Drie keer uitgeloot

Student wijkt uit naar Riga om passie te volgen

Sommige mensen willen zo graag arts worden dat ze tot het uiterste gaan. Mariam Kalule (28) koos, nadat ze drie keer was uitgeloot, voor de opleiding geneeskunde in de Letse hoofdstad Riga. “Er was maar één moment dat ik dacht: waar ben ik aan begonnen.”

Tekst: Richard Hassink | Beeld: De Beeldredaktie/Herbert Wiggerman

Als Mariam Kalule (28) komende zomer haar master geneeskunde aan de Universiteit van Amsterdam haalt, komt er een einde aan een indrukwekkende en avontuurlijke studieloopbaan. Die begint in 2006 als ze voor het eerst wordt uitgeloot voor de opleiding geneeskunde. “Ik wist als 5-jarige al dat ik arts wilde worden. De medische wereld intrigeerde me. Waarschijnlijk doordat mijn moeder als senior verpleegkundige in het ziekenhuis werkte.”

Na de basisschool kiest ze bewust voor het gymnasium, want ze denkt dat Latijn later goed van pas kan komen. Maar als ze haar diploma haalt en zich voor geneeskunde inschrijft, wordt ze uitgeloot. Ter overbrugging kiest ze voor Life Science and Technology in Groningen en een jaar later loot ze weer mee. Weer krijgt Kalule een teleurstelling te verwerken. “Dat was het moment dat ik besloot een andere route te volgen.”

Kalule switcht naar de hbo-opleiding medische beeldvormende en radiotherapeutische technieken omdat die in haar ogen beter bij haar carrièredoel past. Ze doorloopt de studie vlotjes en vertrekt voor haar stage radiotherapie een jaar naar het noordelijkst gelegen universiteitsziekenhuis ter wereld, in het Noorse Tromsø.

‘Ik besefte dat het op de reguliere manier niet ging lukken’

Terug in Nederland loot ze voor de derde keer mee voor geneeskunde. “Dat ik wéér werd uitgeloot, kwam aan als een mokerslag. Ik besefte dat het op de reguliere manier niet ging lukken.” Maar lang zit Kalule niet in de put. Via internet verdiept ze zich in andere mogelijkheden. Colombia valt af omdat dat artsendiploma in Nederland niet erkend wordt, in Australië is het collegegeld schrikbarend hoog en zo is er nog een aantal landen dat afvalt. België is een goede optie, maar ook het Letse Riga komt in beeld. Uiteindelijk kiest ze daarvoor, al is dat geen goedkope opleiding. “Ik heb mijn spaarrekening moeten leegtrekken om het collegegeld van 7000 euro te kunnen betalen.”

Haar vriend, familie en vrienden hebben begrip voor haar emigratieplannen. “Iedereen wist hoe graag ik arts wilde worden. En door mijn jaar in Noorwegen was mijn avontuurlijke inslag bij de meesten wel bekend.” Kalule vertelt dat haar vader, geboren in een klein dorp in Oeganda, haar altijd heeft voorgehouden dat je niets in het leven cadeau krijgt. “Daardoor kies ik misschien net even wat makkelijker voor de moeilijke weg.”

Aanvankelijk moet Kalule wennen aan het leven in Letland. “Dat het land decennialang een Sovjetrepubliek was, is heel goed te merken. Het is er formeel, streng en veel mensen spreken er nog Russisch. Ook op de opleiding was dat zo, behalve dat er Engels werd gesproken. Studenten dragen er witte jassen en als de docent de collegezaal binnenkomt, word je geacht op te staan en hem aan te spreken met ‘collega’. Verder was de studie heel theoretisch en waren bijna alle lessen verplicht, waardoor je soms van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat bezig was.” Ook de kou, soms met temperaturen van 35 graden onder nul, hakt er behoorlijk in bij Kalule. “Toch heb ik maar één moment gehad dat ik dacht: waar ben ik aan begonnen? Dat was toen mijn Letse buurman stierf – nadat ik hem nog had geprobeerd te reanimeren – en ik daarna zelf ziek werd.”

‘Door mijn jaar in Noorwegen was mijn avontuurlijke inslag bij de meesten wel bekend’

Alhoewel Kalule bereid is de volle zes jaar in Letland te studeren, krijgt ze na anderhalf jaar de mogelijkheid selectie te doen voor de zijinstroom bij de UvA. Die kans grijpt ze met beide handen aan. En ze wordt toegelaten tot de opleiding waarvoor ze drie keer was uitgeloot. Haar studie bekostigt ze met diverse studiebeurzen en bijbanen, onder meer als medisch secretaresse en als begeleider van studenten die in Riga willen gaan studeren (studyinriga.com). Toch heeft ze een forse studieschuld.

Volgend jaar zomer is ze dan eindelijk arts, na bijna elf jaar studeren. Ze hoopt een kno opleidingsplek te vinden. “Vroeger wilde ik altijd kindergeneeskunde doen, maar ik heb ontdekt dat er meer leuke vakken zijn en ook opereren vind ik leuk. Bij kno komt dat heel mooi samen. En het biedt ook nog eens een goede werk-privébalans.”