Een nieuw einde

De levenseindekliniek is uit noodzaak geboren, stelt de Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde (NVVE). Artsenorganisatie KNMG plaatst zich recht tegenover dit standpunt door te stellen dat euthanasie thuishoort in de reguliere arts-patiëntrelatie. Een lange behandelrelatie tussen arts en patiënt is nodig om de vertrouwensband te kunnen opbouwen die de arts de zekerheid geeft dat de patiënt het euthanasieverzoek vrijwillig en weloverwogen doet.

Dit vind ik een discutabel standpunt, omdat het de balans meer bij de arts legt dan bij de patiënt. In de stellingname van de KNMG is het vooral de arts die overtuigd moet worden, meer dan dat de wens van de patiënt het uitgangspunt vormt. Bovendien gaat het uit van de veronderstelling dat mensen per definitie een diepe relatie hebben met hun huisarts. Dit zal in veel gevallen inderdaad nog zo zijn, maar in veel andere gevallen veel minder of zelfs helemaal niet. Zowel de arts als de patiënt zijn het laatste decennium enorm veranderd. Het is geen wetmatigheid meer dat je bij huisartsenbezoek je eigen huisarts in de spreekkamer treft. En de patiënt is meer individualistisch geworden en beter geïnformeerd. Op grond van goede, eerlijke informatie is het beter haalbaar geworden een weloverwogen beslissing te nemen, ook een zo ingrijpende als die over het levenseinde.

Een van de meest gehoorde begrippen in relatie tot de gezondheidszorg is de laatste jaren patient empowerment. Het lijkt erop dat de KNMG patient empowerment alleen goedkeurt tot op het moment dat de finale beslissing moet worden genomen, net zoals iedereen tot een aantal jaar geleden ineens weer gelijk werd als hij naar het verpleeghuis moest. Maar dat is ook veranderd. Misschien wordt het tijd dat de KNMG mee verandert.