Spreiding en concentratie
Het ligt redelijk voor de hand wat KPMG stelt: de financieel wankele positie van een ziekenhuis is meer dan ooit een driver voor overname. We zagen dit vorig jaar bij vijf ziekenhuizen gebeuren (Slotervaartziekenhuis, Rode Kruis Ziekenhuis, Langeland Ziekenhuis, Ruwaard van Putten en Ommelander Ziekenhuisgroep) en vorige week bij De Sionsberg.
De vraag is of het erg is dat dit gebeurt. Ik denk het niet. In de discussie over spreiding en concentratie die de laatste paar jaar in de ziekenhuissector wordt gevoerd, hebben sommigen de neiging om het onderdeel ‘spreiding en’ te negeren en vooral te focussen op de concentratie. Alsof alleen in de grote steden ziekenhuizen zouden moeten overblijven en de inwoners van de dorpen en de krimpgebieden maar moeten uitzoeken waar ze hun zorg vandaan halen.
Tegelijkertijd is het wel logisch dat de ziekenhuizen in die gebieden het financieel moeilijker krijgen: door de concentratie van complexere zorg raken ze taken kwijt en door de bevolkingskrimp krimpt het aantal patiënten. Zulke ziekenhuizen worden dan vooral voorposten voor de wat verder weggelegen grotere samenwerkingspartners. De Sionsberg is hiervan een goed voorbeeld: het gaat verder als een transmuraal centrum waar dichtbij de bewoners anderhalvelijns zorg wordt geleverd. Dat is anders (en minder) dan die bewoners van oudsher gewend zijn en het is dus logisch dat die verandering tot emoties leidt. Maar het helpt wel om de zorg – ook voor hen – betaalbaar te houden en om de kwaliteit ervan te waarborgen. Als zulke kleinschalige ziekenhuizen in de periferie helemaal zouden verdwijnen, zou die emotie nog veel heftiger zijn. Maar misschien ook beter te begrijpen.
6 reacties
Uw mening dat concentratie de zorg betaalbaar houdt kan ik niet delen. Ik vrees dat het tegendeel waar zal zijn. Concentratie zorgt voor exclusiviteit. Exclusiviteit heeft veelal een speciaal prijskaartje. Bovendien denk ik dat concentratie geen kwaliteitsverbetering betekend. Massaproductie is niet een garantie tot kwaliteitsverbetering. Ik heb liever een specialist die geconcentreerd zijn werk doet dan één die het routinematig doet.
Gerard Booij
9 januari 2015 / 12:10Het gaat niet om massaproductie maar om kennisconcentratie en kostenbeheersing. Een voorbeeld: stel dat in iedere ziekenhuislocatie in ons land een volwaardig moeder en kind centrum open blijft. Dan is ook in al die centra een volledige personeelsbezetting nodig plus een volledige infrastructuur. In de dunbevolkte gebieden in ons land – waar de jeugd wegtrekt naar de steden en de bevolking vergrijst – zal zo’n centrum niet volledig worden benut. Dat is een kostbare zaak. Bovendien gaat in zo’n centrum de uitdaging verloren voor de professionals, als er structureel weinig patiënten komen. Deze professionals zullen er gaandeweg voor kiezen hun carrière elders voort te zetten en vervangend personeel zal steeds moeilijker te vinden zijn. Wat betekent dat voor de continuïteit van zo’n centrum?
Frank van Wijck
9 januari 2015 / 12:44Omgekeerd heeft een goed geoutilleerd streekziekenhuis ook een aanzuigende werking. Jongeren trekken i.v.m. werkgelegenheid i.d.d. weg uit regio naar Randstad. Maar zo is het omgekeerde ook het geval veel ouderen verlaten de drukke Randstad en gaan o.,a. aan het Drenthenieren. Zo heb ik onlangs bij een flyeractie van menig ouder gehoord dat men juist voor Hoogeveen had gekozen om dat daar een goed ziekenhuis was. Ouderen, het meest kwetsbare deel van onze gemeenschap, hechten. Bovendien verwacht ik dat, t.g.v. de afbouw van verzorgingsplaatsen, omdat van ouderen wordt verwacht dat men langer zelfstandig woont, het aantal gecompliceerde breuken drastisch zal toenemen. Een goed geoutilleerd ziekenhuis kortbij is dan zeker gewenst.
Gerard Booij
9 januari 2015 / 13:10Ik hoop dat de mensen die gaan Drenthenieren zich een beetje hebben georiënteerd op de ontwikkelingen in de ziekenhuiszorg, voordat ze hun vestigingskeuze hebben bepaald. In ieder geval biedt de toestroom van senioren naar dit gebied een goede voedingsbodem voor vestiging van eerstelijns zorgaanbieders met een bijzondere belangstelling voor ouderenzorg.
En wat die breuken betreft: ook in verpleeghuizen vallen mensen uit bed.
Frank van Wijck
9 januari 2015 / 14:25Ouderen die zich mede op basis van een goed ziekenhuis reeds in Hgv hebben gevestigd zien met lede ogen de goede zorg geminimaliseerd.
Gerard Booij
9 januari 2015 / 15:15Tegen concentratie van complexere zorg heb ik geen enkel bezwaar. Geen enkel weldenkend mens kan daar iets tegen hebben. Tenminste, zolang we het hebben over hoig complexe zorg.
Uit de vele gesprekken die ik heb gevoerd met de raad van bestuur van (nu) Treant, de medisch adviseur en de manager zorginkoop van Achmea, alsmede professor Bob Smalhout, die ik uitgebreid voor de camera mocht interviewen weet ik echter dat we het dan hebben over hooguit 15% van de ziekenhuisbehandelingen.
Concentratie van andere behandelingen dient niet het kwaliteitseisendoel, maar het door de vermaledijde marktwerkjng in de zorg in belangrijkheid toegenomen bedrijfsbelang.
Die marktwerking is een politieke keuze geweest, die desatreus zal blijken uit te pakken. Dat is al gebleken bij de woningcorporaties, in de thuiszorg en in het onderwijs. Elk volk krijgt de regering die het verdient en zal de consequenties moeten dragen van het beleid dat men heeft “gekozen”.
Het logische vervolg van het rampzalige beleid is dat er steeds meer kleine ziekenhuizen verdwijnen. Ten faveure van de hele grote, die inmiddels zo veel te doen krijgen dat zij weer behandelingen afstoten naar kleinere ziekenhuizen (UMCG -> Drenthe), die daar dan weer heel dankbaar hun vreugde over uitspreken, blij als ze zijn met groeiend productie.
Straks zijn die kleine ziekenhuizen er niet meer, wat dan?
Maar goed, ik ben een doemdenker, dus Frank van Wijck zal nu ongetwijfeld hoofdschuddend constateren dat het met mij nog erger is dan hij in zijn blog ‘opgeklopt drama’ al schreef.
Ik raad hem aan a.s. maandagavond naar Drenthe Nu te kijken op RTV Drenthe te kijken.
Frits Kappers
10 januari 2015 / 22:23