Alternatieve start geneeskundestudie

Waarom begon mijn medische studie met een halfslachtige oriëntatie op de dood en niet met een lofzang op het leven? Nee, het was niet de bedoeling om over de dood na te denken. Om vragen te stellen over wat doodgaan voor jou betekent. Nee, de dood ging je te lijf. Met een scalpel. Eerst sneed je een dode haai aan flarden. Daarna volgden een dode kikker en een even dode cavia. Tenslotte zette je het mes in een dode meneer of mevrouw. En bij het behalen van je artsenbul was de dood jouw grootste vijand geworden.

Eigenlijk zou het eerste semester van geneeskundestudenten over leven moeten gaan. Wat is leven en houdt leven in stand? Wat verbindt en onderscheidt al wat leeft? Laat studenten voor even alles vergeten wat ze weten van biologie. Laat hen juist ontdekken wat ze níet weten. Stel als docent net zolang vragen tot er niets van kennis overblijft en louter verwondering resteert. Daarmee zou de medische studie moeten beginnen: met verwondering die dwingt tot bescheidenheid!

‘Eigenlijk zou het eerste semester van geneeskundestudenten over leven moeten gaan’

Leven als een plant heeft in de medische sector geen goede reputatie. Zeker niet wanneer iemand op de IC een ‘vegetatief’ bestaan leidt. Want dan weet je waar het naar toe gaat. ‘Zullen we de stekker er maar uittrekken, want dat is het beste voor deze patiënt.’ Want wie wil leven als een kasplantje? ‘Wanneer wij kijken naar de hersenactiviteit, dan weet je: dit wordt nooit meer wat!’ De beademing wordt gestopt. Nog een paar ademteugen en het is gebeurd. Zorg er dus voor dat je geen kasplantje wordt.

Wanneer het om leven gaat, bungelen planten onderaan in de pikorde. Maar wat is er mis met planten? Bekijk Kingdom of plants van David Attenborough. Lees het boek Plantaardig – Vegetatieve filosofie van Wouter Oudemans. Hierin wordt duidelijk gemaakt dat planten menselijker zijn dan gedacht en mensen plantaardiger. Oudemans: “Woorden die tot op heden voor mensen gereserveerd bleven, zoals beslissingen, rationaliteit en wil, blijken in gemuteerde zin op planten van toepassing te zijn.”

Wanneer reïncarnatie bestaat, zou ik in een volgend leven graag een plant willen worden. Lekker chillen op een vast stekkie. Waar mensen een heel leven over doen, doorleef ik in vier seizoenen. ’s Winters trek ik mij lekker terug onder de grond. Bomen moeten de kou trotseren. Veel planten niet. En in tegenstelling tot mensen maak ik een grote kans om in de lente weer herboren te worden. Natuurlijk, ik kan nergens heen maar daarmee heb ik vrede: wat mij overkomt, overkomt mij!

‘Wanneer reïncarnatie bestaat, zou ik in een volgend leven graag een plant willen worden’

Laat medisch studenten bij de aanvang van hun studie een botanische tuin verkennen, leer ze in hun naaste omgeving de flora ontdekken, maak hen vertrouwd met de ademhaling en stofwisseling van planten, laat hen genieten van bloesem en vruchten… Vanuit het leven groeien naar de dood lijkt mij zo veel beter dan te starten met de dood. Uit zichzelf zullen studenten dan ontdekken dat leven geen tegenpool van de dood is, maar dat geboren worden en doodgaan niet zonder elkaar kunnen.

Delen