Big brother
Apothekers Rik Muller en Susan Glaubitz uit Castricum begrijpen het. Ze kunnen wel wachten totdat de hele Castricumse bevolking is langs geweest in een van beider apotheken, zodat ze iedereen de vraag kunnen stellen of die bezwaar heeft tegen het elektronisch uitwisselen van zijn patiëntgegevens, maar dat schiet niet op. Wie gezond is, komt niet zo vaak bij de apotheek (of de huisarts) en kan dus die vraag niet voorgelegd krijgen. Maar ook een gezond iemand kan op een zaterdag op de eerste hulp of de huisartsenpost belanden en toch een medische geschiedenis hebben. En dan is het ineens lastig als hij geen toestemming heeft gegeven voor elektronische gegevensuitwisseling.
Muller en Glaubitz vragen daarom via de lokale krant aandacht voor het toestemmingsformulier. Mensen kunnen dit formulier uit de krant knippen en ingevuld bij de apotheek inleveren, of ze kunnen het invullen via www.ikgeeftoestemming.nl. Muller en Glaubitz zijn nuchter over de mogelijkheden die dit biedt en benadrukken de veiligheid en betrouwbaarheid ervan. Dit in tegenstelling tot een kleine groep huisartsen die nog steeds vraagtekens plaatst bij de veiligheid van gegevens die via het landelijk schakelpunt worden gedeeld. Die zouden vanwege de Patriot Act weleens terecht kunnen komen bij de Amerikaanse overheid, stellen ze.
Zou het? En zou ik dat erg vinden? Als ik bloedverdunners of andere medicijnen slik en ik word op een kwade dag in Castricum van de straat opgeraapt, waar ik – ver van huis – in elkaar ben gezakt, maak ik me dan druk om de vraag of een Amerikaanse ambtenaar kan zien wat ik slik? Ga toch weg.
19 reacties
Beste Frank
Je geeft aan er nog steeds niet veel van begrepen te hebben. De Patriot act is maar een heel beperkt stukje van de argumentatie tegen het LSP, een minor problem. Wat veel belangrijker is de absoluut onvoldoende beveiliging door de opzet van een inmiddels verouderd systeem. Wat niet eens in staat is de ketenzorg te “handelen”, de reden waarom ozis ketenzorg in de lucht blijft en je dus al weer 2 systemen hebt waar je als zorgverlener mee te maken hebt. Met een beveiliging van lik me het vestje, waar een onrechtmatige bezitter van een UZI pasje ( en er zijn er tigduizend) potentieel toegang heeft tot alle gegevens, ook de jouwe. Maar jij hebt vast geen toestemming gegeven. En dat zijn dan ook nog gegevens, die per definitie onbetrouwbaar zijn. Je kan als patiënt nl ook zelf bepalen of je wel alle gegevens erin wil hebben, wat betekent dat je er nooit op kunt vertrouwen. Als jij op straat in elkaar zakt dan hoop ik dat de hulpverleners eerst jou stabiliseren en dan pas gaan informeren wat voor medicatie of voorgeschiedenis je hebt. En om dat te achterhalen zijn veel eenvoudiger methoden beschikbaar, die niet al meer dan 400 miljoen gekost hebben en nog steeds maar zeer beperkt werken. Word toch eens wakker en wees blij dat er in ieder geval nog een groep huisartsen is die tegengas geeft aan ongebreidelde dataverzamelingswoede. Vraag je eens af waar en wie eigenlijk de drijfveren zijn van dit systeem, wat door huisartsen nooit gewild is maar hen opgedrongen wordt. Als je kritisch journalist bent wordt je geacht gefundeerd onderzoek te doen en dan je mening te vormen, niet alleen maar een opinie te hebben. Die hebben we al genoeg in deze wereld.
herman Suichies
16 februari 2015 / 11:04Dan is het toch wel opmerkelijk dat de rechtbank in Utrecht uitwisseling van medische gegevens via het LSP toestaat en alle eisen van VPHuisartsen om dit te voorkomen heeft afgewezen. En ook dat de convenantpartijen LHV, KNMP, InEen, NVZ, NPCF, ZN, Nictiz en de ICT-leveranciers zich allemaal scharen achter de intentie om door te gaan met het LSP.
