Buitenlandselectie: cultuur en kennis
Eens per maand plaats ik hier een selectie van links naar opmerkelijke nieuwe artikelen, afkomstig uit Engelstalige kwaliteitsmedia, over onderwerpen die te maken hebben met ziekte, gezondheid en gezondheidszorg. Dit zijn vooral ‘verhalende’ teksten, meestal van wat langere adem, en meer geschikt voor in de lees- of leunstoel dan voor achter het bureau. Met dit keer als verbindend thema onderwerpen uit de wereld van cultuur en kennis, steeds mét speciale zorg-dimensie.
The Secret Lives of Leonardo da Vinci
Walter Isaacson is Amerika’s meest gerenommeerde biograaf van nu. Eerder al beschreef hij de levens van Henry Kissinger, Albert Einstein, Benjamin Franklin en Steve Jobs, en nu is Leonardo da Vinci aan de beurt. Wie het lezen van dit lijvige boek een brug te ver is, moet misschien wél deze uitgebreide bespreking ervan in The New Yorker tot zich nemen, waar Isaacsons Leonardo da Vinci lucide en soms ingehouden-humoristisch wordt samenvat. Meer dan eerdere biografen van Leonardo, focust Isaacson op diens leven als wetenschapper, dat nauw verweven was met zijn schilderkunst. Met een speciaal gedeelte, hier in excerpt in The Atlantic, over de glimlach van Mona Lisa, en over Leonardo’s anatomische-ontledingswerk dat hiervoor de basis was. Jarenlang bracht Leonardo zijn nachten door in het mortuarium van de Santa Maria Nuova in Florence, gefascineerd door complexe wetenschappelijke raadsels zoals de precieze werking van spieren in de lippen.
Take it from a recovering addict
Nikki Sixx kennen we natuurlijk allemaal als medeoprichter, basgitarist en belangrijkste songwriter van Mötley Crüe. Over zijn extreme, bijna dodelijke drugsverslaving in de jaren tachtig schreef hij in 2007 de bestseller The Heroin Diaries: A Year in the Life of a Shattered Rockstar. Afgelopen maand mengde Nikki zich direct in het huidige discours over de pijnstillers- en heroïnecrisis in de Verenigde Staten. In deze trefzekere opiniebijdrage in de Los Angeles Times levert hij harde maar helder onderbouwde kritiek op door de regering Trump geplande bezuiniging op verslavingszorg-, -preventie en -onderzoek. ‘What I’ve been through’, schrijft Nikki, ‘doesn’t make me a policy expert. But it qualifies me to judge the way the United States is handling its latest addiction crisis.’
Emily Dickinson’s Legacy Is Incomplete Without Discussing Trauma
The Establishment is een online-mediaplatform ‘funded and run by women’, en bijna alle gepubliceerde bijdragen hebben te maken met issues van gender en seksualiteit. Isabel Legarda is arts in Massachusetts, de staat waar ook de dichter Emily Dickinson (1830-1886) haar levensdagen doorbracht. Over de vaak sombere toonzetting van haar gedichten, en over haar extreem teruggetrokken leefstijl in haar laatste decennia, is al veel gespeculeerd en geschreven. Dokter Legarda voegt hier weer een nieuw hoofdstuk aan toe, en betoogt dat alles erop wijst dat Emily rond haar dertigste slachtoffer is geweest van ernstig seksueel misbruik – misschien wel door haar eigen vader.
Can This Trapeze Artist Turned Spinal Surgeon Save The Circus?
Als kind in Baltimore wilde Neil Kahanoviz later maar twee dingen: bij het circus gaan, en orthopedisch chirurg worden. Het is hem allebei gelukt. Kahanoviz is nu 68, en kan terugzien op een loopbaan als een van Amerika’s meest gerespecteerde chirurgen, die onder meer drie leden van het Supreme Court onder zijn mes had. Maar voordat hij begon aan medical school, werd Kahanoviz eerst professioneel trapeze-artiest. En nu zijn medische loopbaan op zijn einde loopt, is hij teruggekeerd naar het circus, als zakelijk leider van het met ondergang bedreigde Big Apple Circus. The Daily Beast maakte dit profiel.
Freud’s Clay Feet
Frederick Crews’ Freud: The Making of an Illusion is de climax van een al decennialange campagne. Crews is literatuurcriticus en emeritus hoogleraar Engelse taal in Californië, en heeft het tot zijn levenstaak gemaakt om de vader van de psychoanalyse te ontmaskeren als wetenschappelijk en medisch-professioneel fraudeur. Deze recensie van Crews’ nieuwe boek in The New York Review of Books is niet zomaar een (lange) bespreking. De recensist, Lisa Appignanesi, is voorzitter van zowel de Royal Society of Literature als de Trustees of the Freud Museum, allebei in Londen. En hoewel zij niet tegenspreekt dat Freuds stellingen en praktijken de toets van hedendaagse wetenschappelijke criteria niet kunnen doorstaan, is dit voor haar allerminst reden om dan meteen maar ook het complete gedachtengoed van Freud voor waardeloos te verklaren. De argumenten waarmee zij blijvend respect voor Freud bepleit, zijn de moeite waard om kennis van te nemen.
John Green Tells a Story of Emotional Pain and Crippling Anxiety. His Own
Zes jaar na The Fault in Our Stars is er een nieuwe roman van John Green. Turtles All the Way Down, schrijft The New York Times, is ‘a wrenching and revelatory novel that provides a window into what it’s like to live in constant fear of your own mind’. In ditzelfde NYT-artikel komt ook John Green zelf aan het woord, en vertelt over de periode, zo’n twee jaar geleden, toen de angst en dwangneurose waar hij zijn hele leven al mee kampt een extreem dieptepunt bereikten. Intussen zijn Greens problemen weer onder controle, met behulp van medicatie en therapie. Dat hij hierover nu openhartig naar buiten treedt, mag indirect ook gelden als compliment aan de medische wereld: ‘I think it’s important for people to hear from adults who have good fulfilling lives and manage chronic mental illness as part of those good fulfilling lives.’
Thrills, pills and Big Pharma
Wie van plan is komende tijd in Londen te zijn, kan overwegen om dan een bezoek te brengen aan de Wellcome Collection (niet ver van Euston Station). Tot en met 14 januari is daar tentoonstelling Can Graphic Design Save Your Life te zien, hier enthousiast besproken in The Guardian. De betekenis van de wereld van reclame en visueel ontwerp voor issues van ziekte en gezondheid, is de afgelopen driekwart eeuw steeds groot geweest. Van de jaren-vijftig campagnes om sigaretten roken te stimuleren, tot (veel) latere inspanningen om juist het tegendeel te bevorderen. Maar met ook mooie voorbeelden van grafisch design van nu, dat patiënten helpt wegwijs maken in ziekenhuizen, of dat bij wil dragen tot meer wederzijds begrip tussen patiënten en medische professionals.
