Zware last

Ik loop op een doordeweekse dag om half elf ’s ochtends door de Kalverstraat om Sinterklaascadeaus te kopen en stel mezelf de vraag: hoe solidair ben ik als het om meebetalen aan de zorgkosten gaat? Deze vraag komt in mij op omdat ik net de waarschuwing van het Centraal Plan Bureau heb gelezen dat we in 2040 bij ongewijzigd beleid met een bijna niet te torsen kostenlast voor de gezondheidszorg geconfronteerd worden.

Om me heen zie ik vooral jonge mensen. Nederland werkt niet alleen parttime, maar studeert ook tussen de bedrijven door. Binnen tien minuten tel ik 23 jonge mensen die eten. Veelal geen boterham, fruit of yoghurt, maar een broodje hamburger, een patatje of een pizza. Ze spoelen het weg met cola of een milkshake. De peer pressure moet enorm zijn. Door mijn achterhoofd spookt het bericht van het Centraal Bureau voor de Statistiek dat het percentage Nederlanders met ernstig overgewicht in de afgelopen twintig jaar bijna is verdubbeld.

Negen jaar geleden interviewde ik voor het Algemeen Dagblad Henk Jan Aanstoot, kinderarts en de latere oprichter van Diabeter. Het gespreksonderwerp was het steeds vaker voorkomen van diabetes type II onder tieners. Aanstoot beschreef hun sterk veranderde eetcultuur en schetste een verontrustend toekomstbeeld van jongeren die op 25-jarige leeftijd erectiestoornissen of een hartinfarct krijgen.

Kan ik solidair zijn met jongeren die zichzelf dit aandoen? Ik moet toegeven dat ik dat nu al moeilijk vind. In 2040 ben ik tachtig, ik leef dan van mijn pensioen. En volgens het CPB kon ik dan weleens bijna de helft van mijn inkomen kwijt zijn aan collectieve kosten van zorg. Over de vraag hoe solidair ik dán – als grumpy old man – met hen ben, durf ik eigenlijk nauwelijks na te denken.