Frank van Wijck
16 februari 2015 / 11:21Dat is ook opmerkelijk, daarom zijn we ook in beroep gegaan, normaal gesproken hebben we betere dingen te doen. En minstens zo opmerkelijk dat er scheurtjes komen in die convenantspartijen, de LHV heeft het keten zorg convenant niet getekend. En de verschillende convenantsparttijen hebben nogal wat uiteenlopende belangen. Diegenen die het moeten uitvoeren, de huisartsen zijn maar zeer beperkt enthousiast. Heb je al eens geïnformeerd hoe vaak er nou eigenlijk echt gebruik wordt gemaakt van het LSP? Hoeveel promille schat je dat het aantal LSP berichten zijn t.o.v. het totaal aantal communicatie berichten? Zoek dat nou eens uit, dan kun je iets zeggen over het belang van het LSP. En onderzoek eens hoe vaak het nou in eerste hulp situaties zoal in elkaar zakken in Castricum gebruikt is. Ik schat nul.
herman Suichies
16 februari 2015 / 11:44Wat denk je in hoger beroep te bereiken wat in de eerdere rechtszaak volledig afgewezen is?
Frank van Wijck
16 februari 2015 / 11:58Beste Frank,
Het verhaal van de apothekers in Castricum past feilloos in mijn analyse dat het LSP een systeem is dat wanhopig op zoek is naar content. Dit jaar loopt namelijk de voorlopige financiering door ZN af en wordt een evaluatie gemaakt hoe die financiering verder moet. VZVZ wordt wat nerveus door de lage opt-in-graad. Hoewel er wel veel huisartsen en apothekers een LSP-aansluiting hebben is het aantal optin-toestemmingen van burgers bij huisartsen en apothekers verre van optimaal om een zinvolle uitwisseling van data te hebben. Zie eens: https://www.vzvz.nl/page/Zorgverlener/Aansluiten/Regionalisatie/Regio-indeling. De a priori-kans om nu een dossier beschikbaar te vinden is laag.
Het kan overigens met het inschakelen van lokale blaadjes nog sneuer. Op de website van VZVZ staat een suggestie, uitgesproken door een huisarts, om het lokale parochieblaadje in te schakelen. Over zieltjes winnen gesproken!!!
Grappig dat je het oordeel van de rechtbank erbij haalt. Veel mensen hebben dat niet volledig gelezen, jij ook niet denk ik. Eén van de zaken die erin staan is dat VZVZ voor alles wat verder gaat dan data voor huisartswaarneming of medicatieoverdracht opnieuw van elke burger een verse opt-in-toestemming moet krijgen voor die verder gaande toepassing. De rechtbank heeft in het vonnis nadrukkelijk alleen over de bestaande communicatie geoordeeld. Dus voor ketenzorg moet elke burger opnieuw opt-in-toestemming gaan geven. Het hele circus gaat dan opnieuw beginnen. Het komende jaar zullen we nog meer rariteiten gaan zien om toestemming te vragen. Waar in de wet staat dat het moet gaan om een weloverwogen, goed geïnformeerde toestemming zien we nu een vlucht richting het “snelle werk”.
W.J.Jongejan
16 februari 2015 / 12:01Dan zijn er dus twee dingen die de opt-in in de weg staan:
1. Het feit dat gezonde burgers niet nadenken over het onderwerp.
2. De doorgeschoten privacywetgeving.
Frank van Wijck
16 februari 2015 / 12:083 problemen met het verhaal:
1. Ervan uitgaan dat als de gegevens in het LSP staan, die ook correct zijn. In eerder Gronings onderzoek waarin huisartsengegevens, ziekenhuisgegevens, apotheekgegevens én patiëntengegevens werden vergeleken, bleek 0% volledig of correct. Het LSP is een hulpmiddel, en komt niet in de plaats van gezond verstand.
2. Ervan uitgaan dat de gegevens in het LSP gelezen én gesnapt worden, waardoor adequaat gehandeld zal worden. Het is maar de vraag in hoeverre dit uitstijgt boven de huidige controle door de openbaar apotheker. Ik voorzie dat hier nog een stevige (nascholings)slag in gemaakt zal moeten worden.
