Een stap te ver
“Dat kan?”, vraagt de journalist. “Ja, dat kan”, zegt wethouder Margriet de Jager van de gemeente Deventer. Wat ze bedoelt is dat medische verrichtingen die nu nog in de thuiszorg door professionals worden gedaan – wassen, aankleden, katheterzak verwisselen – straks door vrijwilligers of werklozen kunnen worden gedaan. Annie Stokkink, een oudere inwoonster van Deventer met een beenprothese, ziet het niet zitten: “Je kunt niet tegen iemand die werkloos is zomaar zeggen: ga maar bij mevrouw Stokkink de prothese aandoen.”
Nieuwsuur liet gisterenavond zowel De Jager als Stokkink aan het woord, over een onderwerp dat volgens de voice over ‘helemaal hot in gemeenteland’ is: het keukentafelgesprek over wat de burger zelf nog kan regelen voordat een beroep wordt gedaan op de voorzieningen waarvoor de gemeenten vanaf 2015 verantwoordelijk worden. (zie onder). De persoonlijke verzorging bijvoorbeeld. Volgens De Jager is daarvoor dus geen professional nodig. Maar ze gaat een stap verder dan hiervoor de kinderen of de buren in te schakelen. Volgens haar kan een werkloze dit net zo goed.
Mijn eerste vraag is dan: waarom hebben we ooit bedacht dat het slim is om hiervoor professionals in te schakelen? Ik ben er beslist een voorstander van werklozen te verplichten in ruil voor de uitkering die ze ontvangen iets terug te doen voor de samenleving. Maar laat hen dan alsjeblieft klussen doen die minder gevoelig liggen. Persoonlijke verzorging zit in de integriteitsfeer, zeker als het intieme handelingen als wassen of aankleden betreft. Dat je vraagt of kinderen of bevriende buren dit willen doen is één ding. Maar het bij werklozen neerleggen, is een forse stap verder.
10 reacties
Gisteren heb ik werkelijk met verbijstering de uitspraak tot mij genomen. Als ik het goed begrijp kunnen we gewoon allerlei opleidingen schrappen….per slot kan iedereen alles als het maar een besparing op korte termijn oplevert. De post rondbrengen kan iedereen en billen wassen, katheter verwisselen ook. Wat een degradatie. Oh ja dit zei min. Plasterk laatst ter aanvulling: “Het is bezieling wat thuiszorg mensen doen daarom hoeven ze niet zoveel te verdienen, maar die bank en verzekering mensen tja dat is verantwoordelijk werk en dan moet je wel veel geld willen betalen. Hoe ver zijn we gezakt en zakken we nog?
mevr. van Wijk
3 juli 2013 / 08:37Een veel beter bewijs dat je dit niet aan gemeenten moet overlaten is er niet lijkt me.
JD Uithof
3 juli 2013 / 11:38@Uithof: Hoewel ik je bezorgdheid begrijp en ook deel, gaat deze conclusie mij toch te ver. Er zijn talloze voorbeelden van gemeenten die de transitie wel op een verantwoorde wijze willen aanpakken, en die daarvoor – ook met de beperkte middelen die hen ter beschikking worden gesteld – de ruimte zien. Naar mijn idee is het waardevoller deze best practices te delen dan al vooraf te concluderen dat het wel niets zal worden.
Frank van Wijck
3 juli 2013 / 11:44Was ook iets te kort door de bocht, het gaat meer om de opzet van het hele systeem dat te veel divergeert doordat er veel te veel tegelijk wordt gewijzigd.
Indicaties worden beperkt waardoor er meer en zwaardere patienten thuis komen te zitten, dat zal meer vragen van thuiszorg en familie. Kijk voor de aardigheid eens bij de omschrijving van een zzp4 patient, dat zijn mensen die vrijwel permanent zorg behoeven.
Tegelijkertijd moet iedereen aan het werk, ook de vrouwen die nu nog de zorg voor familie dragen) en wordt de kinderopvang zo duur dat niemand dat meer kan betalen. Door de gevraagde arbeidsmobiliteit raken families ook steeds meer over het land verspreid.
Ik maak mij er zorgen over of dit leidt tot verantwoorde zorg en kostenbeheersing. Ik denk overigens dat gemeenten best deze zorg kunnen organiseren, maar het voorbeeld geeft aan dat dit in ieder geval niet à priori door alle gemeenten op de juiste wijze wordt ingeschat. Ik denk dan ook dat de gemeente niet het gremium is dat hier de regie moet krijgen. Ze zijn er (nog) niet voor toegerust.
