Lange adem
Zorgprofessionals weten al jaren dat ze mensen met gezondheidsproblemen behandelen waarvan de oorzaken en oplossingen buiten het medisch domein liggen. Toch heeft het lang geduurd voordat een brede coalitie van prominenten onder aanvoering van artsenorganisatie KNMG de stap heeft gezet tot een gezamenlijke opdracht aan het kabinet om een probleem dat onze samenleving zo evident en grootschalig beïnvloedt bij de wortel aan te pakken (Zorgprominenten aan kabinet: ‘Voorkom dat mensen ziek worden door armoede’).
Hun open brief aan het kabinet kan worden gezien als een vervolg op de oproep van Nederlandse Zorgautoriteit voorzitter Marian Kaljouw en gezondheidseconoom Jochen Mierau om collectieve gezondheidsdoelen wettelijk te verankeren. Die oproep leidde tot een Kamermeerderheid voor de motie Kuiken en Renkema om de mogelijkheid hiertoe te onderzoeken.
‘Betekent een gelijke kans op een zo gezond mogelijk leven ook dat mensen die kans gebruikmaken?’
Wat de opstellers van de open brief er nadrukkelijk aan toevoegen, is structurele verbetering van de bestaanszekerheid. Iedereen in Nederland moet een gelijke kans hebben op een zo gezond mogelijk leven, stellen ze. Maar betekent een gelijke kans op een zo gezond mogelijk leven ook dat mensen van die kans gebruikmaken? Recent onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau hiernaar stemt niet direct hoopvol.
Dat maakt het belang van het bieden van bestaanszekerheid niet minder groot. Maar een reactie vanuit het kabinet, dat eerst een breed onderzoek nodig is naar de concrete invulling van het begrip bestaanszekerheid en de rol van de overheid daarin, ligt wel een beetje voor de hand.
2 reacties
Beste Frank, gezond leven is afhankelijk van de eigen leefstijl, de eigen leefomstandigheden en de omgevingsomstandigheden in wijdere zin. Om een voorbeeld te geven van die laatste factor: toen de externe hygiëne sterk verbeterde door goede riolering en goed drinkwater nam de levensduur sterk toe. Verbeteringen in de gezondheidszorg droegen en dragen veeleer stapsgewijs bij aan levensduurverlenging. Wat daarbij aan het licht komt is dat de periode van de levensduur waarin min of meer kwalenvrij wordt geleefd ten opzichte van het totaal niet toeneemt. We worden ouder maar de periode met toenemende behoefte aan welzijnszorg en gezondheidszorg wordt langer.
Hoe slechter de individuele economische omstandigheden hoe slechter de eigen leefstijl en de eigen leefomstandigheden. Tel daarbij op een ondermaatse leefomgeving (Randland, achterstandswijken) en het wordt duidelijk dat voor een significante verbetering van dit deel van de bevolking veel meer nodig is dan Hoofdlijnenakkoorden, IZA en GALA kunnen bewerkstelligen. Ook Helder en Kuipers zullen daar wel achter komen. Minister van VWS is echt wat anders dan Vz. RvB Erasmus.
Hans Hof
17 februari 2023 / 15:39Klopt Hans, het is weerbarstige materie die je inderdaad niet binnen de grenzen van één ministerie kunt oplossen. Het is zelfs de vraag in hoeverre het bij intensieve samenwerking tussen ministeries wél kan. Maar die samenwerking zien we natuurlijk nu ook niet echt tot stand komen.
Frank van Wijck
18 februari 2023 / 10:19