Buitenlandselectie

Eens per maand plaats ik hier een selectie van links naar opmerkelijke nieuwe artikelen, afkomstig uit Engelstalige kwaliteitsmedia, over onderwerpen die te maken hebben met ziekte, gezondheid en gezondheidszorg. Dit zijn vooral ‘verhalende’ teksten, meestal van wat langere adem, en meer geschikt voor in de lees- of leunstoel dan voor achter het bureau.

A matter of life and death
Toen de Engelse schrijver William Boyd aan zijn in 1994 verschenen roman The Blue Afternoon werkte, met als hoofdkarakter een chirurg, merkte hij tot zijn verrassing dat er nauwelijks door chirurgen zelf beschreven ervaringen waren om voor zijn research te gebruiken. Bijna een kwart eeuw later, schrijft Boyd nu in The Guardian, is die situatie compleet veranderd. Sinds Atul Gawandes Complications uit 2003, is er een aanhoudende stroom van (Engelstalige) chirurgische memoires. Opvallende rode draad in die boeken vormen de onzekerheid, de twijfel en de angsten die vaak de professionele werkelijkheid bepalen achter het populaire imago van de chirurg als zelfverzekerde doener.

Directe aanleiding voor William Boyds essay is het verschijnen van een tweede autobiografisch boek, Admissions: A Life in Brain Surgery, van de Engelse chirurg Henry Marsh, al eerder bekend van diens Do No Harm uit 2014 (in het Nederlands verschenen als Allereerst niet schaden). Een bespreking van Marsh’ nieuwste boek, door huisarts en schrijver Gavin Francis, en opnieuw in The Guardian, vindt u hier.

Inside the Stasi STD Clinics for ‘Troubled’ Women
Dat politieke dissidenten in de Sovjetunie systematisch werden opgesloten in psychiatrische inrichtingen, was al decennia geleden bekend. Maar pas de afgelopen jaren is duidelijk geworden dat in het communistische Oost-Duitsland iets vergelijkbaars het lot was van meisjes en jonge vrouwen die zich in hun gedrag ‘onaangepast’ toonden. Meestal zonder medische aanleiding werden zij geplaats in gesloten klinieken of ziekenhuisafdelingen voor seksueel overdraagbare aandoeningen. Daar werden zij onderworpen aan wat je ‘gynaecologische mishandeling’ zou kunnen noemen, en soms waarschijnlijk ook aan medische experimenten. Het is bekend dat er in de DDR best goede ziekenhuizen waren, en fatsoenlijke artsen. Maar er dat er een duistere kant zat aan de medische praxis in Oost-Duitsland, maakt dit artikel uit The Daily Beast op een schrille manier helder.

Why I gave my kidney to a stranger – and why you should consider doing it too
Dylan Matthews is 26 jaar oud, en werkt als journalist voor Vox, misschien wel het meest informatieve online-magazine in het Amerika van nu. Bijna dagelijks brengt Vox scherpe analyses van wat er zich afspeelt rond de gezondheidszorg, inclusief het al-of-niet-verdwijnen van Obamacare. Ook dit artikel gaat over een zorgonderwerp, maar dan wel op een heel persoonlijke manier. In heldere, opgewekte en enthousiasmerende bewoordingen legt de auteur uit hoe en waarom hij besloot om een nier af te staan aan een voor hem anonieme ontvanger. Dit tot en met het verhaal van de operatie zelf, afgelopen augustus in Johns Hopkins Hospital in Baltimore. De moraal van dit bijzondere verhaal: ‘It’s awful to need a kidney, and it’s really not that hard to give one.’

Genius, Interrupted
Op een maandagochtend in maart 1913 werd Camille Claudel onder dwang weggehaald uit haar Parijse appartement op het Île Saint-Louis, en overgebracht naar het psychiatrische ziekenhuis Ville-Évrard even buiten de stad. Nooit meer zou Claudel in vrijheid leven, en ook nooit meer zou zij nog klei aanraken, tot aan haar dood dertig jaar later. Toen ze werd opgenomen, was ze 48 jaar oud. Haar reputatie als avantgardistisch beeldhouwer zat toen op een hoogtepunt, maar als persoon was het haar steeds slechter gegaan sinds haar breuk, in 1893, met haar minnaar en artistiek partner Auguste Rodin. Dat haar broer en moeder besloten dat zij professionele hulp nodig had, was terecht, gezien haar desintegrerende leven. Maar dat dit níet per se had hoeven leiden tot verder levenslange institutionalisering, is al evenzeer aannemelijk, blijkt uit dit mooie artikel in Lapham’s Quarterly. Het werd geschreven naar aanleiding van de opening, afgelopen maart, van het nieuwe Musée Camille Claudel in Nogent-sur-Seine.

Why A Surgeon Taught A Non-Doctor To Do Brain Surgery
Wereldwijd wachten naar schatting 288 miljoen mensen op chirurgie die in arme landen niet voorhanden is. Dit catastrofale tekort aan chirurgen is de achtergrond van een initiatief van Dilantha Ellegala, Amerikaans hersenchirurg met een Sri Lankaanse achtergrond. In 2006, tijdens een kort verblijf in Tanzania, besloot hij om daar iemand die geen medische scholing had in een paar maanden tijd te leren hoe je hersenchirurgie doet… Onwaarschijnlijk als dit mag klinken, was dit het begin van een succesvol experiment, uitgemond in een voortgezet en grootschaliger project. Dit artikel, naar aanleiding van het verschijnen van een boek over dokter Ellegala, A Surgeon in the Village, komt van de website van NPR, Amerika’s publieke omroep.

On Desire and Disease
Eros and Illness is de titel van een boek over de sleutelrol van ‘het ongrijpbare’ in de beleving van ziek zijn. Emeritus-hoogleraar (Engels) David B. Morris schreef het mede aan de hand van de lange, uiteindelijk terminale ziekteweg van zijn eigen vrouw; maar vooral ook op basis van de ‘growing canon of literary illness narratives’. Met seks heeft het concept van ‘eros’ hier weinig tot niets te maken, maar des te meer met ‘desire’. Met de wensen en verlangens die vaak een wezenlijk onderdeel zijn van hoe een ziekte wordt beleefd, én die daarom aanknopingspunten geven voor palliatieve hulp in de breedste zin van het woord. Deze bespreking van Morris’ boek, in The Los Angeles Review of Books, is geschreven door een vrouwelijke eerstelijns-arts verbonden aan Massachusetts General Hospital in Boston, die ook uit eigen ervaring bevestigt dat het praktiseren van alléén maar evidence-based biomedicine soms wezenlijke vragen onbeantwoord laat, en kostbare mogelijkheden onbenut.

Delen