Opnemen zonder bed

Waarom is het nog steeds gebruikelijk om patiënten die geopereerd worden op te nemen op de verpleegafdeling? Het leidt namelijk tot de nodige logistieke problemen: je moet om te beginnen een hoop bedden vrijhouden die daardoor niet gebruikt kunnen worden voor spoedpatiënten. Daarnaast moeten verpleegkundigen hierdoor twee type processen door elkaar uitvoeren: voor aanwezige patiënten zorgen en nieuwe patiënten opnemen, wat ook door de patiënten als onprettig wordt ervaren.

Daarom is het St Antonius Ziekenhuis op de locatie Utrecht begonnen met ‘opnemen zonder bed’: patiënten worden naast de OK opgenomen en gaan pas na operatie naar de verpleegafdeling. Dit speelt veel bedden vrij en de verpleegkundigen vinden het veel prettiger werken. Ook de OK merkt een voordeel: patiënten zijn vaker op tijd op OK.

Bijzonder van de aanpak van het project is dat we PV+ (onze term voor continu verbeteren op afdelingen, het staat voor ‘probleemoplossend vermogen vergroten’) hebben gebruikt om de logistieke verbeterslag te maken. Dat had de volgende kenmerken:

• Klein beginnen (een specialisme) en steeds verder uitbreiden
• Patiënten betrekken door op verschillende momenten zowel schriftelijk als mondeling te horen hoe ze het ervaren. Klachten werden meteen serieus genomen en processen op verbeterd.
• Dagelijks korte evaluatie per team en wekelijks met alle betrokken afdelingen
• Visualisatie van het proces m.b.v. foto’s vanuit oogpunt patiënt (zie hieronder) en alle issues bij de stappen visualiseren Dit helpt om de gezamenlijke, patiëntgerichte focus over de hele periode voorop te houden.
• Iedereen bij het initiatief betrekken, waardoor belemmeringen snel weggenomen konden worden. Waar dat niet snel lukte, wekelijkse terugkoppeling voortgang.
• Out of the box denken en elkaar daarin stimuleren: samen krijgen we het voor elkaar
• Leidinggevenden direct zelf betrokken en zelf ook acties nemen

Opnemen zonder bed wordt door alle betrokken partijen als een groot succes beschouwd.  De volgende stap is nu om de opnameruimte te verbouwen en helemaal mooi in te richten als ‘opname lounge’ (nu gebeurt dat in tijdelijk vrijgemaakte ruimtes). Mooi voorbeeld waarin bijna alle lean principes mooi samen gekomen zijn om de zorg te verbeteren.

En nog even terugkomend op de openingsvraag: de opname op de verpleegafdeling lijkt te zijn overgebleven uit de tijd dat patiënten een dag voor operatie opgenomen worden en dat de anesthesist langskwam, wat tegenwoordig poliklinisch op de POS gebeurt (pre-operatieve screening).