Oude tijden herleven niet
Een grote groep artsen spreekt zich uit tegen marktwerking in de zorg. Als ik dat lees, vraag ik mij onwillekeurig af of ze weten waarover ze het hebben. Hebben wij marktwerking in de zorg? Volgens mij zijn we een systeem van gereguleerde marktwerking aan het optuigen en dat is toch echt iets anders.
Maar goed, stel dat ze het menen en dat ze weten waarover ze het hebben. Wat zijn dan de consequenties? Zijn ze dan ook tegen ondernemerschap in de zorg? Als dat zo is, zijn ze alleen consequent in hun stellingname als ze ook allemaal in loondienst treden. De medisch specialisten in dienst van de ziekenhuizen en de huisartsen in dienst van de zorgverzekeraars, dan weten we als patiënten tenminste waar we aan toe zijn.
Maar toch vind ik het een verontrustend signaal wat de artsen afgeven. Als ze zeggen dat ze af willen van de marktwerking, willen ze dan terug naar het oude zorgstelsel? In dat geval voel ik mij als patiënt ronduit bekocht. Want dan zeggen ze dus eigenlijk dat ze terug willen naar de situatie waarin ze de patiënt geen enkel inzicht bieden in de kwaliteit van hun werk en in individuele kwaliteitsverschillen. Dan sturen ze de patiënt weer het grote donkere bos in. En dan doet het er voor hen blijkbaar niet toe hoe lang die patiënt daar moet verblijven. We weten immers allemaal hoezeer wachtlijsten in dat grote donkere bos gemeengoed waren.
Kortom, volgens mij is het niets meer of minder dan populistisch gebazel. En daar heb ik geen boodschap aan, beste artsen. Tenzij ik er via de wederopstanding van Postbus 51 een heel duidelijke leidraad van de overheid bij krijg over hoe ik mij moet gedragen om braveburgerpunten te scoren en mijn bijdrage aan de maatschappij te leveren.
12 reacties
Goede blog Frank! Volgens mij willen artsen vooral voorkomen dat verzekeraars een steeds sterkere rol krijgen toebedeeld. D.
Daan Marselis
5 september 2012 / 10:46Toch ligt die rol voor de zorgverzekeraars besloten in het stelsel en in het hoofdlijnenakkoord. De artsen wisten kortom waar ze aan toe zijn. Het is een beetje laat om nog te klagen nu.
Frank van Wijck
5 september 2012 / 10:50Je gaat nu wel erg kort door de bocht. Ik merk aan collega’s om me heen dat ze het gevoel hebben teveel met geld bezig te moeten zijn en hoe je “winstgevend” kunt zijn terwijl ze gewoon goed voor de patient willen zorgen. Ze vinden dat hun werk minder aantrekkelijk is geworden en teveel afdrijft van het primaire proces: arts en patient in spreekkamer. Ook als arts in loondienst in een academisch ziekenhuis met grote bezuinigingen gaat het vooral over geld. Je ziet ziekenhuizen patienten die geld kosten verschuiven naar bijvoorbeeld academische ziekenhuizen. Deze aspecten wordt allemaal geassocieerd met marktwerking. Toename in kwaliteit en veiligheid juigt iedereen toe maar het is wel erg kort door de bocht te veronderstellen dat dat alleen met marktwerking kan worden bereikt. Marktwerking zorgt juist ook voor perverse prikkels, lijstjes fetichisme maar heeft niet persee een relatie met echte kwaliteit van zorg. Kijk maar naar het Maasziekenhuis…. Kortom, goede aspecten van marktwerking behouden maar ook oog hebben voor de negatieve aspecten en dus deels terugkomen van marktwerking.
Bas Schouwenberg
5 september 2012 / 11:06Wat in het Maasziekenhuis is gebeurd, had minder te maken met marktwerking dan met een megalomane bestuurder. En je stelt “met grote bezuinigingen gaat het vooral over geld”. Denk je werkelijk dat het in een ander stelsel minder over geld zou gaan? De kosten voor de zorg lopen tóch op. En in het licht hiervan is gereguleerde marktwerking misschien geen panacee, maar het is wel een middel om inzicht te krijgen in kwaliteits(verschillen) en dus om alle partijen uit te dagen hun kwaliteit te verbeteren of keuzes te maken in wat ze wel of niet aanbieden.
