Eerste motief

Ook 2013 wordt vast weer een jaar met soms ontevreden medisch professionals. Huisartsen, specialisten, apothekers, orthodontisten – alle kans dat hun inkomens en tarieven opnieuw onderwerp van discussie en soms conflict zullen worden. En dat ook opnieuw hun beroepsorganisaties die onvrede met verve gaan verwoorden – ook dit hoort er nu eenmaal bij.

Hoe vaak die ontevredenheid nou ook echt gerechtvaardigd is, laat ik hier verder buiten beschouwing. Dit verschilt van geval tot geval, ligt vaak cijfermatig erg ingewikkeld en hangt ook af van de beoordelingscriteria die je kiest. Maar wat mij in elk geval wél af en toe stoort, is de flankerende retoriek die je zo vaak kunt horen. Met als rode draad: wij strijden hier niet in de eerste plaats voor onze eigen portemonnee, maar voor de kwaliteit van de zorg!

Je ziet dit in wel meer beroepen, een goed voorbeeld is het onderwijs. Als leraren of onderwijzers weer eens massaal en boos naar het Malieveld trekken, dan doen ze dit niet, of niet primair, voor hun eigen financieel belang, maar ‘omwille van het onderwijs’ – ze staan daar vooral voor de leerlingen!

Wat het onderwijs en de medische sector met elkaar gemeen hebben, is dat ze beide deel uitmaken van de (semi)publieke sector. Als personeel van, bijvoorbeeld, supermarkten staakt, of van bouwondernemingen, hoor je hun vakorganisaties nooit roepen dat het hen hierbij vóór alles gaat om de kwaliteit van levensmiddelenvoorziening of om een betere woningvoorraad. Niemand doet dan moeilijk of verhullend over wat de echte doelstelling is: een betere beloning.

Maar arbeidsvoorwaarden van ambtenaren worden deels door de politiek bepaald. En dan blijkt altijd de verleiding groot om acties voor een beter inkomen te verpakken in motieven van in wezen niet-materiële en maatschappelijk verheven aard. En je ziet dit ook in de gezondheidszorg, waar veel inkomens en tarieven immers ook door de overheid worden bepaald of op zijn minst zwaar beïnvloed.

Zeker: natuurlijk is het zo dat zonder een fatsoenlijk inkomen niemand zijn werk echt goed kan doen. Maar het intrappen van deze open deur verschaft geen vrijbrief om dan maar iedere inkomensgerelateerde actie te presenteren in dit soort termen. In de marktsector doen ze dit ook niet, en dat is wel zo recht-door-zee.

Ook ambtenaren en semi-ambtenaren zijn uiteindelijk ook maar mensen, en voor medisch professionals ligt dit al niet anders. Veruit de meesten van hen zullen hun vak uitoefenen met een gezond inhoudelijk commitment, en met de ambitie om altijd zo goed mogelijk je best te doen. Maar als motief om dagelijks je werk te doen, is dit allerminst het enige – en zeker niet het eerste.