Het gaat om autonomieverlies
Hoe langer ik erover nadenk, hoe meer ik me afvraag of ‘marktwerking’ de werkelijke reden is waarom zo veel artsen te hoop lopen tegen wat er de laatste jaren in de zorg gebeurt. Ze klagen dat in hun werk de nadruk te veel op het geld is komen te liggen en te weinig op de zorg en de patiënt. Maar ik denk dat zij intelligent genoeg zijn om te beseffen dat die aandacht voor geld stelselonafhankelijk is. De zorgkosten lopen nu eenmaal uit de klauwen. Daar moet tegen opgetreden worden, en om dat effectief te kunnen doen, is gedetailleerd inzicht nodig in wat de kosten precies veroorzaakt. En dan ligt de nadruk dus op het geld, marktwerking of geen marktwerking.
De artsen die zo klagen over marktwerking, versluieren hiermee volgens mij de werkelijke reden voor hun weerstand tegen wat de laatste jaren in de zorg gebeurt: verlies van autonomie. Bestuurder Hans van der Noordaa van ING Bank heeft gelijk als hij stelt dat de discussie over het toelaten van marktwerking achterhaald is. En hij heeft ook gelijk als hij zegt dat de drijvende kracht achter de verdere ontwikkeling van die marktwerking de toenemende invloed van de patiënt is.
De patiënt wil weten waar hij aan toe is. Hij wil weten of hij waar krijgt voor zijn geld. Of de behandelaar die hem wil opereren bekwamer is om dit te doen dan zijn collega in het ziekenhuis verderop. Of de huisarts die zich beschikbaar stelt voor begeleiding bij chronische zorg wel voldoende en doeltreffend samenwerkt met de andere zorgverleners die de chronische patiënt voor zijn begeleiding nodig heeft. Deze steeds zelfbewuster en kritischer wordende patiënt maakt de arts onzeker. Dáár gaat het om, niet om die zogenaamde marktwerking.
18 reacties
Ik lees vnl onbewezen vooroordelen…
Of de patiënt waar krijgt voor zijn geld krijgt is een vraag die de patiënt aan zijn inkopende verzekeraar moet vragen en de aan de Overheid. En die weten daar maar mondjesmaat een antwoord op te geven.
Wat is de kwaliteit van 20000 dbc’s per ziekenhuis en vergelijk die met elkaar…. Succes!
Wat is de kwaliteit van de opleidingen met harde eindpunten lijkt me veel belangrijker voor de kwaliteit vd gezondheidszorg.
Huidige stelsel is niet meer dan afschuiven van de lasten op de zorgverlener; het hele bestuurlijke apparaat, incl overheid, stelt zich nimmer ter discussie.
Maar dat is een discussie van de 80’er jrn.
Verder rekende Hans Achterhuis al enige tijd af met het begrip de “mondige patiënt” die zich meer laat gelden
Kwestie van je boekenkast aanvullen?
Glenn Mitrasing
6 september 2012 / 10:40Zwaktebod, van Wijck. Als je geen inhoudelijk weerwoord hebt, ga je vervolgens maar op de man spelen.
Dan maak je die kritische artsen dus toch gewoon verdacht? Die arts is opeens “onzeker” en “bang voor verlies van de autonomie” .
Dit is wel erg makkelijk.
E.Kriek
6 september 2012 / 15:08Het is geen verdachtmaking maar de beschrijving van een zeer menselijke emotie. Mensen voelen een natuurlijke weerstand tegen verandering. En in het geval van de artsen is die ook niet meer dan begrijpelijk. De tijd waarin de patiënt deed wat de arts zei (“de dokter zal het toch wel weten”) is voorbij. De patiënt is kritischer en zelfbewuster, eist een grotere rol voor zichzelf op in het behandelproces. En dan is er ook nog eens de zorgverzekeraar die zich opstelt als de representant van de patiënt in diens rol van verzekerde, en die uit naam van die verzekerde transparantie wil over het zorgproces, zodat hij kan inkopen op basis van kwaliteit en prijs. Geloof dan maar dat je als arts onzeker wordt. Maar het is niet gemakkelijk – en past ook niet in de cultuur van de arts – om dat toe te geven. En als je dan in de omgeving vaak genoeg hoort roepen dat het allemaal de schuld is van de marktwerking, dan is dat een goede bliksemafleider.