Frank van Wijck
5 september 2012 / 11:12Als we teruggaan naar een budgetsysteem, wat ik niet hoop, kan het best zijn dat de overheid de rol van de zorgverzekeraars gaat overnemen in dat ze ook kritisch gaan kijken naar kwaliteit en eisen dat instellingen transparant zijn en de overheid dus strakker gaat ‘inkopen’ en ook zegt dat ziekenhuizen activiteiten moeten herverdelen. Ik ben het dus niet eens met de stelling dat je weer in een donker bos eindigt mbt inzicht kwaliteit. Mbt wachtlijsten wel als er weer een budgetsysteem komt.
Petra
5 september 2012 / 15:05Als de overheid die kwaliteitsparagraaf op zich moet gaan nemen, moet ze helemaal van voren af aan beginnen met kennisopbouw. Of gaat ze dan de medewerkers van de zorgverzekeraars in dienst nemen die hier nu al mee bezig zijn?
Afgezien daarvan: als dat donkere bos “alleen maar” betrekking zou hebben op de wachtlijsten, zou dat al erg genoeg zijn.
Frank van Wijck
5 september 2012 / 15:17Begrijp me niet verkeerd. Ik ben niet zozeer tegen marktwerking maar ik heb vooral geprobeerd uit te leggen waarom ik denk dat veel van mijn collega’s er klaar mee zijn. Ik zie ook wel dat de prikkel van de markt de kwaliteit verhoogt maar als geld de enige kwaliteitsprikkel is zie ik het lijk al drijven. Waarom wordt de discussie zo zwart-wit gevoerd? Alsof minder of meer gereguleerde markwerking meteen leidt tot wachtlijsten en minder kwaliteit, dat is kort door de bocht. Waarom blijven we zorg toch zien als een kostenpost terwijl het veel arbeidsplaatsen oplevert, er aandacht is voor innovatie en technologie en we er in Nederland ook nog eens goed in zijn!
Bas Schouwenberg
5 september 2012 / 19:30De geschiedenis herhaalt zich nooit tenzij je nimmer let op de details. Ook in het oude systeem werd er gezocht naar het definiëren van kwaliteit, niet in het minst door artsen zélf en in de opleidingen. Er werd alleen niet zo veel trammelant over gedaan als nu he gaat altijd door los van welk financieringsysteem. Momenteel wordt kwaliteit als soundbites en hapklare brokjes aan de man gebracht waar de technocraat en politici mee bevredigd kunnen worden.
Glenn Mitrasing
5 september 2012 / 21:04Ik citeer:
”
Als ze zeggen dat ze af willen van de marktwerking, willen ze dan terug naar het oude zorgstelsel? In dat geval voel ik mij als patiënt ronduit bekocht. Want dan zeggen ze dus eigenlijk dat ze terug willen naar de situatie waarin ze de patiënt geen enkel inzicht bieden in de kwaliteit van hun werk en in individuele kwaliteitsverschillen”
Interessant!
Ik leid hieruit af:
– Landen zonder een marktstelsel ( GB, Scandinavie) belazeren hun patiënten;
– Transparantie wordt opeens gepromoveerd tot doel, en niet tot middel ;
– Patiënten willen blijkbaar inzicht in kwaliteit(sverschillen) van hun aanbieders.
Vervolgens: over die prestatiemetingen. Leveren die geen schijn- veiligheid? Wie levert die data aan? Wat zijn de indicatoren? Wat is de evidence daarvan? Wil mevrouw de Vries, 92 jaar, gebroken heup, eigenlijk wel weten wat de prestatie indicatoren zijn van het ziekenhuis waarin ze ligt?
Een zekere mevrouw Erbudak heeft daar in ieder geval haar mening over:
http://www.skipr.nl/actueel/id1418-erbudak-geen-transparantie-door-prestatie-indicatoren.html :
Erbudak noemt het vergelijken van ziekenhuizen gekkenwerk. “Het zijn geen statische, technologische eenheden die allemaal onder dezelfde omstandigheden werken. Er zijn teveel verschillen waardoor een vergelijking mank kan gaan. Hoe graag de patiënt ook wil dat er een ranglijst is van ziekenhuizen, de samenstelling van een dergelijke lijst is altijd arbitrair.”
