Aanspreken

Ik richt het woord tot u omdat ik in de gelegenheid ben u aan te spreken. Of het u ook aanspreekt wat ik te melden heb, weet ik niet. Misschien mag ik u aanspreken met ‘ jij’ of met uw voornaam zoals tegenwoordig vaker gebeurt.  Graag nodig ik je uit ook mij aan te spreken.

Hoeveel mensen kunnen helaas niet iemand aanspreken omdat ze de taal niet machtig zijn of omdat hun spraakvermogen verminderd is ? Hoeveel mensen hebben moeite met het interpreteren van bovenstaande alinea omdat elk woord letterlijk wordt opgepakt? En wat te denken van de mensen die het niet goed horen wanneer ze aangesproken worden? Vanuit mijn vak als logopediste kan ik gelukkig een bijdrage leveren aan het verbeteren van deze vermogens.

Iets anders is de betekenis die aanspreken heeft als feedback. Binnen een team waarin je werkt is het belangrijk dat je elkaar durft en mag aanspreken op zaken die niet goed gaan. Zeker als het gaat om veiligheid is dit van belang. Er zijn voorbeelden te over vanuit werksituaties,  maar ook in de privésfeer is elkaar aanspreken gewenst omdat situaties anders niet veranderen. Ik herinner me dat lang geleden mijn zwager pas na twee wittebroodsweken zijn kersverse bruid er op aansprak dat de aardappelen niet gaar waren. Toen zij vermeldde dat ze dat al de hele tijd zo deed, zei hij dit echter nu pas te durven  zeggen.

Iemand effectief aanspreken moet gepaard gaan met respect en duidelijkheid. Ook de timing is van belang. Al ben je de taal machtig, dan nog kan dit moeilijk zijn. Binnen de vakgebieden zorg en onderwijs waarin ik werk is het belangrijk om duidelijk te zijn naar elkaar. Durven we het tegen elkaar te zeggen wanneer iets niet goed gaat? Spreken we daadwerkelijk collega’s aan over zaken die niet kunnen of niet deugen? Staan we zelf open voor kritiek?

De patiënt mag ons aanspreken op bejegening en kwaliteit. Durft en kan de patiënt dat en doet hij dat rechtstreeks of misschien via zorgkaartnederland.nl? Wij mogen de patiënt aanspreken op therapietrouw. De zorgverzekeraars mogen óns aanspreken maar ook elkaar, net zoals wij dat als zorgaanbieders moeten doen. Vaak weet een beroepsgroep zelf het beste waar iets fout kan gaan. Of er daadwerkelijk iets verandert is van een andere orde.

Dit weekend hoorde ik dat onze Minister-president mensen aansprak op hun verantwoordelijkheid bij het terughalen van de overledenen van de vliegtuigramp. Of woorden genoeg zijn, zal moeten blijken.