Gewoon never nooit

Toen vorige week op KevinMD.com, een Amerikaanse site met artsenblogs, een item verscheen over ‘disrespect’, was mijn aandacht meteen verzekerd. Het is een onderwerp dat me aan het hart gaat, en waarover ik hier ook al eerder schreef. Zoals over dokters die niet de moeite nemen om zich aan een patiënt even fatsoenlijk voor te stellen. En over assisterend personeel dat het niet nodig vindt om patiënten aan de telefoon beleefd te laten uitspreken.

Niet dat ik denk, of zelf heb ervaren, dat dit soort verkeerd gedrag regel is. Het blijven gelukkig relatieve uitzonderingen. Maar het kómt voor, en ik denk dat iedereen er als patiënt weleens mee te maken krijgt. Terwijl dit soort dingen niet weinig hoort voor te komen, maar gewoon never nooit.

Dit niet omdat een onrespectvolle bejegening per se samengaat met een slechte behandeling. En liever een hork van een arts die zijn vak verstaat dan een dilettant of beunhaas met de beste manieren. Maar dat laatste is een valse tegenstelling.

Want ook de meest competente dokters zijn gehouden tot maximaal fatsoen en respect. Altijd, onder iedere omstandigheid, tegenover iedere patiënt. Want die laatste zit of ligt er niet voor zijn of haar plezier, en is vaak juist ten prooi aan bezorgdheid of angst, en verdient alleen al hierom de meest prettige vorm van bejegening. En dit zeker van de kant van dienstverleners die gemiddeld tot de bestverdienende medeburgers behoren, op kosten van diezelfde patiënt.

Maar de blog die ik las op KevinMD, voegt aan dit thema nog twee dimensies toe. De auteur is zelf eerstelijnsarts, en doet verslag van een onaangename ervaring die haar zelf ten deel viel bij het doorverwijzen van een patiënt naar een specialist-zonder-manieren. Ook zij stelt vast dat dit maar weinig voorkomt, maar ook: dat als dit gebeurt, je dit niet kunt laten passeren.

Met andere woorden: ook in de omgang tussen medische professionals onderling, zijn respect en disrespect relevante issues. En minstens zo belangrijk: dit is geen zaak die verder helemaal los staat van de kwaliteit van de verleende zorg. Dat is in elk geval de uitkomst van relatief recent Amerikaans onderzoek waarnaar vanuit die blog wordt verwezen, met speciale focus op patiëntveiligheid.

En dan nog dit, toevallig onder mijn aandacht beland via een update door iemand in mijn LinkedIn-netwerk. Al in 2001 verscheen in de VS een verslag van een Harvard-onderzoek naar onderbreken en in de rede vallen (door artsen) tijdens gesprekken met patiënten. Dit bleek opvallend veel voor te komen; nog eens extra als het om mannelijke artsen ging; en nog eens extra-extra als de patiënt vrouw was.

Natuurlijk kan je dan zeggen: dat was twaalf jaar geleden en in Amerika, dus in twee opzichten ver van ons bed. Maar iedereen die eerlijk bij zichzelf te rade gaat, die weet dat dit zo simpel niet ligt.