Economisch perspectief
In de discussie die momenteel op social media wordt gevoerd over de toekomst van ons zorgstelsel, worden economen nogal eens in de hoek gezet als kille cijferfetisjisten die alleen oog hebben voor harde feiten maar voorbijgaan aan wat de ontwikkelingen in de zorg voor mensen betekenen. Naar mijn idee een wat kortzichtige stellingname, want het is toch echt wel handig om je op feiten te baseren als je een stelsel wilt ontwikkelen waarin de zorg ook op termijn beschikbaar, betaalbaar en van goede kwaliteit is.
Sinds vorige week hebben we er weer een econoom bij die iets zegt over ons zorgstelsel: Joseph Newhouse. En deze Amerikaanse hoogleraar zorgbeleid aan de Harvard universiteit zegt dingen die hout snijden. Dat de hoge zorgkosten in ons land niet zozeer samenhangen met ons zorgstelsel bijvoorbeeld, maar vooral met het hoge inkomensniveau in ons land. Dat patiënten vrije artsenkeus minder belangrijk vinden dan soms wordt gesuggereerd. Of dat het verantwoord is om gebruik te maken van een eigen risico, want: in een land met een stelsel met eigen betalingen gebruiken mensen minder zorg zonder dat dit gemiddeld genomen een negatief effect heeft op hun gezondheid.
Behoefte aan genuanceerde discussie over inzet eigen risico als rem op de zorg
Dit betekent niet dat de discussie over het eigen risico nu in de onderste bureaula kan – het is wel degelijk terecht dat discussie bestaat over de hoogte ervan en over de manier waarop het het best kan worden ingezet als rem op de zorgconsumptie. Als het betekent dat een bepaalde bevolkingsgroep niet meer naar de tandarts gaat bijvoorbeeld, schiet het mogelijk zijn doel voorbij. Maar het is wel een signaal dat het nuttig is om de discussie over het eigen risico op een genuanceerde manier te voeren, en dat stellen dat het maar helemaal moet worden afgeschaft misschien toch iets te simpel is.
11 reacties
Er wordt continue geredeneerd vanuit EEN perspectief: zorg als schadelast.
Bij herhaling.
En nog eens herhaald.
En nog eens.
Niemand die deze visie loslaat. Niemand die wil kijken naar de schade die zorgmijden met zich meebrengt. Niemand die onderzoek doet naar de schade van zorgmijden ( overigens is het fenomeen zorgmijden steeds weggezet als ” niet bestaand”, ook door van Wijck. Hiermee volksstammen zorgverleners wegzettend als jokkebrokken) .
Niemand die daar ( dat onderzoek dus) ook belang bij heeft.
Dus inderdaad, nuance is zeker wenselijk.
Het loslaten van een beperkte blik op deze materie hoort daar ook bij.
E.Kriek
12 december 2016 / 09:32Joseph Newhouse: “Naar dit onderwerp is veel onderzoek gedaan”. Het RAND-experiment (beschreven in het FD-artikel) is daarvan het bekendste voorbeeld.
Frank van Wijck
12 december 2016 / 09:42Ja… en mijn commentaar om dat voorbeeld steeds aan te halen is ook bekend.. staat ook in het FD onder de blog van mijn vriend Canoy. Harde uitkomsten af te leiden uit dat onderzoek: nee… De heer wordt gewoon uitgenodigd om het dominerend dogma te bevestigen.
G K Mitrasing
12 december 2016 / 13:33Van het RAND onderzoek is maar één zaak redelijk overeind gebleven maar dit onderzoek betrof een heel andere periode en populatie(USA) en het lijkt me meer dan triviaal dat men de conclusies mag doortrekken/toepassen naar Nederlandse situatie met haar eigen geschiedenis tav zorgfinanciering(zie KP Companje). De studie concludeerde dat “co-pays reduced “inappropriate or unnecessary” medical care, but also reduced “appropriate or needed” medical care. Onafhankelijk van wat men moeten bijbetalen komen patiënten als ze denken dat ze hulp nodig hebben. Moeten ze dan ook nog denken of ze zich kunnen veroorloven om gezien te worden? Ondanks alle informatie heden ten dage is het nog steeds voor miljoenen Nederlanders een opgave om te weten of zorg wel nodig is.
En wat zei Newhouse nog meer? Dat die geen verstand had van de Nederlandse situatie. Wel zo eerlijk..
G K Mitrasing
12 december 2016 / 13:38Newhouse zei het Nederlandse zorgstelsel niet goed genoeg te kennen om antwoord te kunnen geven op de vraag hoe de efficiëntie ervan kan worden verbeterd. Toch wel een relevante nuancering. Het is iets anders dan “geen verstand van”. En het ging bovendien niet specifiek over eigen risico.
Frank van Wijck
12 december 2016 / 14:20Grappige reactie maar de relevante nuancering is dat hij eigenlijk amper iets weet van het Nederlandse zorgstelsel.. Dingen zeggen die houdt snijden maar niet aansluiten bij de dagelijkse realiteit in het “zorglandschap”. Maar wie durft hem dat te bevragen? Kans laten liggen. Als je Don B. spreekt blijkt ook dat hij er amper wat van weet.
