Op zoek naar het midden

Het klinkt als een dooddoener die we al te vaak hebben gehoord: ‘Leiderschap is waarde creëren voor anderen’. Been there, done that. Maar André Wierdsma, emeritus hoogleraar organiseren en co-creëren (Nyenrode), zegt het in een interessante context.

Wierdsma plaatst het namelijk tegen de achtergrond van het bedrijfsmatig denken, dat in de afgelopen jaren een steeds grotere rol is gaan spelen in de zorg. Niet iedereen die in de zorg werkt zal het eens zijn met zijn opvatting dat dit de zorg veel heeft opgeleverd, maar hij weet zijn punt wel goed te onderbouwen. “Er is meer aandacht voor efficiency”, stelt hij “en dat is winst. Als je goed organiseert kun je meer patiënten behandelen in minder tijd. Wat dat betreft is er geleerd van het bedrijfsleven, waar veel aandacht is voor standaardisatie, kwaliteitsborging en samenwerking in de keten.”

‘Onderschat niet de waarde van bedrijfsmatig denken, en onderschat niet de waarde van professionaliteit’

Critici komt hij tegemoet door te zeggen dat het niet moet doorschieten. En dat gebeurt wel als protocollen zo’n beknellend vest worden dat alle bewegingsvrijheid verloren gaat. Tegelijkertijd toch ook weer geen reden om de professionals nu weer helemaal in the lead te zetten, zegt hij. Maar wel om te benadrukken dat zij binnen afgesproken kaders ruimte moeten hebben voor zelfsturing. Vandaar die bovenvermelde opmerking, want leiderschap moet mensen de ruimte geven om te doen waar ze goed in zijn.

Twee sterke boodschappen in één tekst: onderschat niet de waarde van bedrijfsmatig denken, en onderschat niet de waarde van professionaliteit. Wie een leidinggevende positie in de zorg heeft en tussen die twee het goede midden weet te vinden, kan dingen voor elkaar krijgen. De praktijk bewijst dat het geen vanzelfsprekendheid is.