Beroepsgeheim

Toen ik in 1988 mijn diploma (psychiatrisch verpleegkundige) ontving, was dat een plechtig moment. Heel anders dan bij de diploma-uitreiking van de middelbare school vier jaar eerder, en ook dan bij de diploma’s die erna nog volgden. Ik weet nog heel goed dat de verhandeling van het Hoofd Opleiding over de geheimhoudingsplicht grote indruk op me maakte. Evenals het afleggen van de belofte die erop volgde en het ontvangen van de speld, die ik daarna nooit meer heb gedragen, maar die wel benadrukte dat ik vanaf dat moment gediplomeerd verpleegkundige was. Mét de daarbij behorende verantwoordelijkheden richting de patiënten die aan mijn zorg werden toevertrouwd. Waaronder dus dat beroepsgeheim.

En hoewel ik een gezellige Brabantse babbelaar ben, heb ik die geheimhoudingsplicht, in jaren die ik als verpleegkundige werkte en daarna – tot op de dag van vandaag – uiterst serieus genomen. Ik heb dan ook steeds met kritische blik gekeken naar de ontwikkelingen rondom het NZa-zorgvraagtyperingsportaal waarin zorgprofessionals verplicht gevoelige data moeten aanleveren over hun patiënten ten einde onder meer de wachtlijsten te verkorten. Eerder gold dat nog niet voor de ggz, maar ook zij moeten nu gegevens aanleveren. Op straffe van ‘passende handhavingsmaatregelen’, (lees: een dwangsom) als men dat weigert.

Digitale kanalen van de overheid blinken niet uit in veiligheid en geborgde anonimiteit

In het gehele zorgveld zijn er ernstige zorgen over de veiligheid van de gegevens en de anonimiteit ervan in de datasystemen. Digitale kanalen van de overheid blinken nou eenmaal niet uit op die punten, met als akelig bewijs de vers in het geheugen liggende toeslagenaffaire. Ik begrijp dan ook dat zorgprofessionals (uit alle velden) het móeten uploaden van patiëntgegevens percipiëren als het verplicht schenden van hun beroepsgeheim en ondersteun (voor wat het waard is) het verzet
daartegen. Systemen zijn nodig, maar systeemdictatuur (the computer says no) en systeemfouten ondermijnen potentieel elke therapeutische relatie én daarnaast de autonome verantwoordelijkheid van zorgprofessionals. Ik hoop van harte dat de rechter dat erkent en dat dus andere wegen moeten worden gezocht om de belangrijke doelen te bereiken.