Nou en
Patiëntenorganisaties verdienen volgens Wim de Ridder (hoogleraar toekomstverkenning en toekomstonderzoek aan de Universiteit Twente) meer politieke ruimte. Zij willen echt vernieuwing en die komt moeilijk tot stand zolang zij die ruimte niet hebben. De Ridder plaatst deze opmerking in het licht van de ontwikkeling van eHealth. Want eHealth staat op doorbreken en daar zijn de ziekenhuizen niet blij mee. Logisch, want als patiënten met chronische aandoeningen zoals diabetes, COPD, hypertensie of hartfalen 24 uur per dag op afstand kunnen worden gemonitord, hoeven ze veel minder vaak naar het ziekenhuis. Bovendien kan de eerste lijn een groot deel van die monitoring voor zijn rekening nemen en hoeft het ziekenhuis daarin dus geen rol te spelen.
Met andere woorden: deze ontwikkeling kost het ziekenhuis omzet. Als patiënt zou ik denken: nou en? Dat ziekenhuis hoeft er alleen maar voor mij te zijn op momenten dat ik het nodig heb. Maar het hoeft mij niet aan zich te binden voor zorg die ook heel goed op een andere en voor mij veel vriendelijkere manier kan worden geregeld. Kom maar op met die doorbraak.
Heb je daarvoor politieke ruimte voor de patiënt nodig? Welnee, het is gewoon een kwestie van geld dat de zorg moet volgen. Een poosje geleden kwam Annemarie Jorritsma, burgemeester van Almere, in het nieuws met haar opmerking dat het niet meer van deze tijd is om te spreken van recht op zorg. Eerst kijken wat de burger zelf kan, en voor wat dan overblijft zorg regelen, was de strekking van haar boodschap. Naar analogie daarvan kun je eigenlijk het hele zorgveld inrichten: eerst kijken wat dichtbij huis kan, en de ziekenhuizen uitsluitend financieren voor wat dan overblijft. Of die daar wel of niet blij mee zijn, doet niet ter zake.
12 reacties
Belangrijkste opmerking: ‘laat geld zorg volgen.’ Helaas is dat heel ver van ons bed. Er is geen enkel initiatief dat erop lijkt dit waar te gaan maken en vooral het hele zorgsysteem (met de verziekeraars als ‘regiseurs’) werkt hier tegen. Niet de patient is mijn klant, maar de verziekeraar en het belang van die verziekeraar is zeker niet het belang van de patient. Dat blijkt ook hier weer. Ik kan niet wachten op de E-health, maar het wordt niet betaald en niet gefaciliteerd en als ik ’teveel’ voor mijn patienten doe, wordt ik door de verziekeraar op de vingers getikt. En dat laatste gebeurt echt, op papier! Ik weet nog steeds niet hoe ik deze schande over het voetlicht moet brengen.
Zo komt die centrale rol van de patient er nooit, alle triviale initiatiefjes van bijvoorbeeld Lea Boumeester ten spijt.
Bar Bruijn, huisarts
31 januari 2013 / 08:52Zorgverzekeraars zijn wel degelijk geïnteresseerd in eHealth toepassingen, als die maar iets toevoegen. Aan een eHealth programma dat precies hetzelfde doet als de standaard behandeling hebben ze niets, als dat programma als alternatief voor de standaard behandeling wordt aangeboden en de behandelaars willen daar dezelfde prijs voor. Het wordt pas interessant op het moment dat het eHealth programma de standaard behandeling – of een deel daarvan – kan vervangen, zodat de patiënt effectiever wordt geholpen, met minimaal hetzelfde behandelresultaat en tegen lagere kosten.
Frank van Wijck
31 januari 2013 / 09:02Verziekeraars zijn niet geinteresseerd in iets toevoegen, maar in goedkoper. Daar is ook het hele zorgsysteem op ingericht. De patient, die van alles wil en daar ook vaak voor wil betalen, betaalt voor het systeem, niet voor wat hij of zij wil. Als ik moet innoveren en vervolgens wordt gekort omdat ik dat doe, heb ik daar niet zoveel zin in. De innovaties die ik doe (en die me geld en werk kosten!!!) doe ik omdat ik dat voor de zorg doe. Maar daaraan is een grens! Mijn praktijk is een bedrijf en heeft 10 man in dienst. Moet gezond blijven. Het huidig systeem is onvoorstelbaar duur, en onvoorstelbaar slecht voor de zorg. Dat zit mij erg dwars en ik kan er slecht tegen, dat er allerlei problemen binnen het systeem moeten worden ‘opgelost’, waar het systeem het grote probleem is.
