Verantwoorde tweedeling

Een zelfbewuste, kostenbewuste consument is een voorwaarde om vraagsturing in de zorg te realiseren en tegelijkertijd de zorgkosten te beheersen, stelt de Nederlandse Zorgautoriteit in haar recent verschenen Stand van de zorgmarkten 2011. Maar de zorg in Nederland wordt vooral gefinancierd uit verzekeringen en premies die voor die consument nauwelijks zichtbaar zijn. Die wordt dus niet uitgedaagd om kostenbewust en doelmatig om te gaan met zijn zorggebruik.

Dat moet anders. Een optie hiertoe schuilt in de prijsverschillen die gaan ontstaan tussen natura- en restitutiepolissen als zorgverzekeraars selectiever zorg gaan inkopen. De NZa stelt voor de kostenontwikkeling van de goedkoopste polis als uitgangspunt te nemen in het proces van beheersing van de zorgkosten, waarvan de grens in ontwikkeling wordt bepaald door het budgettair kader zorg. Dat kan ook, want dankzij de acceptatieplicht is die goedkoopste polis voor iedereen toegankelijk. En als die polis zorg biedt van verantwoorde kwaliteit, moet die in feite voor iedereen volstaan. Wil iemand meer, dan moet hij zijn individuele financiële verantwoordelijkheid nemen om dat te regelen, zonder dat de kostenontwikkeling die dit met zich meebrengt beheersingsmaatregelen in het kader van het budgettair kader zorg nodig maakt.

Leidt dit tot tweedeling? Ja, natuurlijk. Maar ook tot een kostenbewuste consument die begrijpt dat de zorg niet gratis is en dat de maatschappij niet voor de kosten van ieders individuele wensen kan opdraaien in de vorm van premieverhoging of pakketverkleining. En dacht u nu werkelijk dat de rich and famous van dit land ook de kerstdagen doorbrengen in een vakantiehuisje van Centerparcs? Tweedeling is in alle geledingen van de maatschappij aanwezig en geaccepteerd. Het is niet vol te houden dat de zorg hiervan uitgezonderd mag blijven.