Frank van Wijck
6 september 2012 / 15:44De heer van Wijck is, mede door zijn werkzaamheden voor Zorgverzekeraars Nederland geen autonome journalist. Hij is een marionet van het hielenlikkende soort. “Braaf”, zal de directeur van een willekeurige zorgverzekeraar je hebben toegefluisterd. En verlies van journalistieke autonomie kan zich uiten in misplaatst rancune. Meer is dit kattebelletje niet.
Marktwerking in de zorg is een gruwelijke ontwikkeling die mensen buitenspel zet. Het in de beredenering aan je zijde plaatsen van de patiënt is demagogie. De patiënt is geen idioot en wil met zijn reeds lang verworven mondigheid graag een arts die arts is, en geen pion in het financiële schaakspel der zorgbestuurders. Deze club, bestaande uit ziekenhuisdirecteuren, directie van zorgverzekeraars en allerhande adviseurs en protocolleurs zijn de echte reden van de stijgende zorgkosten.
En aan de VVAA: mind your own.
I. Pels Rijcken
6 september 2012 / 17:02Ik wijs erop dat ook artsen niets menselijks vreemd is. Hoe u daarin rancune kunt zien, ontgaat mij. Maar afgezien daarvan: u noemt onder andere de ziekenhuisdirecteuren als de echte reden van de groeiende zorgkosten. Leg mij eens uit hoe de bestuurders van de 99 ziekenhuisorganisaties in ons land de oorzaak kunnen zijn van de stijgende kosten voor de gezondheidszorg? Zóveel verdienen zij nu ook weer niet dat zij een substantieel deel opsouperen van de negentig miljard euro die wij uitgeven aan gezondheids- en welzijnszorg. En zelfs het erbij optellen van de salarissen van de andere leden van de “club” die u noemt brengt ons nog niet veel verder. Kortom: verklaar u nader.
Frank van Wijck
6 september 2012 / 19:51Mmmm, het is gewoon niet je beste stuk Frank. Blijkbaar komt de productieeis de kwaliteit niet ten goede 😉
Glenn Mitrasing
6 september 2012 / 23:40Ik vind dat de VVAA ons schandelijk in de steek laat, door zo’n fopjournalist met zeer dichte banden met Zorgverzekeraars NL maar wat onzin uit te laten kramen, NAMENS de VVAA. Meneer Van Wijck denkt de wijsheid schijnbaar in pacht te hebben. Een aai over de bol van V/d Meeren van CZ en Rouvoet (ZN) schuwt hem zeer zeker niet. (Zie twitter) Ik heb het dan ook zeker over de artikelen die zijn verschenen tijdens de “Vrije Tarieven” v/d Tandheelkunde, niet alleen over bovenstaand artikel.
Van de VVAA verwachten we zeer zeker niet alleen hosanna mbt de onderwerpen waarover hij schrijft, maar ik en zo te zien ook anderen ergeren ons met toenemende mate aan zijn toonzetting en schoolmeester-achtige opstelling. Zijn pseudo-geïnformeerde werkwijze vind ik kwetsend ten aanzien van de beroepsgroep.
Van een vereniging die opkomt voor artsen (en auto’s??) verwacht je wel wat meer.
Remy Hurx
Tandarts te Roosendaal
Remy Hurx
7 september 2012 / 16:30Geachte heer Hurx,
U hebt het volste recht op uw woede en ook op de wijze waarop u die verwoordt. Maar één overweging wil ik u meegeven: als ik werkelijk onzin uitkraam, zoals u stelt, waarom is die woede er dan? Dwazen wekken doorgaans immers juist meer onze vertedering op dan dat wij ons boos maken om hen, of laten ons hooguit onverschillig.
Frank van Wijck
7 september 2012 / 16:41Professionele autonomie wordt door CZ Wim van der Meeren afgedaan als onzin. Hij gaat voor professionele verantwoordelijkheid en het afleggen van verantwoording, bij voorkeur voor, tijdens en na het verrichten van de zorg.
Verantwoording aan de verzekeraar.
Professionele autonomie van de zorgverlener is goud waard en kan als enige recht doen aan de Eed of de Belofte die iedere zorgverlener in dit land moet afleggen alvorens hij/zij zorg mag verlenen.
