TV-tip: ‘Wat houdt ons tegen?’ over verspilling in de zorg

Zondagavond 3 december besteedde het HUMAN-programma ‘Wat houdt ons tegen?’ aandacht aan de verspilling in de zorg. In het televisieprogramma geeft Ad Melkert van de Nederlandse Vereniging voor Ziekenhuizen aan dat hij een einde maken wil maken aan het massale verbruik van blue wrap. Deze verpakkingsdoeken die zijn gemaakt van plasticsoort polypropyleen zorgen voor een enorme afvalberg in de zorg.

Op dit moment gebruiken Nederlandse ziekenhuizen jaarlijks meer dan 1 miljoen kilo aan blue wrap. Slechts een klein deel daarvan kan worden gerecycled, de rest belandt in de verbrandingsoven. Vooral de centrale sterilisatieafdelingen zijn grootverbruikers van blue wrap, dat ze gebruiken om chirurgische instrumenten in te verpakken voordat ze de autoclaaf ingaan.

Er bestaat een alternatief: een sterilisatiecontainer van gerecycled aluminium. Daarmee kunnen netten met chirurgische instrumenten worden gesteriliseerd zonder blue wrap. Deze methode is al na 228 keer milieuvriendelijker dan sterilisatie met blue wrap, zo concludeerden onderzoekers van het Leiden Universitair Medisch Centrum en de TU Delft. Een sterilisatiecontainer gaat zo’n vijfduizend keer mee. Uit een Duitse studie bleek bovendien dat deze methode ook nog eens goedkoper is.

Vooral vanwege deze kostenbesparing maakt in Duitsland 85 procent van de ziekenhuizen gebruik van sterilisatiecontainers. In Nederland is dat minder dan 10 procent. NVZ-voorzitter Melkert vindt de containers een interessant alternatief, maar wijst op de flinke investering die nodig is voor de aanschaf. “Die investering verdien je weer terug”, erkent Melkert, “Maar dat zijn wel termijnen van vijf á zes jaar, voor ziekenhuizen waarvan een behoorlijk aantal een hele kleine marge heeft en er alles aan moet doen om in de zwarte cijfers te blijven. Dat we van die blue wrap af moeten dat wil ik zonder omwegen en voorbehouden verklaren. Maar ik moet met mijn leden kijken hoe en wanneer dat gefinancierd kan worden.”

De zorgsector is een behoorlijke bron van vervuiling. Ze is verantwoordelijk voor zeven procent van de totale CO2-uitstoot in Nederland. Dat is ongeveer evenveel als de luchtvaart. Van het totale grondstofverbruik neemt de zorg zelfs 14 procent voor haar rekening. Ieder jaar produceert de sector 328 miljoen kilo afval, genoeg om dagelijks 80 vuilniswagens mee te vullen. In de Green Deal duurzame zorg heeft de sector met elkaar afgesproken om in 2050 ‘maximaal circulair’ en klimaatneutraal te zijn. In aflevering 3 van Wat houdt ons tegen? wordt onderzocht wat er moet gebeuren om die doelen te halen.

In Wat houdt ons tegen? onderzoekt journalist en schrijver Jeroen Smit samen met klimaatjournalisten Jaap Tielbeke en Daphné Dupont-Nivet wat nodig is om écht te verduurzamen, met iedere week een ander thema. Wat moet er veranderen? Welke spelregels moeten worden aangepast? Welke sleutelfiguren houden grote omwentelingen tegen en welke leiders moeten voorop gaan in de transformatie? Wat houdt ons tegen?

Wat houdt ons tegen – Verspilling in de zorg
Terug te zien op NPO Start