Ziekenhuislandschap ter discussie
Het is geen verrassing dat ziekenhuispatiënten steeds duurder worden, zoals Anna van Poucke van KPMG Health stelt op www.zorgvisie.nl. We weten immers dat patiënten steeds ouder worden en dus meer complexe zorgvragen hebben, dat steeds meer dure geneesmiddelen worden gebruikt en dat de infrastructuur kostbaarder wordt. Bovendien weten we dat het aantal patiënten dat in het ziekenhuis belandt kleiner wordt omdat de substitutie van zorg van tweede naar eerste lijn zijn vruchten begint af te werpen, zodat al die ziekenhuisgebouwen voor een krimpend aantal patiënten in stand worden gehouden.
Van Poucke stelt dat ziekenhuisbestuurders zich door deze ontwikkelingen genoodzaakt zien de prijzen te verhogen om de lagere bezetting te compenseren. De vraag is of dit de juiste oplossing is. Is het echt nodig dat alle nu bestaande ziekenhuizen investeren in ict, infrastructuur en ondersteunende functies? Dit gaat voorbij aan de vraag of we al die ziekenhuizen wel nodig blijven hebben. Of in ieder geval aan de vraag of alle nu bestaande ziekenhuizen wel alle zorg moeten blijven aanbieden en dus op hetzelfde niveau moeten investeren in ict, infrastructuur en ondersteunende diensten.
We zijn een heel klein landje met heel veel ziekenhuizen die bijna allemaal precies dezelfde zorg aanbieden. Erg logisch is dat niet, zeker niet als ook nog sprake is van structurele onderbezetting. De bevinding van Van Poucke laat zich dan ook vooral lezen als een pleidooi om ons ziekenhuisbestand eens heel kritisch tegen het licht te houden.
5 reacties
Deel 2 van Deel 1 t/m Deel 4 geeft antwoord op de vraag hoe dit allemaal zomaar kan in dit land.
http://www.mailswitch.nl/files/Px187MzkwNjAwMi0wLTczNDUyOTg3NQ==.pdf
Resumé: de sturingsmogelijkheden samengevat
Het verbeteren van de doelmatigheid en productiviteit van de zorg staat de afgelopen decennia steeds hoog op de beleidsagenda.
Uit dit onderzoek komt echter naar voren dat de overheid nooit nadrukkelijk inzet op productiviteitsverbetering, al wordt in veel beleidsstukken betoogd dat dit een belangrijke bijdrage kan leveren aan het beheersen van de kostengroei. Ondanks
verschillende pogingen om marktprikkels te introduceren en daarmee de productiviteit te stimuleren, slaagt de overheid er lange tijd niet in om dit te realiseren. Het beleid
concentreert zich hoofdzakelijk op kostenbeheersing via volumebeheersing. De daarbij toegepaste instrumenten dragen slechts weinig bij aan (een structurele) groei van de
productiviteit. Hierin treedt echter ook geen verbetering op na de hervorming van het zorgstelsel in 2006, waardoor er uiteindelijk toch een zekere mate van marktwerking in
de zorg wordt gerealiseerd. De marktwerking is echter zodanig gereguleerd en gebrekkig dat er geen effect op de productiviteit is vast te stellen. In feite is in alle zorgsectoren
sprake van een hybride systeem. Hiervan zijn tal van voorbeelden aanwezig. Zo is er zogenaamd sprake van ‘vrije prijzen’, terwijl het bijvoorbeeld gaat om heel kleine vrije marges.
Resume van 161 pagina’s. Deel 2. Van 4.
Duidelijk is wel dat de in het verleden genomen maatregelen betrekkelijk weinig of geen effect sorteren op de productiviteit. Dit zijn dan ook meestal maatregelen die zich niet primair op productiviteitsverbetering richten, maar zich vooral concentreren op het terugdringen van het zorggebruik. Bij de introductie van gereguleerde marktwerking is productiviteitsbevordering wel een belangrijk motief. Tot nu toe lijkt echter nog geen
sprake van een dergelijke stimulerende werking.
