Zorgen

In 2023 heeft elf procent van de burgers wel eens vanwege de kosten afgezien van zorg, concludeert het Nivel uit haar jaarlijkse peiling. Het gaat om doktersonderzoek, een medisch onderzoek, een medische behandeling of een vorm van medicatiegebruik. Hoe moeten we dit duiden?

Eén optie is stellen dat het stelsel dus werkt omdat het een dempende werking heeft op de zorguitgaven. Maar zeker is dat natuurlijk niet. Het kan zo zijn dat mensen bewust afzien van zorg omdat ze op basis van thuisarts.nl tot de conclusie komen dat ze kunnen volstaan met zelfzorg of afwachten tot de klachten vanzelf over gaan. Of dat ze gevolg hebben gegeven aan de constatering dat hun hulpvraag geen zorgvraag is, maar een probleem dat in het sociaal domein moet worden opgelost. Maar het kan ook juist zo zijn dat het afzien van zorg in een later stadium tot klachten leidt die intensievere en dus duurdere zorgconsumptie nodig maken.

De peiling van Nivel geeft alleen een beeld van de zorg waarvan mensen afzien. Zien zij uitsluitend af van zorg?

We weten het niet, en daarvoor blijft dat getal – elf procent – toch een beetje in de lucht hangen. Afgezien daarvan geeft de peiling van het Nivel alleen een beeld van de zorg waarvan mensen afzien. Zien deze mensen uitsluitend af van zorg? Of zien ze ook af van vakanties, van het kopen van nieuwe schoenen die ze eigenlijk nodig hebben of van sportclubjes voor hun kinderen?

De zorg verbijzonderen doet geen recht aan de situatie waarin teveel mensen in onze maatschappij leven, en maakt het makkelijk om alleen de zorg (of het eigen risico) de ‘schuld’ te geven van die situatie. Dat zou niet terecht zijn. De zorg niet kunnen betalen is voor veel mensen slechts één van hun problemen.