Gebrek

De reactie die je wist dat ging komen: ‘Tsja, als je marktwerking in de zorg voorstaat dan kun je dit verwachten…’ We lezen dit op de site van Het Financieele Dagblad in een van de reacties op het bericht dat zorginstellingen verpleegkundigen lokken met hoge salarissen, bonussen en huisvesting. Maar helaas, het probleem is van alle tijden en het beperkt zich niet tot verpleegkundigen.

Iedereen die al langer in een ziekenhuis werkt, kan verhalen vertellen over de gevolgen van tekorten aan operatieassistenten. Ziekenhuizen die operatieassistenten bij elkaar wegkapen met de belofte van hogere salarissen, startersbonussen en ga zo maar door. Het was een van de eerste problemen waarover ik als journalist mocht schrijven toen ik in 1988 de medische wereld betrad. Hans Hoogervorst, de architect van het huidige zorgstelsel, was toen nog beleidsmedewerker Financiën bij de Kamerfractie van de VVD en schreef speeches voor Frits Bolkestein. Niks marktwerking, de zorg was nog volledig Moskou aan zee, zoals Pieter Vierhout van de toenmalige Orde van Medisch Specialisten het ooit noemde.

Hiermee wil ik niets afdoen aan het belang van de waarschuwing van Ab Klink (VGZ) en Sonja Kersten (V&VN) gisteren in het FD. Het huidige tekort aan verpleegkundigen is een pijnlijke realiteit die om actie vraagt. Klink zegt terecht dat extra geld beschikbaar stellen alleen maar leidt tot sectoren tegen elkaar uitspelen. De echte oplossing is inderdaad, zoals hij stelt, het zorgaanbod zo inrichten dat de verpleegkundigen vanzelf de zorg gaan volgen, om de simpele reden dat daar het werk te vinden is. Substitutie van zorg leidt vanzelf tot substitutie van personeel. Maar over die substitutie van zorg hebben we het natuurlijk al langer dan vandaag en dat blijkt weerbarstige materie. Verwacht dus geen snelle oplossingen.