Bar Bruijn, huisarts
31 januari 2013 / 11:19Ik deel de visie van Bar Bruin. Het is een Hell of a job te (sociaal)innoveren in de zorg. Hoeft niet altijd met ICT te maken te hebben overigens.
De weerstanden zijn zo bizar verankerd in de structuur, de cultuur, het systeem, en steeds vaker zo onbegrijpelijk ‘gedoogd’ dat het bestaansrecht ervan bij mij leidend is tot de vraag of bijvoorbeeld verzekeraars en zorgkantoren bereid zijn hun huidige administratieve processen om te gooien…
Veel voorbeelden van zorgprofessionals in de zorg, of ze nu ondernemer zijn (zzp-er) of in loondienst doen mij denken aan ” willen maar niet gunnen”. Onvoorstelbaar frustrerend en mij gelukkig een boost gevend door te gaan op de ingeslagen weg. Zoals Frank beschrijft.
Hoogleraar toekomstverkenning Wim de Ridder schetst een bizar eenzijdig beeld. Ik zou zeggen: Wim, “kom eens een dagje stage lopen op die plekken in de eerstelijnszorg en bij patienten waar innovatie hoog in het vaandel staat; bij cliënten / burgers die aan zelfzorgmanagement willen doen, die zorg in de eerste lijn willen, maar nu zorg uit het ziekenhuis afnemen.
Het voorbeeld van het gefactureerde cosmetische oortoilet nog scherp op het netvlies (factuur van 1300 euro), komt op een grote hoop van voorbeelden die ik als RvT voorzitter eerstelijnsgezondheidscentrum heb gezien, maar ook als Commissaris en als voorzitter van een patientenvereniging.
Het is eçht onbegrijpelijk dat zoiets kan bestaan, ook wordt gedoogd en dat een Hoogleraar Toekomstverkenning dan door zo’n nauw snotje naar de wereld van de zorg kijkt…Hij heeft het principe van ontschotten, integrale ketenzorg, geld stoppen waar het nodig is en regie bij de burger nog niet begrepen.
Caren Kunst
31 januari 2013 / 13:35Door de dubbele vergrijzing en het feit dat (gelukkig) steeds meer aandoeningen worden gestopt of vertraagd stijgt het
aantal chronische patiënten steeds sneller door. De hoeveelheid budget, en het aanbod aan zorgverleners, gaat dat nooit bijhouden.
Met telemedicine oplossingen moeten we dit helpen opvangen, waar mogelijk bij de patiënten thuis en waar nodig (duurdere diagnostiek bijvoorbeeld) op knooppunten in de buurt.
Dit kan inmiddels door metingen thuis meteen door te zetten naar de systemen van de verwijzers, daar af te zetten tegen per patiënt bepaalde grenswaarden, en dan direct gerichte feedback naar de patiënt terug te melden. Binnen die bandbreedten blijven betekent dat de patiënt zichzelf kan blijven, alleen bij escalatie hoeft de patiënt waar nodig op te schalen. De verwijzer krijgt bij afwijking of non-compliantie een melding (vangnet).
De patiënt is zo steeds minder patiënt en de steeds schaarsere zorgverleners kunnen efficiënter, in samenwerking, meer zorg leveren tegenover de toenemende vraag.
Iedere weg gaat stap voor stap, en vraagt inschikken, maar de wenselijkheid van bovenstaande hoor ik weinig mensen bestrijden.
Hoe denkt u daar over?
Rob Posthumus
2 februari 2013 / 19:03@Rob Posthumus: Ik ben het volledig met u eens.
Frank van Wijck
3 februari 2013 / 09:55Wel eens gedacht aan de haalbaarheid van telemedicine bij ouderen? Wel eens gehoord van de met ouderdom komende gebreken als vermindering van geestelijke vermogens? Alzheimer, Dementie? Maar ook zonder die twee gaan verstandelijke vermogens achteruit. Niet iedereen is gestudeerd. En ook gestudeerden gaan achteruit.
Daarnaast vermindering van visus, motoriek, fijn-motoriek.
Zeker met dubbele vergrijzing spelen die allemaal op.
We zien de 85-tiger FvW tzt wel surfend in zijn onderbroek voorbij komen, zoekend naar zijn muis.
