Scherpe meningen
Nederland stemt op 22 november met papier en een rood potlood. Het lijkt het enige in de verkiezingen dat níet digitaal is. Veel van de politieke retoriek verloopt via sociale media. Bij de verkiezingen in Slowakije en Polen van dit najaar stroomde een diarree van propaganda tot in alle poriën van het internet. Het was moeilijker dan ooit om feit en fake uit elkaar te houden dankzij het massale gebruik van teksten die gemaakt werden door kunstmatige intelligentie. Wie weet wat in Nederland nog op ons afkomt in de aanloop naar de verkiezingen.
Kunstmatige intelligentie krijgt al snel de schuld van de opkomst van extremistische ideeën. Een van de makers van ChatGPT pleit daarom met andere techondernemers voor een pauze in de techniekontwikkeling om dergelijke ontwikkelingen te doordenken. Maar de invloed van kunstmatige intelligentie op sociale media is niet nieuw. We hebben allang intelligente algoritmen die doorverwijzen naar mensen en opinies die ‘ook leuk’ zijn. Zo ontstaan ‘echokamers’ waarin gelijkgezinden elkaar overtroeven en overschreeuwen.
“Berichten op internet verscherpen de zorgen”
De zorgen van kiezers liggen meestal buiten internet: de inflatie, ongelijkheid, het klimaat, het boerenbedrijf, en noem maar op. Berichten op internet verscherpen die zorgen en vergroten de meningsverschillen, maar veroorzaken ze niet. De meeste Nederlanders hebben bovendien een veel bredere blik dan alleen sociale media. Gemiddeld kijkt de helft van alle volwassenen ’s avonds naar nieuws of actualiteiten op tv.
Verkiezingen zijn altijd een periode van slogans, van leuzen op aanplakbiljetten en van meningen die digitaal worden verstuurd. De drempel om daaraan mee te doen, is lager dan ooit. Dat is goed, dan horen we ook mensen van wie we het geluid tot nu toe niet opvingen. Niet iedereen hoeft het overal over met elkaar eens te worden. De afgevaardigden die we straks kiezen, mogen coalities smeden en compromissen sluiten. Dat doen ze in koffiekamers, op buitenplaatsen of aan de telefoon. Maar niet op internet.
