wat voor soort “marktwerking” is dat dan? En tot slot: hoe ziet u het MBI in samenhang met “marktwerking”? Contracteerplicht met volumecontracten met doorleverplicht (gratis zorg!) voor zorgaanbieders? Wat voor soort “marktwerking is dat”? En allemaal wettelijk vastgelegd?
De patiënt wordt overigens in alle plannen van de Overheid niet genoemd. Tot zover de positie van de moderne patiënt in NL!
We zien de antwoorden tzt in vertrouwen tegemoet.
ANH Jansen
26 juli 2012 / 01:12http://www.nytimes.com/2012/07/22/opinion/sunday/a-formula-for-cutting-health-costs.html?src=recg
A health care system owned and managed by Alaska’s native people has achieved astonishing results in improving the health of its enrollees while cutting the costs of treating them.
Lezen dus! Maar het zal de bureaucraten niet aanspreken en die bepalen in dit land het reilen en zeilen in de zorg. En marktwerking? Lezen maar.
ANH Jansen
27 juli 2012 / 01:59