3. Het systeem is vrijwillig en daarmee per definitie onvolledig. Mensen zullen zich niet zo druk maken om lekken van gegevens over medicijnen als bloedverdunners, maar mogelijk wel wanneer het gaat om erectiebevorderaars, oncolytica, HIV-medicatie, hormoonpreparaten of andere gevoelige informatie.
Ruud Coolen v Brakel
16 februari 2015 / 13:18Als de gegevens zo vaak niet correct zijn, lijkt die stevige nascholingsslag mij heel erg aan de orde. Ongeacht of de zorgaanbieders via het LSP, per fax of op basis van de groene kaartenbak met elkaar communiceren.
Wat de privacy betreft: die Amerikaanse ambtenaar zal zich weinig gelegen laten liggen aan privacygevoelige informatie over de gemiddelde Nederlander. En die informatie zal ook geen topprioriteit zijn van de gemiddelde Wikileaks-adept.
Frank van Wijck
16 februari 2015 / 13:56Frank,
verdiep je maar eens in die bijzondere zaken, in die inside informatie die je wordt aangereikt. Doe wat eigen onderzoek, stel eens wat kritische vragen aan voor – en tegenstanders.
Wat is er over de zin en de effectiviteit van het LSP aangetoond?
Welke belangen zijn ermee verbonden?
Wat bedoelde de commissie Elias met “het landelijk EPD faalde in elk opzicht”
Zijn er ook goedkopere, betere, meer geaccepteerde alternatieven?
Je lijkt je wat makkelijk aan te sluiten bij de opvattingen en het PR-apparaat van het ‘gezag’. Dit past m.i. niet bepaald in de journalistieke traditie waarbij ‘de macht wordt gecontroleerd’ door de vrije jongens van de pers.
Maar misschien wil je die rol ook helemaal niet.
En dan blijven we gewoon bij jouw eigen conclusie:
1 gezonde burgers denken niet na over gegevensuitwisseling
(anders hadden ze wel hun opt-in afgegeven??)
2 de privacywetgeving is doorgeschoten
(anders zou er wel een ‘verplichte opt-in’ zijn ingevoerd??)
PS “Wat denk je in hoger beroep te bereiken wat in de eerdere rechtszaak volledig afgewezen is?”
Frank, een hoger beroep wordt alleen ingesteld als een lagere rechtbank een bepaalde eis (volledig?) heeft afgewezen. En dan denk je als eiser in hoger beroep alsnog op toewijzing.
Dat is het aardige van een hoger beroep en daarom heet dat ook zo. Soms wordt daarbij levenslang omgezet in vrijspraak of wordt het LSP alsnog onrechtmatig. Zou zomaar kunnen 😉
Hans Nobel
16 februari 2015 / 15:25Wat vergeten?
http://www.skipr.nl/actueel/id21444-umcs-worstelen-met-medicatiecontrole.html
De indicator ‘medicijnen’ suggereert dat de UMC’s de controle bij opname en ontslag niet goed op orde hebben. Vijf van de acht geven op dit punt niet thuis in het kwaliteitsvenster. Het LUMC en het UMC Utrecht controleren het medicijngebruik alleen bij opname. Het enige ziekenhuis dat het medicatiegebruik ook bij ontslag controleert is het UMCG, zij het dat het niet meer dan 33 procent van de patiënten betreft.
‘Lastig thema’
“Medicatieverificatie blijkt het VMS-thema te zijn dat het meest lastig te implementeren is”, laat woordvoerder Sjon Buijs van de Nederlandse Federatie van Universitaire mesdiche centra (NFU). “Alle ziekenhuizen en umc’s werken eraan, verkeren in verschillende fases van implementatie, brengen controles bij opname en ontslag in verschillende mate in praktijk, maar streven allemaal naar uiteindelijke borging van het thema.”
In maart 2015 verwachten de NVZ en de NFU naar buiten te kunnen treden met de uitkomsten van een eigen onderzoek naar medicatiecontrole.
–Je mag inderdaad hopen dat een Amerikaanse Ambtenaar gaat ingrijpen als hij ziet dat een Nederlandse Zorgverlener gaat behandelen op basis van informatie uitsluitend verkregen door inzage in het LSP/EPD.