Zorgverzekeraars leggen geen Eed of Belofte af en dat is te merken.
Wat er gebeurt als de verzekeraar het voor het zeggen krijgt is nu al te merken. Zie de lotgevallen van een MS patiente en haar neuroloog. Menzis is wat vergeten.
En Achmea doet het nog eens dunnetjes over. Hoe lang duurt het voordat 1ste en 2de keus middelen hun effect laten zien? Enige dagen? Weken? Maanden?
Achmea: ‘Fingolimod wel vergoed’
Publicatie 07 september 2012
Jaargang 2012
Rubriek NieuwsReflex, MediSein
Auteur Heleen Croonen
Zorgverzekeraars vergoeden het MS-geneesmiddel fingolimod (Gilenya) wél, stelt Ben Crul, senior medisch adviseur zorginkoop van Achmea.
De zorgverzekeraar is geschrokken van de kop in de Volkskrant van vandaag: ‘Gezondheid MS-patiënten in gevaar door houding van zorgverzekeraars’. Achmea vergoedt het middel voor 42 patiënten, dus die kop is onjuist, stelt Crul. Wel erkent hij dat neurologen eerst bèta-interferon en glatirameer moeten hebben geprobeerd, zoals CVZ ook stelt in het vergoedingsadvies.
Patiëntenvereniging MS Nederland zegt dat juist hier de crux zit: zij hebben meldingen van 27 patiënten die deze eerste stap niet kunnen zetten, of de tijd niet hebben om eerst deze andere middelen uit te proberen. Zij vinden de neurologen achter zich.
In het artikel in de Volkskrant staat het relaas van een man die geen injecties meer kan verdragen na jarenlang bèta-interferongebruik en daardoor glatirameer niet kan proberen. Hij krijgt om die reden geen fingolimod van zijn zorgverzekeraar Menzis vergoed.
‘Als je geen prikken verdraagt, kun je gewoon fingolimod krijgen’, oordeelt Crul over dit bijzondere geval. ‘Maar in het algemeen moeten neurologen toch echt aantonen dat de middelen van eerste keus niet werken, voor ze verder kunnen met fingolimod. Er is geen reden om die stap over te slaan. Het hoeft geen maanden te duren om de middelen van eerste keus te testen.’
Heleen Croonen
–Ben Crul is niet praktiserende arts en er al een tijdje uit. Perfecte man dus om als adviserend arts te fungeren voor een verzekeraar.
ANH Jansen
7 september 2012 / 17:25En wat te denken van de volgende casus; mevrouw heeft tumor en is in eindstadium. Opgegeven door iedereen. Verkoopt al haar bezittingen, huis e.d. en heeft geen cent meer. Gaat naar het Hospice alhier. Krijgt van haar arts nog 1x bestraling ter verzachting en zie wat er gebeurt; mevrouw geneest. Na 5 maanden Hospice wordt zij aldaar ontslagen en gaat naar een verzorgingshuis. levenslustig als nooit tevoren.
Deze mevrouw was als de verzekeraar het voor het zeggen had gehad dood geweest. Richtlijn is richtlijn. Aan professsionele autonomie van arts en patient doen we in Nederland niet meer als het aan de private verzekeraars in dit land ligt.
Autonomie van arts en patient is fundamenteel recht waartussen een verzekeraar niet mag treden. Wetgever dient daar paal en perk aan te stellen. Enige partijen die daarvoor opkomen zijn SP en PvdA; die ijveren voor afschaffing van dit dwaze hybride model en gaan voor het NHS/Scandinavisch model.
Dan is het de burger die beslist en niet een private commerciele verzekeraar.
Ook verzekeraars zonder winstoogmerk maken winst en moeten winst maken om het hoofd boven water te houden in ons kapitalistisch model.