Was gezegd en geschreven door:
Productiviteit van overheidsbeleid
Deel II
De Nederlandse zorg, 1980-2013
Centrum voor Innovaties en Publieke Sector Efficiëntie Studies
(IPSE Studies | CAOP, Technische Universiteit Delft en EUR Rotterdam)
België is een ‘failed state’, maar Nederland is een goede tweede aan het worden.
ANH Jansen
2 juni 2016 / 17:42Mooi dat je dit benoemt Frank. Het is inderdaad tijd dat we eens gaan kijken hoe we de ziekenhuizen anders gaan inrichten.
Niet alleen de substitutie naar de eerstelijn, maar ook de anderhalve lijn, waarbij tweedelijnszorg in eerstelijns centra plaatsvindt creëert minder behoefte aan ruimte in dure ziekenhuispanden.
Daarnaast snap ik al jaren niet waarom de dure vierkante meters van poliklinieken niet ook ’s avonds benut worden.
Het is alleen wel belangrijk dat we duidelijk zijn over wat er bedoelen. Het zorgaanbod kan in de meeste steden gelijk blijven, gespecialiseerde zorg wat ook specifieke investeringen voor nodig zijn wordt meer geconcentreerd en alles wat locaties kan, doen we op goedkopere locaties.
Vraagt wel dat ziekenhuis bestuurders bereid zijn om kleiner te gaan ‘wonen’. Hier in Alkmaar is dat nog niet doorgedrongen geloof ik 🙂
Bas van Pelt
3 juni 2016 / 09:25Niet alleen in Alkmaar Bas.
Frank van Wijck
3 juni 2016 / 09:29En helemaal niet in Den Haag; daar wordt toch het beleid gemaakt dat de verzekeraars als uitvoerende organen doodleuk uitvoeren.
En bedenk ook even dat de ACM gaat ingrijpen als ziekenhuizen onderling de markt gaan verdelen; ik doe hart, dan doe jij de longen en piet krijgt de hersenen.
Verdeling van de markt, een concentratie beleid impliceert tevens een vestigingsbeleid, kan alleen in een niet concurrerende omgeving, een ziekenfondsstelsel, en met 1 sturende organisatie; de Overheid! Zo gaat dat in België, in Duitsland, in Engeland en in de Scandinavische landen.
Deel 2 van Vier Delen gaat juist daarop in. Zie de link. 161 pagina’s.
Er zijn natuurlijk teveel ziekenhuizen in dit land. 50% van de bedden staan leeg! Productie per specialist is ver onder de maat. Cleveland directeur zei het nog netjes; ’tja, als je zo weinig doet, dan…….’8 UMCs’s? 4 kunnen gewoon sluiten zonder dat er een patiënt dood gaat; in tegendeel, de levensverwachting gaat juist omhoog! IGZ stelt vast dat bij de UMC’s de hygiëne voorschriften onvoldoende worden nageleefd.
Gaat dus niet gebeuren. Politiek en ambtelijk Den Haag liggen in dit dossier dwars.
KPMG kan dus rustig doorgaan met rapporten uitschrijven; wie betaalt die? Zie begroting VWS.
2 Mayo Clinics, 1 Cleveland Clinic en 1 Sloan’s. Dan kan ook het Ministerie VWS worden afgeslankt naar Scandinavische proporties.
Wat is ook weer het verdienmodel van een Ministerie?
ANH Jansen
3 juni 2016 / 13:02Een kleine toevoeging op uw reactie ANH Jansen,
Juist in een concurrerende markt ontstaat vanzelf een sepcialisatie, waarbij de markt ‘automatisch’ verdeeld wordt onder de beter presterende ziekenhuizen.
We zitten alleen in een situatie waarin er juist geen marktwerking is. Zolang zorgverzekeraars nog steeds de meeste ziekenhuizen gewoon contracteren op dezelfde zorg als de afgelopen 10 jaar, verandert er niets (en kun je ook niet van marktwerking spreken).
En als er een zorgverzekeraar opstaat die wel een keuze maakt, krijgt die half Nederland over zich heen, dus ik snap ook wel dat deze ontwikkeling langzaam gaat.
Bas van Pelt
3 juni 2016 / 15:43