Dat dossier is gatenkaas. Je mag er niet vanuit gaan dat het dossier de werkelijkheid weergeeft en je moet voor behandeling altijd alles uitvragen aan de patiënt zelf. Die moet dan ook altijd een papieren overzicht, het Medisch Paspoort en Overzicht bij zich dragen en dat mag niet ouder zijn dan 1 week.
De apotheker speelt in het onderhoud van het medisch dossier geen enkele rol meer. Apotheek van inschrijving bestaat al lang niet meer en de verzekeraars kopen zorg in waar zij maar kunnen voor de laagste prijs en per prestatie. Extramurale apothekers worden dan ook niet gecontracteerd voor opname en ontslag gesprekken, laat staan voor het bijhouden van een dossier. Apothekers valt dan ook niets te verwijten in deze materie. Ruud Coolen van Brakel is dan ook aan het verkeerde adres met zijn kritiek aan de openbare apothekers.
En laat nu bloedstolling wel degelijk een zeer heikel punt zijn in deze hele discussie: gebruikt FvW nu een Coumarine derivaat of een NOAC? Niet ieder ziekenhuis is in staat of bereid om NOAC overdosis voor een passant met een budgetpolis te behandelen; dat kost een 50.000 euro per behandeling. Onder welk vakje wordt sterfte door NOAC’s afgevinkt?
Dan mag je hopen dat die Amerikaanse Ambtenaar de TomTom van de ambulance heeft weten te hacken om je naar het juiste ziekenhuis te doen rijden. Maar die Amerikaanse Ambtenaar had je natuurlijk al veel eerder uit de brand geholpen met de juiste keuze van verzekering, de juiste keuze van therapie en je ver weg van Castricum te houden. Want zeg nu zelf; Wie wil er nu dood worden gevonden in Castricum?
En natuurlijk had je SP gestemd! Dus met die Big Brother valt het best mee.
Enige verzekeraar met een waterdicht EPD is de HMO Kaiser Permanente, een privaat ‘ziekenfonds’, verticaal geïntegreerd, en die stelt deelname aan het EPD verplicht om je te mogen verzekeren bij Kaiser Permanente.
Waarom doen de Nederlandse Verzekeraars dit niet?
Andere landen hebben dan ook gekozen voor de USB Stick of Medical Card methode: op die kaart wordt automatisch alle informatie die een zorgaanbieder de betrokken patiënt aanreikt opgeslagen opdat het dossier altijd compleet is. De patiënt bepaalt zelf aan wie hij de stick/kaart laat zien. Zo wordt aan alle privacy bezwaren tegemoet gekomen en is de patiënt zelf baas over eigen data.
Waarom heeft de Nederlandse Overheid niet gekozen voor deze oplossing?
anh jansen
16 februari 2015 / 15:28@Jansen: Behandeling voor een overdosis is spoedzorg. Die wordt in elke polis vergoed.
Frank van Wijck
16 februari 2015 / 19:07Zolang de patient niet actief betrokken wordt bij zijn electronisch dossier, en er dus actief de samenhang, juistheid en volledigheid van kan beschouwen en corrigeren, komt welk systeem dan ook niet van de grond. Het gaat immers niet over techniek, maar over inhoud, die door een veelheid van actoren (inclusief de patient), en in de juiste context geplaatst, de medische communicatie naar een hoger plan tilt. In acute situaties (daar wordt altijd naar verwezen) is dat vaak nog de minste van alle zorgen. Waar een goed digitaal dossier echt het verschil kan maken, is in het afstemmen tussen de verschillende behandelaren bij een bepaalde (complexe) aandoening. Zeker nu allerlei smart-apps (gewicht/slaappatroon/…) dagdagelijkse informatie kunnen toevoegen. Het slim oplijnen van de “grote” en “kleine” data in zo een dossier, kan voor alle betrokkenen dan een helder en consistent beeld opleveren, ipv versnipperde data (bv Parkinson net). En wat is daar met name voor nodig? Een eenduidige taal aan de bron, ipv de huidige, door financiele systemen gedreven classificaties…
Hans van Belleghem
17 februari 2015 / 09:29Waar leest anh jansen nou dat ik kritiek heb op openbaar apothekers?
