Blijf uit het ziekenhuis
Moet je afreizen naar een congres in de Verenigde Staten om tot de constatering te komen dat de Nederlandse zorg meer aandacht kan besteden aan preventie? Mij lijkt het nogal een omweg. Maar voor bestuurder Cor Calis van het Rotterdamse Havenziekenhuis was het blijkbaar een eyeopener om tijdens het congres HIMSS in Orlando te horen dat aandacht voor preventie van chronische aandoeningen kan helpen om de zorgkosten omlaag te brengen.
Waar is het natuurlijk wel wat Calis opmerkt. Ik vraag mij alleen af in hoeverre het ruimte laat voor de opmerking die hij in het verlengde hiervan maakt: “Ik ben als ziekenhuis liever een schadepreventiebedrijf dan een schadeherstelbedrijf.” Vanuit het patiëntenperspectief geredeneerd zou ik immers juist denken: “Ik ga pas naar het ziekenhuis als ik ondanks mijn aandacht voor preventie toch een medische behandeling nodig heb.”
Een chronische patiënt heeft in de eerste plaats heel veel mogelijkheden tot zelfmanagement. De beschikbaarheid van digitale hulpmiddelen om vitale gegevens te monitoren groeit snel. En als hij bereid is de meetgegevens digitaal te delen met een medisch specialist, hoeft hij voor overleg en advies hierover zelden het ziekenhuis te bezoeken. Hiernaast zijn er eerstelijns zorgprofessionals zoals de huisarts, de fysiotherapeut, de diëtist enzovoort die hem kunnen helpen. Om nog maar te zwijgen van een sportcoach.
Kortom: wie als chronische patiënt openstaat voor zelfmanagement en hierbij de juiste ondersteuning krijgt, heeft weinig in het ziekenhuis te zoeken. Dat ziekenhuizen nieuwe verdienmodellen nodig hebben nu de aandacht meer verschuift naar eigen regie en zorg in de eerste lijn, begrijp ik. Een positionering van het ziekenhuis als schadepreventiebedrijf is echter niet de oplossing.
2 reacties
Hoi Frank, je zet me al weer aan tot nadenken: Een paar gedachten wil ik wel delen met je.
1. Staan de verdienmodellen de vernieuwingen niet in de weg? Ik hoorde over een huisartsenpost dat er te weinig omzet wordt gemaakt, omdat er minder patiënten zijn gekomen in de afgelopen periode. Een minder groot beroep op de zorg willen we, maar als dat zich doorzet levert dat verlies op voor de organisaties die zich daar mee bezig houden.
2. Beperken de huidige functiegebouwen de vernieuwing niet? De verpleegkundigen mogen nu in sommige gevallen ook recepten uitschrijven op hun spreekuren. De rol van de specialist verandert hierdoor en door het feit, dat er minder mensen naar de ziekenhuizen komen. Ook de verschuiving van intramurale langdurige zorg naar extramuraal levert nieuwe functies op. Misschien trouwens nog beter om het fenomeen ‘functie’ uit te bannen zodat er meer ruimte komt voor breder inzetbaarheid, zodat er meer gebruik wordt gemaakt van de kwaliteiten die een ieder heeft.
Willy Jeltes
27 februari 2014 / 11:28Boeiende gedachtesprongen. We werden de afgelopen paar jaar al geconfronteerd met ziekenhuizen die hun – op basis van historische cijfers verwachte – omzetten niet haalden. En jij hebt het nu over een HAP die “te weinig omzet” maakt. Ook heb je het over functies in de zorg die veranderen: verpleegkundigen die taken van medisch specialisten overnemen en medisch specialisten die op zoek moeten naar een nieuwe invulling van hun taken. Je zou daar nog aan kunnen toevoegen: de groeiende aandacht voor informele in plaats van formele zorg, waarin de patiënt samen met mantelzorgers en vrijwilligers de hoofdrol vervult en de professional verder naar de achtergrond verdrongen wordt.
De zorg is duidelijk op zoek naar een nieuwe balans en het is inderdaad de vraag in hoeverre de bestaande functiegebouwen het vinden van die balans faciliteren of juist in de weg staan. Het hervinden van de balans vraagt om creatieve destructie, hoor je wel zeggen. Probleem hierbij is dat de zorgverzekeraars en hun verzekerden een ander belang in dit proces hebben dan de zorgaanbieders. De zorgaanbieders en verzekerden willen meer regie, de zorgaanbieders hebben er financieel belang bij om hun bestaande structuur overeind te houden. Dat wringt.
Frank van Wijck
27 februari 2014 / 11:45