En:
““Je hoeft geen waarzegger te zijn om te voorspellen dat ziekenhuizen hierop gaan reageren”, zegt ze over de prestatie-indicator sterftecijfer. “Geen enkel ziekenhuis wil natuurlijk te boek staan als ziekenhuis met een hoog sterftecijfer. De kans is dus levensgroot dat bepaalde typen patiënten geweerd zullen worden of dat deze patiënten zullen worden doorgeschoven naar een andere plek, zoals een hospice of verzorgingstehuis, om daar te overlijden. Alles om te voorkomen dat het ziekenhuis weer een streepje moet gaan zetten bij deze prestatie-indicator. Patiënten worden hierdoor ongewild de speelbal van beleid en van de beoogde transparantie komt helemaal niets terecht.”
Vervolgens:
“Ze voorspelt dat het Slotervaartziekenhuis waarschijnlijk hoog gaat scoren op de prestatie-indicator sterftecijfer, want: “Het Slotervaartziekenhuis heeft altijd al een van de grootste geriatrische klinieken van Nederland gehad.” De score zal “in ieder geval veel hoger” zijn “dan een ziekenhuis dat een veel jongere patiëntenpopulatie heeft. Wij denken er echter niet aan om in ons opnamebeleid speciale afspraken te gaan maken over de behandeling van risicopatiënten. We realiseren ons goed dat we hiermee de kans lopen het ‘afvalputje’ van Amsterdam te worden. Dat moet dan maar!”
Stof tot nadenken.
Ook een werker in het veld heeft bedenkingen:
http://medischcontact.artsennet.nl/Nieuws-26/archief-6/Tijdschriftartikel/72006/Ongegronde-angst-voor-prestatiemeting.htm :
“Want wie in de zorg werkt weet hoe gammel de data zijn waarop al dat mooi’s van indicatoren is gebaseerd. Neem nu de nieuwe prestatieindicator pneumonie. Hoe registreer ik die? Alle pneumonie dbc”s? Zouden die bij veel comorbiditeit wel juist zijn gecodeerd? En hoe registreer ik het tijdstip van eerste antibiotica toediening? Steekproef? Alle patienten via de SEH en daar de antibiotica laten geven? Maar zou het exittijdstip van de SEH naar de afdeling daar wel mee corresponderen? Wie weet hoe je al deze indicatoren die van achter het buro zijn bedacht in de echte wereld moet registreren maag het zeggen. ” En:
” Artsen hebben geen angst voor prestatiemeting, maar de opstellers van die indicatoren zouden eens kennis moeten nemen van de werkelijkheid waarin hun bedenksels landen” .
De heer van Wijck vraagt zich in al zijn bescheidenheid af, of 75% van alle artsen in Nederland, tot nu toe allen academisch gevormd, uitstekend in staat om te oordelen en beslissingen te nemen, om vervolgens daarvoor de volle verantwoordelijkheid te nemen, wel weet waar ze het eigenlijk over hebben.
Waarschijnlijk weet slechts de heer van Wijck het antwoord.
Succes ermee!
E.Kriek
5 september 2012 / 22:34“Dan sturen ze de patiënt weer het grote donkere bos in. En dan doet het er voor hen blijkbaar niet toe hoe lang die patiënt daar moet verblijven. We weten immers allemaal hoezeer wachtlijsten in dat grote donkere bos gemeengoed waren.”
Roodkapje roept oerangsten op! Het grote donkere bos met al die enge beesten en de grote boze wolf! Het ziekenfonds!
Neen. Dan liever het uitgedunde bos van na 2006. Achter de bomen treft Roodkapje nog maar 4 grote wolven aan die hebben haar gegarandeerd dat zij er zijn om haar te behoeden voor het onzegbare; kom maar verder, stapje voor stapje, dieper het bos in. Tot 2016. Dan is er geen weg terug meer en dan zullen de 4 grote boze wolven laten zien waartoe zij in staat zijn. Het beloofde land van de zorgverzekeraars, het sprookjesbos van voor de Oorlog.
In het donkere bos van na 2006 zit een schat verscholen; 12 miljard euro aan niet uitgegeven ziekenfondspremies uit de tijd voor 2006. Een van de grote schandalen in dit land.
Waar is onze Siegfried om die schat aan de Fafners van deze wereld te ontfutselen?
Een wel heel slechte blog van onze FvW.
Hij zit volkomen vast in het ‘frame’ van de verzekeraars; zonder zorgverzekeraars is de zorg niet mogelijk. Zorgverzekeraars zijn onmisbaar in de zorg. Zorgverzekeraars kunnen nee zeggen tegen verzekerden.
De implicatie van deze stellingen, gedaan door A Rouvoet en P Hasekamp, ontgaan Roodkapje nog immer.
