‘Zorgverzekerarts’

Ik heb het deze weken razend druk. Niks nieuws onder de zon zult u denken, edoch: het is nóg drukker dan anders. Met 1 juli op komst staat de telefoon namelijk roodgloeiend: talrijke patiënten van mij die afhankelijk zijn van een behandeling waarvoor amper alternatief is, verliezen per die datum de vergoeding ervoor. Kort verwoord: omdat de verzekeraar vindt dat het niet helpt. Nee, u leest het niet verkeerd: er staat echt verzekeraar en niet dokter. De mening van laatstgenoemde is niet van afdoende belang geacht.

Laat u niet misleiden: ook al zijn de volgende voorbeelden urologisch, de handelswijze is voor andere disciplines eender. In toenemende mate bepaalt niet meer de zorgprofessional, maar de zorgverzekeraar wat goede behandelingen zijn. En het tij is amper te keren. Over bovenstaande: het gaat hier om blaasspoelingen met blaaswandverstevigende middelen voor patiënten met blaaspijnsyndroom (vroeger: Interstitiële Cystitis). Patiënten van wie de dag verruïneerd werd door felle pijn in de blaas, zeker als die een beetje voller werd. Patiënten die maatschappelijk en sociaal in een isolement geraakten en voor wie veel andere behandelopties onvoldoende bleken of slechts een stoma nog een alternatief was. Patiënten die dankzij deze spoelingen echter weer heel aardig kunnen functioneren. Maar ook patiënten die nu de pech hebben dat de medische literatuur hierover nog niet heel helder is. Tegenstrijdig soms. “Dus helpt het niet” zegt de self-proclaimed ‘zorgverzekerarts’. Die daarbij geen rekening houdt met de enorme diversiteit binnen de groep blaaspijnpatiënten, wat goed gerandomiseerde trials amper mogelijk maakt. En die niet luistert naar een landelijk opgesteld standpunt van urologen, die uit de praktijk dondersgoed weten wat het verschil voor patiënten kan uitmaken. Geen pleidooi overigens om alles maar te vergoeden, maar misschien moet dan de voorwaarde waaronder vóóraf gesteld worden, en niet als al vele patiënten aan de behandeling zitten.

De beargumentatie van de ‘zorgverzekerarts’ kan overigens ook anders zijn: ‘het werkt wél, maar er zijn alternatieven die ongeveer evengoed of beter zijn.’ Een voorbeeld van de eerste zijn (ook) blaasspoelingen, maar dan met Oxybutinine, een stofje dat hele onrustige, zo je wil spastische blazen in het gareel moet brengen en dat veel gebruikt wordt bij onder andere kinderen met een neurologische aandoening. Kinderen voor wie die zogenaamd ‘evengoede alternatieven’ vaak de tabletten zijn die ze helemaal niet kunnen verdragen, deels omdat ze niet naar hun lichaamsgewicht te doseren zijn, of bij wie bijvoorbeeld Botox steeds onder narcose zou moeten worden toegediend. Maar ja: Oxybutinine-blaasspoelingen moeten door de apotheek speciaal gemaakt. En dat is te duur. Kosten voor de patiënt: ruim meer dan 500 euro per maand.

Het voorbeeld van de mannenbandjes wilde ik u eigenlijk besparen, maar is te kolderiek om te laten: als u als man aan uw behandeling voor prostaatkanker urineverlies overhoudt, staat vergoeding voor een operatie met een bandje op de helling, omdat “de gouden standaard, namelijk een kunstkringspier betere resultaten geeft.” Vergoeding op de helling dankzij niet een vergelijking met niks doen, maar vergelijking met een andere behandeling, die overigens veel duurder is, beduidend complexer is (in techniek en gevolgen) en waarvoor de vergoeding óók niet adequaat geregeld is.

Geloof me, onzin hoeft van mij echt niet vergoed te worden. Maar wat hier gebeurt zou lachwekkend zijn als het niet zo triest was. Met een air van ‘wij weten het beter dan de dokter’ worden aan behandelingen nu waardeoordelen gegeven die met een stuitend gebrek aan kennis ordinaire bezuinigingsdrift moeten verhullen. Godzijdank is de zorgverzekeraar notoir inconsequent. En daar, daar ligt de redding voor de patiënt die de dupe dreigt te worden. Klein beetje meer premie per maand, maar dat betaalt zich ruim uit. Want de term voor ‘zorg die niet helpt, of waarvoor onderbouwde betere alternatieven zijn’ is… alternatieve geneeskunde toch? En die wordt in bijna alle aanvullende pakketten wel vergoed.

Ik zeg: indienen maar!