Democratisch en beschaafd
Wat hebben Coca-Cola en gezondheidszorg met elkaar gemeen? Meer dan velen misschien zullen denken.
Eerst een beroemd citaat van Andy Warhol: “What’s great about this country, is that America started the tradition where the richest consumers buy essentially the same things as the poorest. You can be watching TV and see Coca-Cola, and you know that the President drinks Coke, Liz Taylor drinks Coke, and you can drink Coke, too. A Coke is a Coke, and no amount of money can get you a better Coke than the one the bum on the corner is drinking. All the Cokes are the same, and all the Cokes are good.”
Ik moest hier weer aan denken bij lezing, vorige week van een opiniebijdrage op de website van het Canadese dagblad The Star. De auteur, Arthur Haberman, is emeritus hoogleraar geschiedenis en humanities aan York University in Toronto. Acht weken lang kwam hij vijf dagen per week voor een (geslaagde) bestralingsbehandeling naar het Princess Margaret Hospital in Toronto. Na verloop van tijd raakte hij in gesprek met andere patiënten die daar dagelijks in de wachtkamer zaten, en kreeg hij ook een beeld van wie en wat zij waren. En hiermee zag hij nog eens in levende lijve iets bevestigd dat hij natuurlijk al wel van tevoren wist, maar dat toch heel bijzonder is. Namelijk dat in een land als Canada, met een zorgstelsel waarvan bij wet is geregeld dat elke burger er adequaat toegang toe heeft, iedereen ookdezélfde gezondheidszorg krijgt, ongeacht maatschappelijke status of welstandsniveau. Zodat je in de doorsnee wachtkamer alle rangen en standen door elkaar heen vindt, zonder scheidsmuren of klassenverschillen.
Professor Haberman vindt dit niet alleen belangrijk uit oogpunt van de, voor iedereen gegarandeerde, goede kwaliteit van zorgverlening als zodanig; hij knoopt er ook een bredere overweging aan vast. Gelijke toegang voor iedereen tot essentiële voorzieningen als onderwijs en gezondheidszorg, is een wezenlijk element van wat hij ‘democratisch leven’ noemt. En hiermee geeft hij niet alleen een groot compliment aan zijn eigen, Canadese samenleving en ‘body politic’, maar impliciet ook aan de – relatief weinige – landen ter wereld met een vergelijkbaar democratisch zorgstelsel.
Dus ook aan Nederland. Ook bij ons kan niet alleen iedereen, arm of rijk, genieten van precies dezelfde kwaliteit Coca-Cola, maar ook van precies dezelfde kwaliteit gezondheidszorg. En ik vermoed dat bij het steevast positieve oordeel over ons zorgstelsel zoals dat uit enquêtes blijkt, dit een factor van betekenis is. Dat Nederlanders in grote meerderheid vinden dat we gezegend zijn met een goeie gezondheidszorg, niet alleen vanwege de kwaliteit ervan maar ook vanwege een onderliggend gevoel dat die op het punt van ‘toegang’ heel egalitair, en dus heel fatsoenlijk en beschaafd, is georganiseerd.
En bij alle kritiek die je bijna dagelijks kunt horen, in de media en soms ook in de politiek, op ons stelsel van gezondheidszorg, mag dit wel wat vaker worden gezegd.
