65 jaar
“Pas na uw 65ste zal het misgaan.” Dat had de cardioloog lang geleden tegen hem gezegd. Hoe oud was hij toen? Hij kan het zich niet meer precies herinneren. De specialist was een aimabele man. Zijn woorden waren als troost bedoeld. Het zou nog jaren duren voor het écht mis zou gaan met zijn hart. De cardioloog heeft gelijk gekregen. De afgelopen periode heeft hij nauwelijks last van zijn rikketik gehad. Maar vanaf vandaag moet hij er rekening mee houden dat er wel degelijk iets met zijn hart zal misgaan. Want vandaag viert hij zijn 65ste verjaardag!
Sinds de dood van zijn vader draagt hij diens foto mee in zijn portefeuille. Op de foto staat een al wat oudere man, die een aimabele indruk maakt. Maar de tijd heeft wel zijn gelaat getekend. Wat was zijn leeftijd toen deze foto werd gemaakt? Op de achterkant staat een datum. Hij schrikt: zijn vader was toen exact even oud als hijzelf nu. Zijn vader had toen nog zestien jaar voor de boeg. Maar in deze periode kreeg hij longkanker. Later dementeerde hij. En ja, wegens hartritmeproblemen was een pacemaker noodzakelijk.
Negen jaar voor zijn overlijden stuurde vader hem een ontroerende brief van bijna vier kantjes. Deze was bedoeld als felicitatiebrief ter gelegenheid van zijn verjaardag. Maar eigenlijk was het een afscheidsbrief van iemand die bij zichzelf merkt dat het verwoorden van zijn gedachten steeds lastiger gaat: “Die insufficiëntie van mij wordt mogelijk reeds veroorzaakt door een gebrekkige prikkeloverdracht in de grijze stof (…)”. Vader was net als hijzelf arts.
Wat staat hem na zijn 65ste te wachten? Hij kent de foto’s van oudere mensen uit reclames van tijdschriften: boordevol vitaliteit, breed lachend en volop genietend van wat de wereld hen nog te bieden heeft. Ja, hij kent deze foto’s maar herkent zich er niet in. Zijn leven was een wijds landschap met de horizon als limiet. Maar dat landschap werd stukje bij stukje kleiner en is momenteel weinig groter dan zijn achtertuin, die zijn vrouw liefdevol verzorgt en waar hij zich nog gelukkig voelt. Herinneringen kruipen steeds sneller naar hem toe.
Het verwondert hem telkens weer wanneer op een geboortekaartje staat dat de moeder “het leven schonk aan…”. Is nieuw leven een cadeau aan de ouders of aan het kind? Voor hem is het leven meer een opdracht dan een geschenk en die opdracht werd na geboorte van zijn kinderen aanzienlijk zwaarder. Over hoeveel jaar zullen zij zonder hun vader verder moeten? Hij piekert regelmatig over hen. Zullen zij hem missen zoals hij na al die jaren nog altijd zijn eigen vader mist? Wanneer is tijd om hen een afscheidsbrief te schrijven?
‘Verjaren’ heeft twee betekenissen en naarmate je ouder wordt verschuift het accent van het feestelijke ‘verjaren’ naar het naderen of overschrijden van de houdbaarheidsdatum. Een groot deel van de wereldbevolking viert geen verjaardag. Daar valt veel voor te zeggen. Moet je iets vieren, dat nooit jouw ‘prestatie’ was en waarvan je na jouw 65ste zeker weet dat het er niet beter op zal worden? Wanneer de zon schijnt, zoekt hij zijn plekje in de tuin en geniet hiervan samen met zijn vrouw. Hij denkt terug aan de woorden van zijn cardioloog: “Pas na uw 65ste zal het misgaan.” Of was het: “Pas na uw 65ste kán het misgaan.”