Ruud Coolen v Brakel
17 februari 2015 / 09:352. Ervan uitgaan dat de gegevens in het LSP gelezen én gesnapt worden, waardoor adequaat gehandeld zal worden. Het is maar de vraag in hoeverre dit uitstijgt boven de huidige controle door de openbaar apotheker. Ik voorzie dat hier nog een stevige (nascholings)slag in gemaakt zal moeten worden.
–Is dit positief bedoeld? Kritisch? Stevige nascholingsslag?
–Dat ziekenhuizen de data niet doorgeven en hun medicatie niet op orde hebben is de extramurale apothekers niet te verwijten. De data die wel in het LSP/EPD te vinden zijn, inclusief de door de huisartsen doorgegeven data zijn zeer goed analyseerbaar en zeer goed te begrijpen. Mits gecontracteerd.
We zitten immers in een wereld van prestatie bekostiging en verzekeraars contracteren waar mogelijk de goedkoopste partij en we doen alles maar 1x.
Waarom verzekeraars die ziekenhuizen dan niet aanpakken mag Ruud Coolen van Brakel verklaren. Wellicht zijn er meer partijen die een nascholingsslag moeten maken?
ANH Jansen
17 februari 2015 / 13:02Beste Frank,
Kun jij mij onder ede zeggen dat je geen enkel belang hebt bij de LSP en andere ICT zaken die hier bij horen ?
schuiringa
18 februari 2015 / 12:57Bij hoeveel van de spoedopnames in het ziekenhuis wordt eerst gekeken wat de patient allemaal slikt en spuit, voordat het infuus er in gaat en de noodzakelijke medicijnen worden toegediend ?
Wellicht kan een onderzoek ons helpen met argumenten om het LSP in te voeren of af te voeren.
schuiringa
18 februari 2015 / 13:14Niet het geringste belang Schuiringa. Met de hand op de bijbel zelfs (de katholieke).
Frank van Wijck
18 februari 2015 / 16:10Ik vraag me af of de bovenstaande personen zelf ervaring hebben met het LSP.
Zelf maak ik er regelmatig als (openbaar) apotheker gebruik van en het is echt niet zo moeilijk. Het werkt eenvoudiger dan het OZIS verhaal en als er niet zoveel roering over geweest was was het ondertussen ook uitgebreider dan de OZIS mogelijkheden.
Om even bij het OZIS te blijven, dit als voordeel te noemen boven het LSP en dat in één adem met een gebrek aan privacy op het LSP??? Dan moet je zelf je huiswerk opnieuw gaan doen.
Natuurlijk een opt-out was een stuk beter geweest voor de volledigheid van de gegevens.
Natuurlijk je eigen boeren verstand moet je altijd blijven gebruiken.
Natuurlijk als ik in de Sahara uitgedroogd ben zal de eventueel daar aanwezige arts niet bij mijn gegevens kunnen.
Natuurlijk kan het systeem gehackt worden (zolang hackers het Pentagon binnen kunnen hoeven we ons geen illusies te maken), helaas is dat voor diegene wel strafbaar.
Natuurlijk zijn er hulpverleners die erg slordig met hun bankpas en pin gegevens omgaan, deze zullen ook wat gemakkelijker met hun UZI pas en bijbehorende pincode omgaan. Dit laatste (UZI pas) is strafbaar het eerste (bank pas) niet altijd leuk.
Natuurlijk is het jammer dat we nog geen informatie van de ziekenhuizen krijgen.
Natuurlijk is het van weinig belang dat iemand die nooit in de apotheek komt een opt-in af zou geven.
Natuurlijk is alle wisseling en alle begin moeilijk.
Natuurlijk is het een hoop geld wat er aan besteed is maar probeer dit dan alsnog te benutten.
Maar voor het overgrote deel van de mensen welke regelmatig zorg nodig hebben is het een uitkomst welke betreft veiligheid en mogelijkheden een enorme stap in de goede richting is.
Voor de duidelijkheid ik heb geen banden met welke EPD/LSP-ICT dan ook (helaas hebben de Koran, Bijbel of Terach hier weinig invloed op).
Fons van Nunen, openbaar apotheker
Fons van Nunen
23 februari 2015 / 11:42Bedankt voor je heldere nuancering Fons.
Frank van Wijck
23 februari 2015 / 14:09