Menzis licht deze dagen weer een tipje van de sluier op door te weigeren de professionale autonomie van de medicus te volgen. CvZ wast de handen in onschuld en weigert haar verantwoordelijkheid te nemen.
Een andere boze wolf, CZ, heeft laten weten professionele autonomie onzin te vinden en meer te hechten aan professionele verantwoordelijkheid die vooraf en achter dient te worden verantwoord. Verhoging van de transactie kosten en administratieve lasten is het verdienmodel van private verzekeraars.
Roodkapje snapt de boodschap niet en wandelt stevig door. Met in haar mandje de tube vaseline die de boze wolven haar hebben verzocht mee te nemen; ‘ja wel, wij zijn heel blij je te zien, wij houden niet van pepermunt’.
In het nieuwe Bos van FvW zitten nu nog 4 grote boze wolven en 1 enge heks; die enge heks heeft het advies van een Norn, B Baarsma, met open armen ontvangen; een verbod tot overschrijding van het door de Overheid berekende budget door private verzekeraars en een wettelijke plicht tot gratis leveren van zorg door zorgverleners.
De Wolven zien het allemaal likkebaardend aan. Roodkapje schudt de haartjes los en stapt argeloos verder: het is veilig jongens, niet bang zijn; het is gereguleerde marktwerking! Die aardige wolven zeggen het zelf en ze hebben zulke mooie blauwe ogen!
Het CDA weet Nederland nog het beste te omschrijven: ‘wij zijn ten diepste een weiland en wij grazen vrolijk verder richting slachthuis in de wetenschap dat het leven eindig is, maar de ziel blijft voortleven’.
Het grote donkere ziekenfondsbos is in de loop der tijd door de Hoofdhovenier van deze wereld, de OESO, flink opgeknapt. Het is nu eerder een savanne. Geheel open en transparant. Alles is voor iedereen zichtbaar en meetbaar. Niet voor niets blijven alle landen in de savanne van het ziekenfonds. De Hovenier OESO was oorspronkelijk de boswachter van het Donkere Bos, maar ziet sinds 2003 de voordelen van transparantie, duurzaamheid, toekomstbestendigheid, rechtvaardigheid etc. in.
Donkere Bosbouw is een kwestie van hakken en zagen. Savanne onderhoud is zaaien en oogsten. Het is dan ook een raadsel waarom Roodkapje de savanne heeft verlaten.
En de wachtlijsten? Waarom hebben CZ, Menzis, VGZ en Achmea allemaal een zeer uitgebreide wachtlijstbemiddeling? Waarom kopen zij in het buitenland zorg in voor 1% van het totale budget? En dat ook nog als enige land ter wereld?
De wachtlijsten zijn langer dan ooit tevoren. De overheidswebsite laat dit zien; nu zijn ze zelfs opgeknipt in 3 delen. De lengte van de totale wachttijd is een kwestie van tellen.
Hamvraag: is ons Roodkapje een blondje?
ANH Jansen
7 september 2012 / 14:30Als u stelt dat ik Roodkapje ben, kan ik de vraag naar diens haarkleur in ieder geval eenvoudig beantwoorden: grijs. Misschien het gevolg van bijna 25 jaar schrijven over de zorg. Of van lezen hoe anderen erover schrijven, dat kan natuurlijk ook.
Frank van Wijck
7 september 2012 / 14:36Marktwerking in de zorg is verworden tot een containerbegrip. De interpretatie ervan is doorwrongen van vooroordelen; de paradigma’s in de zorg. Er wordt geprobeerd om met een structuur wijziging een gedragsverandering teweeg te brengen. Echter de cultuur veranderen in een zorginstelling wordt hiermee niet bereikt, evenmin als met het implementeren van zogeheten RVE’s in ziekenhuizen of het in loondienst plaatsen van de professionals. Leiderschap in de zorg is nodig. Dit betekent ruimte geven aan professionals die verantwoordelijkheid willen en durven nemen.
Wachtlijstbemiddeling in de zorg is een paradepaardje van de zorgverzekeraars om te verbloemen dat er in regio’s onvoldoende zorg wordt ingekocht. Waarom dit instrument handhaven? Er zijn voldoende sites die de wachttijden van zorginstellingen weergeven en de zorgconsument kan daar keurig op zoeken. Dit budget kan beter uitgezet worden in de markt.
Het zal u niet verbazen dat ik voor een gereguleerde marktwerking in de zorg ben!
Rob Wouters
14 september 2012 / 22:50