G K Mitrasing
12 december 2016 / 14:29“hout”
G K Mitrasing
12 december 2016 / 14:30Dat zorg mijden voorkomt als gevolg van het eigen risico is logisch. De economische wetten schrijven nu eenmaal voor dat het zal gebeuren. In welke mate is veel interessanter om te onderzoeken. Ook interessant en goed om te onderzoeken is de vraag. Hoe we het eigen risico kunnen inzetten voor het beste effect. Zou een vaste eigen bijdrage van bijv 10% misschien beter werken? Of een starttarief per consult/ingreep/recept van E 10 / 20,-.
jacques
12 december 2016 / 15:46Om het met ome Joop te zeggen: nee, nou wordt ie mooi!
Iemand die ons stelsel niet goed kent weet ook niet hoe het efficienter kan maar wel dat de hoge inkomens de oorzaak van de hoge kosten zijn.
Ik ben echt niet voor acute overgang naar een Zorgfonds, maar dit ondergraaft de blog wat mij betreft toch behoorlijk.
Alberts
12 december 2016 / 15:48Als de premisse is ‘een stelsel ontwikkelen dat de zorg betaalbaar, bereikbaar en goed houdt’, moet ik dan begrijpen dat dat nodig is omdat het bestaande stelsel de zorg onbetaalbaar, onbereikbaar en slechter maakt? Ik denk zeker dat het huidige stelsel niet de goede kant op gaat. Het invoeren van een eigen risico verandert echter weinig aan het huidige stelsel, het zet hooguit wat meer mensen buiten spel. Het eigen risico is in deze niets anders dan een symptoombestrijdingsmiddel. Als een dokter zo te werk gaat noemen we hem een kwakzalver.
Wat we in de mondzorg verzekeren, is te betalen en wat niet te betalen is, kunnen we niet verzekeren. Een eigen risico voor zorg dat verzekerd is, voorkomt in eerste aanleg zorgconsumptie. Dat is dus winst voor de verzekeraar en verlies voor de dokter. Op termijn misschien wel (even) winst voor de dokter en (even) verlies voor de verzekeraar. Dat corrigeren ‘we’ dan weer met hogere premies of lagere tarieven, kleiner pakket, hoger eigen risico en het sluiten van ziekenhuizen/praktijken.
Kwakzalverij ook qua beleid is een hardnekkig verschijnsel, zolang het geld primair het stuur geeft aan de zorg. http://www.ziekvanzorg.nl is misschien wel een schelmenwebsite, een samizdat. Daar wordt gewoon open kaart gespeeld. Ik daag iedereen uit om mijn analyse aan te vechten. En kun je dat niet wat rest er dan anders dan een daad? Met meningen verandert er niets, hoe mooie ook gesproken.
Herman van Nouhuys
12 december 2016 / 17:07Ook op het huidige economische perspectief bestaat kritiek.
Zie bijv.
https://www.researchgate.net/profile/Reijer_Hendrikse/publication/275957410_De_nieuwe_tempel/links/554b55820cf21ed2135924b4.pdf:
“Binnen de sociale wetenschappen verkleedt de economische wetenschap zich het liefst in een witte stofjas om zich het objectieve aura van de exacte wetenschap aan te meten. In het produceren van wereldbeelden van wiskundige allure nemen veel economen ook een reeks additionele aannames voor lief – over de ‘rationele’
menselijke natuur, over de ‘neutrale’ aard van waardebepaling, et cetera – terwijl deze fundamentele veronderstellingen dikwijls niet hard te maken zijn of simpel‐weg niet kloppen. De waarheid geschetst door economen blijkt dan ook met regelmaat van mythische proporties. Ook de financiële crisis heeft de kloof tussen
economische mythologie en realiteit pijnlijk blootgelegd. Desondanks liggen veel economische mythes nog altijd ten grondslag aan de hedendaagse inrichting van beleid en maatschappij. ”
“De geschiedenis van de economische wetenschap – een afgeleide van het liberale gedachtegoed, dat op zijn beurt het ahistorische utilitaire wereldbeeld van de moderne wetenschap heeft gepolitiseerd – is er een van vallen, opstaan en aan‐
passing. ”
“Het downloaden van overheidstaken naar onderliggende publieke instellingen is een beproefde bezuinigingsstrategie. ”
“Gevolg is dat academici tegenwoordig meer en meer tijd spenderen aan het verantwoorden van hun werkzaamheden volgens de spreadsheets en ratio’s van de managers (zie Collini, 2012). Of het daadwerkelijk iets opgeleverd heeft, valt te betwijfelen – vreemd genoeg laat de onophoudelijke evaluatie zichzelf niet evalue‐
ren.
Binnen de nieuwe tempel draait alles om rendement”
Ja ik weet. Ik citeer zomaar wat uit onderzoek.
Maar, zo heb ik begrepen, dat is inmiddels ‘bon ton’ bij onze top- zorgeconomen ;
zie ook
https://fd.nl/opinie/1178930/lekker-liegen
PS Hoe komt het dat ik steeds “uw reactie wacht op moderatie” te zien krijg?
Dit is toch een podium, open voor een ieder?
Kriek
13 december 2016 / 21:17