Vragensmid

‘Geef vijf argumenten waarom verkoudheid goed kan zijn voor een mens.’ Ik vroeg het in een dwarse bui aan ChatGPT om te zien hoe de kunstmatige intelligentie reageert op een rare vraag. Ik kreeg eerst een preek dat een infectie vervelend kan zijn. Daarna begon de computer, natuurlijk, over het immuunsysteem. Het bronmateriaal voor ChatGPT is immers het grote internet.

Maar ik kreeg ook leuke suggesties over zelfzorg, solidariteit en levensstijl. Wie een ongewone vraag stelt, kan verrassende antwoorden krijgen waardoor je gaat nadenken. Het stellen van goede vragen was altijd al een kunst en in dit tijdperk van kunstmatige intelligentie is het een wetenschap geworden: ‘prompt engineering’, het smeden van vragen.

Heel leerzaam is het spelen van een rollenspel

‘Schrijf een verhaal over elektrische auto’s’ levert alleen een saai verhaal op met algemeenheden die iedereen al kent. De echte vragensmid vraagt door. Dat kan met de Socratische methode door op elk deelaspect in te gaan. Ik houd zelf van de advocaat-van-de-duivelmethode en vraag naar tegenargumenten of het tegenovergestelde van wat mijn intuïtie me ingeeft, zoals bij de vraag naar verkoudheid. ‘Geef argumenten voor en tegen het klonen van uitgestorven diersoorten’ en de perspectieven voor een essay worden je aangereikt, zeker als je daarna doorvraagt. Heel leerzaam is het spelen van een rollenspel met ChatGPT. ‘Speel een middelbarescholier in de derde klas VWO en stel mij vragen over mijn gebruik van sociale media.’

Het stellen van vragen aan de computer vraagt creativiteit en is nu nog een menselijke activiteit. Komisch wordt het als twee verschillende kunstmatige intelligenties elkaar gaan bevragen. Soms ontspoort de discussie, maar soms ook gaat het de diepte in. De computer kan dus zelf vragensmid worden bij een vage openingsvraag. Dat betekent dat volgende versies van ChatGPT en andere kunstmatige intelligenties makkelijker worden in gebruik. De computer raadt dan wat wij willen weten.