JD Uithof
3 juli 2013 / 11:55De zorg dat teveel tegelijk wordt gewijzigd deel je met velen. Lees bijvoorbeeld deze Tweet van André Rouvoet die ik vanochtend tegenkwam: “Een grote zorg voor mij is het tempo én de gelijktijdigheid van de verschillende transities (ouderenzorg, gehandic, jeugd, jGGZ)”.Jos de Blok (Buurtzorg Nederland) gaf in een reactie te kennen het hier volledig mee eens te zijn.
De wethouder van Deventer moet zich trouwens vanavond verantwoorden in de gemeenteraad. Dat verhaal krijgt dus nog een staartje.
Frank van Wijck
3 juli 2013 / 12:04En toch Frank, is het een vorm van outsourcing zoals we die al jaren kennen in vervoer, post, catering, .. De overheid verlegt (financiering van) zorg met 25% korting naar gemeenten. Zij verleggen het weer naar nog goedkopere resources. Extra wrang is dat straks – net als in de cartering – met dezelfde “zorgverleenster” te maken krijgt, echter nu vanuit een positie in de WW of bijstand.
We weten al vele jaren dat de zorgvraag harder stijgt dan het BNP en dat tot 2040 en langer zal blijven doen. Overbrugging hiervan kan door 1. mensen zorg te onthouden, 2. zorgverleners minder te betalen (per eenheid zorg) of 3. innovatie (van zorgprocessen). Financiële ingrepen blijken echter makkelijker dan innoveren – dus doen “we” dat maar.
Het wordt dus tijd dat we versneld innoveren – deltaplan achtig – met concrete implementaties; niet gehinderd door silodenken, gebrek aan (keten-)tarieven en gebrekkige samenwerking.
Hans ter Brake
3 juli 2013 / 12:06@Hans: Zorgaanbieders ertoe uitdagen de omslag te maken van “zorgen voor” mensen naar “zorgen dat” mensen weer eigen regie nemen is ook een vorm van innovatie. Dat op dit proces goede sturing nodig is, hebben we geleerd van Deventer. Maar ik vind dat geen argument om op voorhand te zeggen: niet doen.
Frank van Wijck
3 juli 2013 / 20:15Misschien is heter maar zie ik het onvoldoende; er volgt maatregel op maatregel om de kosten van zorg in de hand te houden. Ik zie weinig stimulansen voor:
– meer zorg in dezelfde tijd (bijv. Inkopen Emental health, Webspreekuur);
– substitutie tussen verschillende kolommen (telemonitoring HF door anderhalfde lijn, COPD Zelfmanagement);
– belonen voor outcome;
– populatiegebonden financiering.
Allemaal middelen waarvan het aantonen van effect; het wijzigen van de regels en het veranderen van “het systeem” zo moeizaam gaat dat we toch weer snel teruggrijpenop “financiele maatregelen met een sausje” …
Hans ter Brake
3 juli 2013 / 21:04Wat is ons diploma als IG er nog waard als deze onzinnige plannen door zouden gaan.
Ik denk dat dan de zelfmoord onder oudere omhoog schiet, want ze worden niet met LIEFDE verzorgd maar omdat het MOET.
De zorg is zo al zwaar genoeg en kom dan niet met zo iets onzinnigs aan om leken die niet gemotiveerd zijn, onze oudere hulpbehoevende die na de 2 e wereld oorlog Nederland weer hebben opgebouwd te moeten helpen.
Haal het geld weg bij de hoge Heren die hun zakken gevuld hebben met gemeenschap geld.
Trees Leunissen
5 juli 2013 / 17:03Op zich is taakdelegatie een goede ontwikkeling. We kennen daarvan binnen de zorgsector uitstekende voorbeelden. Dan nog gaat het om maatwerk. Ik zou het prima vinden als burgers een ander perspectief krijgen en/of iets leren van de zorg door ‘onder zachte druk ‘mee te lopen met professionals. Voor werklozen een nuttige ervaring en misschien voor de toekomst de basis voor een rol als mantelzorger of verzorgende (‘startcertificaat’). Maar cruciaal is hoe je een dergelijk plan positioneert.
Jan Taco teGussinklo
6 juli 2013 / 08:35