Robotisering
De laatste weken heb ik veel robots ontmoet: een bewakingsrobot die over een bedrijfsterrein rijdt; een magazijnrobot die pakjes inpakt; een hamburgerrobot die de perfecte burger bakt en een knuffelrobot die demente ouderen bezighoudt. Robots veranderen van karakter. Tientallen jaren was hun werkterrein beperkt tot fabrieken. Achter veilige hekken lasten ze auto’s in elkaar of monteerden ze tv’s. Hun kracht was repeterende beweging en precisie. Maar dat verandert nu robots flexibeler, kleiner en slimmer worden. De vooruitgang zit vooral in het computerbrein en de ogen van robots. Ze kunnen daardoor beter reageren op wat er in hun omgeving gebeurt. Dat maakt ze geschikt voor nieuwe toepassingen buiten de muren van fabrieken: in restaurants, winkels, ziekenhuizen en garages.
De nieuwe robots zijn ook kleiner en lichter – en daardoor minder gevaarlijk. De robots kunnen zo dichter bij mensen werken. Het is mooi om te zien hoe ze materiaal aanreiken, waarna menselijke specialisten een bewerking uitvoeren. Perfect gaat dat nog niet altijd. De pillenpakrobot bij mijn apotheek loopt nog regelmatig vast door een scheef liggend doosje.
Steeds hebben zowel de optimisten als de zwartkijkers gelijk gekregen
Wie nu in de dienstensector werkt, zal de verandering merken. Na zelfscankassa’s en administratieve systemen komen er geleidelijk ook mechanische hulpjes. Pizza Hut stelt dit jaar een aantal robot-obers aan, die rondgaan om bestellingen op te nemen en een praatje te maken met de bezoekers.
Die ontwikkelingen roepen heftige reacties op. Afwisselend wordt rampspoed afgekondigd over de verdwijnende banen en het heilsverhaal gepredikt van hogere productiviteit en verlossing van vies en vervelend werk. Zo is het altijd gegaan bij elke stap in mechanisering en automatisering. En steeds hebben zowel de optimisten als de zwartkijkers gelijk gekregen. Er was vooruitgang en er waren slachtoffers. De beste voorbereiding is om je toe te leggen op gebieden waar robots en computers slecht zijn: creativiteit en menselijk contact.
