Solidariteit?

Een meerderheid van de patiënten maakt voor eigen rekening extra zorgkosten, stelt Patiëntenfederatie Nederland op basis van een peiling onder haar leden. Het merendeel van de 7.782 respondenten heeft een chronische aandoening, De meeste kosten zijn die voor geneesmiddelen, zelfzorgmiddelen, mondzorg en bril of contactlenzen.

De vraag of we dit wel of niet acceptabel vinden, is er een die we als samenleving moeten beantwoorden. Zien we het als een boete op ziek zijn, of vinden we het logisch dat mensen hierin een eigen – ook financiële – verantwoordelijkheid hebben? De groep die het eerste standpunt aanhangt, lijkt een vrij beperkte omvang te hebben. Massaal verzet tegen de status quo is er tenminste niet. Is er dan een zwijgende meerderheid die het tweede standpunt aanhangt? Het lijkt er wel op.

Leiden extra zorgkosten voor eigen rekening tot zorgmijden?

De Patiëntenfederatie stelt verder dat de extra zorgkosten bij de meeste patiënten niet leiden tot zorgmijden of uitstellen van zorg. Een belangrijk gegeven en bovendien ook begrijpelijk: mensen hebben er wat voor over om gezond te blijven of het bij ziekte weer te worden.

Toch stellen zorgaanbieders – vooral in de eerste lijn – regelmatig met zorgmijden geconfronteerd te worden. Aan hun geloofwaardigheid hoeft niet te worden getwijfeld. Het punt is alleen dat we onvoldoende weten wat de gevolgen van dat zorgmijden zijn. Lijdt het tot grotere gezondheidsschade en dus hogere zorgkosten?

De stelling dat dit vooral zo zal zijn bij de meest kwetsbare bevolkingsgroep (slecht betaald werk, lage ses, lage gezondheidsvaardigheden, ongezonde leefstijl) is aannemelijk. Willen we die mensen meer tegemoetkomen, dan zullen we en masse voor een ander sociaal beleid moeten pleiten. Daarvoor hebben we het stemhokje. Tot nu toe doen we dat echter niet. Zeggen dat we het zo erg vinden voor die mensen en dat het écht anders moet, is dan weinig constructief.