Doorzichtig
Lukas Stalpers en Frits van Dam zijn intelligente mensen. Hun pleidooi om Edith Schippers (VWS) goedkeuring van de commerciële bodyscan uit het hoofd te praten, snijdt hout. Ik begrijp de liberale gedachte van de minister dat het niet nodig is om zaken te verbieden die op zich onschadelijk zijn en waarvoor mensen zelf betalen. Maar blijkbaar staat Schippers onvoldoende stil bij de gevolgen voor de zorgconsumptie door mensen bij wie een scanuitkomst weleens zou kunnen wijzen op een (naderend) gezondheidsprobleem. En bij het feit de uitkomst van een bodyscan enorme schade kan toebrengen aan iemands zelfbeeld.
Jaren geleden interviewde ik voor Arts en Auto hoogleraar Matthijs Oudkerk, radioloog, die voor precies deze ontwikkeling waarschuwde. Hij zei toen: “Dankzij de beeldvormende technieken kunnen afwijkingen in het menselijk lichaam al worden opgespoord voordat ze tot ziekteverschijnselen hebben geleid, in een stadium dat behandeling nog goed mogelijk is. Op zich goed nieuws, maar het kan leiden tot een beeld van een ziek menselijk lichaam waaraan altijd wel iets mankeert en dus altijd wel wat te behandelen valt. Alleen geld is een belemmering om iedere mens periodiek door te lichten, op zoek naar pathologische afwijkingen. Maar dat uitgangspunt is verkeerd. De basisgedachte zou moeten zijn dat een eeuwig gezond lichaam niet mogelijk is en dat de mens afwijkingen moet accepteren. Gebeurt dat niet, dan kan zelfs ouderdom als ziekte worden beschouwd. En als dat gebeurt, glijdt de mens af naar een onwerkelijke en onvervulbare zoektocht naar het eeuwige leven.”
Ik ben zó blij dat de Raad voor de Volksgezondheid & Zorg een brede ethische discussie wil over kosten en keuzen in de zorg.
4 reacties
Tja. Papier is geduldig. In 2008 heeft de RVZ in haar wijsheid e.a. al eens helemaal uitgespit en gewezen op wat er nog meer aankomt: genetische testen.
Hamvraag: wat is gereguleerde marktwerking waard als alles wordt verboden?
Visie van de RVZ uit 2008. Rapport van 168 paginas.
De RVZ stelt vast dat de meeste burgers deskundigen raadplegen als ze
denken dat er iets aan de hand is met hun gezondheid of als ze daar iets
over willen weten. En voor de meeste mensen is dat de huisarts.
Screening moet in een mondiale context worden beoordeeld. Informatie
en aanbod stoppen immers niet bij de grens, maar zijn via internet en
vlak over de grens voor iedereen bereikbaar. Verder denkt de Raad dat
een goede toegankelijkheid van een ‘evidence based aanbod’ van screening
door de eerste lijn meer gezondheidswinst oplevert dan een afwerende
houding van (een deel van ) de medische beroepsgroep ten opzichte
van screening; een verbod op zelftests of het buiten de deur houden in
Nederland van total body scans.
Screening en de rol van de overheid 9
RVZ
Wat de rol van de overheid betreft ziet de Raad een opdracht om burgers
te beschermen, maar tegelijkertijd hun vrijheid te respecteren. Daarom
moet de overheid enerzijds zorgen voor regelgeving die schade voorkomt.
Anderzijds moet hij ook ruimte bieden om aan de vraag naar
screening van de burger tegemoet te komen. Dat past overigens ook
goed bij het beleid van gereguleerde marktwerking dat de overheid wil.
Aanbevelingen
De RVZ doet een aantal aanbevelingen. Een punt dat hoog op de agenda
moet is een onderzoek naar en de bevordering van de gezondheidsgeletterdheid.
Dat is nodig omdat de consument informatie over screeningsvormen
moet kunnen begrijpen om goede keuzes te kunnen
maken. De RVZ beveelt de minister aan een programma te (laten) ontwikkelen
om gezondheidsgeletterdheid te bevorderen.
De toename van het aanbod aan (genetische) (zelf )tests gaat gepaard met
ethische vraagstukken. De Raad beveelt aan het genetisch laten screenen
van gezonde kinderen door ouders op de ethische agenda zetten.
De overheid moet zich volgens de RVZ opnieuw en met voorrang buigen
over de beoogde bescherming van burgers tegen misbruik van (genetische)
gegevens. Hij beveelt de minister aan binnen de kennis en adviesstructuur
een commissie in te stellen die gaat onderzoeken of de Wet
medische keuringen hiervoor aangepast kan worden dan wel dat andere /
nieuwe wetgeving aangewezen is, bijvoorbeeld naar analogie van de
Genetic Information Discrimination Act in de Verenigde Staten.
De RVZ ziet overigens meer in zelfregulering dan in nog meer nieuwe
regels voor screenen. Met de huidige regelgeving komen we een heel
eind. Wel doet de RVZ een aantal aanbevelingen voor aanpassing van
het huidige wettelijk kader. Zo beveelt hij aan de genetische zelftests en
de zelftests naar kanker in de hoogrisicoklasse te laten vallen waardoor
aflevering door deskundigen gewaarborgd is; hij beveelt een reclameverbod
aan voor producten in deze klasse en hij beveelt aan om de
Europese Commissie onderzoek te laten doen naar misleidende reclame
voor screening op internet.
Mocht een heroriëntatie op de uitgangspunten
leiden tot voortzetting van de Wet op het bevolkingsonderzoek dan
zou die zo gewijzigd moeten worden dat er meer ruimte komt voor
screening op verzoek van de burger. Dan wordt het mogelijk dat gezonde
consumenten ook in Nederland op eigen verzoek (en voor eigen rekening)
een scan kunnen laten maken.
—Maar wel voor eigen rekening. Prescan is geen collectief te verzekeren prestatie. Laat de burger eens zelf een keuze maken.
Was getekend: RVZ.
ANH Jansen
2 augustus 2012 / 14:49Helemaal met Frank eens. Het streven naar de volmaakte mens maakt ons allen ziek.
Mijn man na zijn herseninfarct leert mij dat acceptatie van het onvolmaakte, de kunst van het leven is!
Veel succes!
Cora Postema
2 augustus 2012 / 15:47“” De RVZ beveelt de minister aan een programma te (laten) ontwikkelen
om gezondheidsgeletterdheid te bevorderen.””
Wat is gezondheidsgeletterdheid anders dan de burgers het besef proberen bij te brengen wat leven is?
Makkelijk gezegd dan gedaan. Waarom zijn we ook weer uit Afrika naar hier komen wandelen en willen we naar Mars?
Gezien de historie van de zorg in Nederland zit een referendum over kosten en keuzes in de Zorg er niet in. Men leze KP Companje. De harde waarheid sinds 1880. Andere belangen dan zorgbelangen prevaleren in dit land.
De keuzes zullen door anderen voor de burgers worden gemaakt.
Voor het verkrijgen van zorg anno 2012 en volgende jaren, State of the Art Zorg naar laatste kennis, zullen we aan de wandel moeten.
ANH Jansen
2 augustus 2012 / 16:33Cora wat een prachtige reactie. Dank je wel daarvoor.
Frank van Wijck
2 augustus 2012 / 17:40