Verzekeraars zijn tevens bureaucratien en ‘levende’ organismen. Daar zijn al vele boeken over geschreven. Werken voor een dergelijke bureaucratie verandert mensen. Het bedrijf wordt een levend organisme met een eigen lijfsbehoud. In de zorg is dat een foute boel; het organisme, de verzekeraar, leeft ten koste van de patient. iedere euro die gaat naar de patient gaat ten koste van de winst van de verzekeraar, na aftrek van kosten. Die economische prikkel wordt door VWS en MinFin erkent. Dat is namelijk de enige bestaansreden van de zorgverzekeraar in het Nederlandse model; drukken op de prijzen om het budget niet te overschrijden en die druk komt uitsluitend door het psychologisch effect van het werken voor een ‘organisme’. En de economische prikkel is verder versterkt door het bewust niet laten vallen van bestuurders en werknemers van verzekeraars onder de Balkenende Norm.
Bij de terugval optie van Hans Hoogervorst worden de verzekeraars weer publieke uitvoerende en distribuerende organen, zoals zij ook waren voor 2006. De databanken van de ziekenfondsen zijn gewoon doorgegeven aan de private verzekeraars; de naambordjes zijn alleen veranderd. Terugval optie is dan ook heel eenvoudig door te voeren. Gaan direct 12 miljard euro ziekenfondspremies terug naar de Schatkist. De toch al onzinnige bezuinigingen en lastenverzwaringen zijn dan helemaal overbodig en onnodig.
Wat geld doet met mensen en wat werken voor een bedrijf zoals een verzekeraar/koepel van verzekeraars doet laat de heer Andre Rouvoet zien.
Zie nu maar eens die 12 miljard euro terug te krijgen! Die man vecht er voor alsof het van hemzelf is.
En een honger dat A Rouvoet heeft: hij lobbied nu voor overdracht ouderenzorg naar de private verzekeraars en stelt doodleuk dat recht op zorg moet blijven in de vorm van verzekerd recht.
Verzekerd recht is totaal wat anders dan recht op zorg. Als CU partijleider wist A Rouvoet dat als geen ander. Als ZN voorzitter is het hem ontschoten.
Ouderenzorg als voorziening is vragen om problemen. Het gaat erom wat er onder ouderenzorg wordt verstaan.
Duits model is dan zo slecht nog niet.
ANH Jansen
7 september 2012 / 17:47Frank, je banden met Zorgverzekeraars Nederland zijn in je rol als columnist bij VVAA ongepast. De regelmatige een-tweetjes met van der Meeren en Rouvoet tijdens de vaak al gekleurde berichtgeving mbt de vrije tarieven tandheelkunde zijn ronduit storend geweest. Dit in een periode waarin de meningen werden gevormd, juist door dat wat men aan info vergaarde via oa Twitter.
Je laatste reactie is overigens jammerlijk; je begrijpt best dat de irritatie die je opwekt ontstaat omdat je je als onafhankelijk voordoet, terwijl je mi. toch de huispennelikker van ZN bent?
Ravin Raktoe
7 september 2012 / 17:49En hier horen we het van een ander:
http://fd.nl/ondernemen/topics/sectoranalyse/956282-1209/verzekeraars-kweken-veel-vet-op-de-botten-voor-worstcasescenario?visited=true
Solvabiliteit zorgverzekeraars 2011Zorgverzekeraars hebben het afgelopen jaar flink gespaard. Ze versterkten hun buffers met ruim een half miljard euro. Dat blijkt uit een analyse van de jaarcijfers van de negen verzekeringsconcerns.
Veilig, maar amper winst Sectoranalyse
Samen hebben de zorgverzekeraars ruim €3 mrd meer aan reserves dan ze van de Nederlandsche Bank (DNB) minimaal moeten aanhouden om hun risico’s te kunnen afdekken. De solvabiliteit van de sector steeg naar 217% van die minimumeis eind 2011, tegen 210% een jaar eerder.
Die reserves zijn voor een groot deel ‘dood geld’, stellen critici — de SP voorop. De premie-inkomsten laten de verzekeraars op de plank liggen, terwijl ze die eigenlijk in zorg zouden moeten investeren. De verzekeraars zelf zeggen het geld nodig te hebben om te kunnen voldoen aan nieuwe, en waarschijnlijk strengere, Europese regels (Solvency 2).
Opvallend is dat de omvang van de buffers nogal verschilt. Achmea, met ruim vier miljoen verzekerden de grootste van het land, heeft met 263% de hoogste solvabiliteit, gevolgd door het veel kleinere ONVZ, dat 258% van het minimaal vereiste bedrag apart heeft gezet. VGZ, dat na Achmea de meeste verzekerden heeft, heeft echter een solvabiliteit van ‘maar’ 174%, Menzis zit daar met 187% niet veel boven.
