Aansprakelijkheid niet uitgesloten bij huisartsen die ondanks vaccinatiebeleid toch vaccineren
Veel huisartsen kampen met een dilemma nu zij mensen jonger dan zestig jaar niet langer met AstraZeneca mogen vaccineren. Artsen die dit toch doen, kunnen mogelijk aansprakelijk worden gesteld voor schade die uit het vaccin voortvloeit.
De overheid heeft het advies van de Gezondheidsraad overgenomen: vooralsnog mogen (huis)artsen mensen onder de zestig niet langer met AstraZeneca vaccineren. Artsen die ervoor kiezen dit wel te doen, hebben vragen over hun rechtspositie en aansprakelijkheid.
Als collectief van ruim 124.000 zorgverleners en verzekeraar van zorgverleners op het vlak van rechtsbijstand én beroepsaansprakelijkheid, heeft VvAA begrip voor de lastige positie waarin (huis)artsen zich bevinden. Tegelijkertijd kan zij niet uitsluiten dat artsen die het advies niet opvolgen, toch aansprakelijk worden gesteld.
Lastige positie huisartsen
Het advies van de Gezondheidsraad, ontstaan naar aanleiding van een aantal meldingen van een zeldzaam ernstig ziektebeeld na vaccinatie met dit vaccin, stelt veel huisartsen voor een dilemma, met name als het gaat om personen jonger dan 60 jaar, die vallen in de ‘hoog-risicogroepen’. VvAA heeft veel begrip voor deze lastige positie en sluit zich dan ook aan bij de oproep van de Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV) aan het kabinet om zeer snel met een perspectief voor deze groepen te komen.
Aansprakelijkheid kan niet worden uitgesloten
Artsen die ondanks het advies van de Gezondheidsraad, tóch besluiten te vaccineren, kunnen mogelijk aansprakelijk worden gesteld voor uit het vaccin voortvloeiende schade. Óók al heeft de patiënt daarvoor toestemming gegeven.
Shirin Slabbers, senior jurist gezondheidsrecht bij VvAA: “Vanuit juridisch perspectief heeft toestemming van de cliënt niet per definitie tot gevolg dat een arts mag afwijken van de professionele norm, die wordt gevormd door de wet, richtlijnen en adviezen. Als tegen een advies van een gezaghebbende instantie wordt ingegaan, dan kan mogelijk met succes worden gesteld dat de arts niet heeft gehandeld in overeenstemming met de op hem rustende verantwoordelijkheid, die voortvloeit uit de voor hulpverleners geldende professionele standaard. Zowel in het civielrecht als in het tuchtrecht, is dit het uitgangspunt bij toetsing.”
Verklaring van patiënt biedt geen soelaas
Een ondertekende verklaring van de patiënt, dat hij of zij de arts niet aansprakelijk zal stellen, biedt evenmin soelaas. Een patiënt behoudt altijd het recht om een zorgverlener aansprakelijk te stellen. Een dergelijke ‘exoneratieclausule’ is dan ook niet toegestaan en, als de arts dat toch doet, nietig, hetgeen betekent dat het geen werking heeft. Bovendien kan de tuchtrechter of bijvoorbeeld de IGJ de arts hier ook weer op aanspreken.
Bewust niet volgen gezaghebbend advies
John Kovács, specialist medische aansprakelijkheid en verzekeringstechniek bij VvAA: “Als een arts ervoor kiest om toch te vaccineren, kan er ook een probleem ontstaan met betrekking tot zijn aansprakelijkheidsverzekering. Er is dan immers sprake van een bewust niet volgen van een gezaghebbend advies.”
Shirin Slabbers: “Onder bepaalde omstandigheden kan er dan daarnaast geen dekking zijn onder de rechtsbijstandsverzekering. Hoezeer wij ook begrip hebben voor het dilemma waarvoor huisartsen nu worden gesteld, raden wij op dit moment af om tegen het overheidsbeleid in te gaan en toch te vaccineren.”