Vraag eens aan de doelgroep wat non-compliantie betekent.
Barack Obama snapt het beter; generaal pardon en de grenzen open zetten opdat nieuw bloed en jeugd een land binnen kan stromen en hopelijk blijven, mits het land dynamisch blijft en economisch blijft groeien om de vergrijzing te verwerken.
Dat is positief denken en handelen.
ANH Jansen
3 februari 2013 / 12:08Het gaat bij telemedicine in relatie tot ouderen in veel gevallen vooral om controle op afstand en minder om handelen door die oudere zelf. De opmerking die u maakt over het voorbij schuifelen in onderbroek vind ik behoorlijk onder de maat. Is dit inderdaad het mensbeeld dat u van de gemiddelde oudere hebt?
Frank van Wijck
3 februari 2013 / 19:18Controle op afstand is heel wat anders dan labwaarden en andere uitslagen van onderzoeken met de ouderen delen. Domotica in de vorm van bewegingsensoren, gesprekken via de TV op een vast ingesteld kanaal werkt al.
Mensbeeld is helemaal correct. TU Delft ingenieurs moeten zo snel mogelijk een panel ouderen raadplegen om in te zien dat de gemiddelde 85 plusser de wereld en zichzelf anders ziet dan de gemiddelde TU opgeleide 40 plusser.
Geregeld komen bij ons in de apotheek ouderen binnen wandelen in pyama en regenjas/overjas. Decorum verlies ontgaat deze ouderen. En hoe deze ouderen, niet allen, maar wel velen, omgaan met hun weekdozen e.d. tart iedere beschrijving. Dat is niet hen te verwijten! Zo werkt de tijd. Daar is niets tegen te doen. Als beschaafd land moeten wij de gevolgen van de tijd voor onze medemens wel in goede banen leiden.
Heeft niets met mijn mensbeeld te maken, maar met de gesignaleerde werkelijkheid.
En die werkelijkheid moet NL niet willen scheppen. Dat gaat wel gebeuren met alle bezuinigingen op thuiszorg en welzijnszorg.
De Rijksoverheid et al zal toch eens in eigen vlees moeten gaan snijden om zo middelen ter beschikking te stellen voor adequate en sociale ouderenzorg een beschaafd land waardig.
Laat eens Paul Frissen aan het woord.
En de surfplank , de onderbroek en de muis zoektocht dient FvW niet letterlijk te nemen. Dat ouderen werden gevonden in de bossages achter de kerk of dolend door de dorpen en steden is van voor de Tweede Wereldoorlog. Naar die tijd willen wij toch niet terug?
anh jansen
4 februari 2013 / 18:42http://www.skipr.nl/blogs/id1343-is-uw-ziekenhuis-seniorproof.html
En hier een goed stuk. Hoort FvW het eens van een ander: ouderen zijn niet minder dan jongeren, maar gedragen zich door de invloed van de tijd anders en de maatschappij, dus ook zorgverleners, dienen zich daaraan aan te passen.
anh jansen
4 februari 2013 / 19:21@anh Jansen
U hebt zeker gelijk als u zegt dat niet alle mensen in staat zullen zijn om te gaan met telemedicine. Toch zag ik dat ook uw apotheek een mooie site heeft om zo uw dienstverlening aan te bieden aan patiënten die daar wel mee uit de voeten kunnen.
In het Erasmus MC op de diabetespoli hebben we onze opzet getest, en waren we zeer positief verrast door de manier waarop veel patiënten hun weg vonden met telemedicine. Het systeem werkt overigens met videodemonstatie, in inmiddels acht talen.
Niet stoppen voor je begint…
Rob Posthumus
5 februari 2013 / 21:33Correct
@Posthumus. Video filmpjes bekijken is wat anders dan telemedicine zoals telemedicine is bedoeld; een interactie tussen zorgverlener en patiënt waarbij een flink beroep wordt gedaan op het ‘zelfmanagement’ door de patient zelf.
Als je begint moet je goed beseffen voor welke doelgroep de activiteit is bedoeld en welke groep buiten de boot valt en wat er voor deze groep gebeurd als op voorhand de budgetten worden gekort wegens de vermeende besparing.
In dat laatste zijn NZa, VWS en ZN heel sterk met alle gevolgen van dien voor de zorgverleners en zorgafnemers. De spagaat wordt alleen maar groter.
ANH Jansen
6 februari 2013 / 12:07