Logische reactie
De vraag is of zorgverzekeraars met zo’n hoge solvabiliteit inderdaad overdreven veel premiegeld oppotten, of dat de partijen met een kleinere buffer een probleem hebben. Zouden zij eigenlijk de premies omhoog moeten doen om toekomstige risico’s te ondervangen? Toezichthouder DNB stelt alleen te controleren of de zorgverzekeraars genoeg reserves achter de hand houden, niet of ze te veel hebben.
Wat te veel is, is volgens een woordvoerder van DNB ook moeilijk te zeggen. ‘Het is aan de zorgverzekeraars zelf om boven op de minimumeis een bepaalde veiligheidsmarge in acht te nemen. Dat doen ze, omdat een onvoorziene verslechtering van de financiële situatie de belangen van de polishouder schaadt (de premie moet dan snel omhoog, red.). Maar het voorkomt ook problemen als je er in een jaar veel meer verzekerden bij krijgt en dus meer verplichte reserves moet aanhouden.’
Volgens bestuurder Jean-Paul van Haarlem van ONVZ is het oppotgedrag van de verzekeraars een logische reactie op de onzekerheid in de sector. In 2014 worden de nieuwe Europese regels voor verzekeraars van kracht en daar hoort een hogere solvabiliteitseis bij. Waar DNB in 2001 standaard een reserve van 9% van de totale lasten voorschreef, wordt dat straks gemiddeld zo’n 13% of zelfs hoger. Wie daar niet al aan kan voldoen, moet de premie verhogen. Dat wil niemand.
‘Wij gaan nu maar uit van een worstcasescenario van een minimumeis van15%’, zegt Van Haarlem. ‘En dan is het nog verstandig om daar een extra marge bij aan te houden om zeker te weten dat je de eis altijd haalt.’
—En bedenk dat je bij een Nationaal Ziekenfondsmodel geen reserves nodig hebt; alles gaat uit de lopende rekening. Zelfs de OESO is om. Nu het FD nog.
ANH Jansen
7 september 2012 / 18:48‘Too big to fail’
Hoewel ONVZ dus ruim over de norm gaat, vindt Van Haarlem die ‘eigenlijk niet uit te leggen’. ‘Als wij of een andere kleine verzekeraar failliet gaan, kunnen de groten onze verzekerden probleemloos opvangen. Gaat Achmea failliet, dan is het probleem veel groter. ONVZ houdt nu bijna €220 mln aan voor een risico dat er eigenlijk niet is.’
VGZ is zo’n verzekeraar die eigenlijk ‘too big to fail’ is. Toch heeft het bedrijf een relatief lage buffer. Volgens bestuurder Maurice Oostendorp zou VGZ bij de nieuwe Europese eisen uitkomen op een solvabiliteit van ongeveer 147%. Veel lager dus nog dan nu, en zelfs onder de 150% die zorgverzekeraars als het echte minimum zien. Oostendorp maakt zich echter geen zorgen: ‘Toegegeven, het is wat lager, maar wij hebben geen signaal gekregen van DNB dat het een probleem zou zijn. We hebben €1,5 mrd eigen vermogen en kunnen risico’s goed beheersen. Wij zitten goed.’
VGZ streeft nu nog intern naar 200% solvabiliteit, maar dat zal bij Solvency 2 helemaal anders zijn, zegt Oostendorp. Omdat de eisen dan per verzekeraar worden vastgesteld, en die worden gebaseerd op veel gedetailleerdere informatie, is het volgens hem minder belangrijk om straks een ruime extra marge aan te houden. Sparen de anderen dan te veel? Dat wil Oostendorp niet zeggen. Maar wel: ‘We zijn een gezonde bedrijfstak en moeten ook niet voortdurend ieder risico willen incalculeren als zelf opgelegde solvabiliteitseis.’
—-Waar zouden nu de verzekeraars bang voor zijn? Autonomie verlies?
We vernemen het graag van FvW.
ANH Jansen
7 september 2012 / 18:51Wat een volstrekte kul, dat de client degene is die de drijvende kracht achter de verdere ontwikkeling van die marktwerking is. Diezelfde patient/client heeft daar nauwelijks of niets over te zeggen, is vaak niet vertegenwoordigd bij besprekingen, en de enige die de wezenlijke drijvende kracht achter de marktwerking is, is de zorgverzekeraar. want die heeft daar letterlijk baat bij. Die onder het mom van kostenreductie en verhoging van de kwaliteit inderdaad op de stoel van de professional gaat zitten en op velerlei bedenkelijke manieren (vaak zonder enige wetenschappelijke waarde, of toegevoegde waarde voor de patient, maar met als enige maat kostenreductie) hun eisen opleggen door ze eenzijdig op te nemen in de contacten waar je als professional als een vroegere onderhorige niets over mag zeggen maar alleen mag tekenen bij het kruisje. Ja, uiteraard gaat een professional daarvan stijgeren. Zeker als je ziet dat de winsten van de ZV alleen maar stijgen en hun marmerpalijzen alleen maar groter worden. Zorgelijk en weerzinwekkend wat mij betreft, zeker als je weet dat de minister dat gespuis (ik heb er werkelijk geen andere woorden voor) zoveel macht zonder wezenlijke tegenmacht geeft: ik zie de volgende Parlementaire enquete al tegemoet komen omdat verzekeraars (net zoals de banken de afgelopen jaren) die ruimte met graagte nemen. Voor hun eigen gewin en hun aandeelhouders dan, echt niet voor hun patienten.
Een boze professional (ELP).
I. Spreeuw
10 september 2012 / 20:16Frank van Wijck, die op deze website blogt, is onafhankelijk journalist en freelance tekstschrijver. Onder zijn klanten bevinden zich zeer veel stakeholders binnen de Nederlandse gezondheidszorg. Van Wijck is op deze plaats nadrukkelijk geen spreekbuis van de redactie van Arts en Auto, VvAA of welke andere partij dan ook en is volledig vrij in zijn onderwerpkeuze. De blogs/columns zijn – zoals gebruikelijk en vereist in de vrije journalistiek – geen afspiegeling van de mening van de redactie, noch die van VvAA en dienen dus ook niet als zodanig gelezen te worden.
Marjan Enzlin, hoofdredacteur Arts en Auto
Marjan
10 september 2012 / 21:37Mevrouw Enzlin,
Uw blogger disfunctioneert.
Misschien dat u hem de opdracht kunt gunnen van twee blogs per jaar?
E.Kriek
10 september 2012 / 23:15Dat Marjan Enzlin zo reageert is, op zijn zachts geformuleerd, een zwaktebod. Frank is niet van marsepein gemaakt en kan best wel wat tegengas aan of een stootje. Wat mij vnl stoort is dat hij een mening lanceert vnl gelardeerd met aannames, niet met feiten. En vervolgens, net als bepaalde moderne bestuurders, niet inhoudelijk reageert op de reacties. Zet dan ook geen reactieformulier onder zijn stukjes!
Ik zou hem ook niet een buikspreker van CVZ of ZN willen noemen maar dat hij enige aannames lijkt te hebben geïnternaliseerd die allesbehalve feiten zijn is het minste waar de redactie wél op mag letten.
Tja… de VVAA die het verhaal van een huisarts/vvaa lid publiceert die de NZa trotseerde… Dat was vast niet interessant voor de duizenden huisartsen die VVAA-lid zijn.
Waar was de redactie, of verbergt de redactie zich achter “Redactionele Vrijheid”? Prima maar dan niet zo paradoxaal jammeren.
Glenn Mitrasing
10 september 2012 / 23:58Dat u met velen op Frank van Wijck reageert, juicht de redactie alleen maar toe. Van Wijck is inderdaad niet van marsepein en kan zeker tegengas gebruiken. Hoe meer tegengas, hoe liever het ons is, dat opent namelijk de inhoudelijke discussie. Ik heb in mijn reactie dan ook volstrekt geen moment gedacht aan het beschermen van Frank van Wijck, maar aan het rechtzetten van de suggestie dat hij de mening van de redactie danwel VvAA zou verkondigen. En verder; blijf vooral reageren. Het reactieformulier hebben wij niet voor niets op de website gezet.
Marjan Enzlin
12 september 2012 / 11:12