De meeste chirurgen deugen

Het is me toch wat, de start van het coschap snijdend. Het bezorgt de student geneeskunde blijkbaar vooraf-nachtmerries en deze horrorgedachten krijgen we er maar lastig uit.

Over de jaren heen heb ik in zowat alle Limburgse ziekenhuizen gewerkt en dus ook coassistenten begeleid op de afdeling chirurgie. Die vooraf-angst blijkt achteraf ongegrond, sterker nog: de meeste co’s geven aan dat chirurgie een leuk coschap is en zeker niet zo verschrikkelijk als gedacht. Wat zonde van die slapeloze nachten, denk ik dan. Ze hoeven na dit coschap natuurlijk niet allemaal chirurg te worden. Kan ook niet, want het rijtje werkeloze chirurgen is al lang genoeg. Maar, een prettige ervaring en inzicht in de chirurgische keuken kan zeker bijdragen om de interdisciplinaire samenwerking in de toekomst goed te laten verlopen.

Na jaren van co’s begeleiden, sta ik nu aan de andere kant en geef de introductieles over dit snijdende coschap aan studenten. En inderdaad, ik hoor van de studenten dat ze gestrest zijn voor wat komen gaat. Volgens de overlevering zou de chirurgie zeer pittig en heftig zijn. En ze worden dus spoedig in dat leeuwenhol in gegooid.

Hoe komt het toch dat wij, de chirurgen, zo’n naam hebben?

Tja, feiten uit het verleden blijven ons zeker najagen. Echter, de tijd dat chirurgen allemaal bokito’s op de apenrots zijn, is voorbij. Uiteraard loopt er hier en daar nog wel eentje vrij rond, maar het ras is flink aan het uitdunnen. Bovendien zijn er genoeg niet-bokito’s die de groepsdynamiek ten goede keren en deze eenling-bokito de mond snoeren.

‘Er zijn genoeg niet-bokito’s die de groepsdynamiek ten goede keren’

En toch blijft jammer genoeg dit overheersend bokito-beeld overeind en dit gedachtengoed blijkt nogal besmettelijk. Het is een besmetting van het emotionele type want het geeft voornamelijk angst, onrust en onzekerheid nog voor de blootstelling (start coschap) geweest is. En dat vind ik niet fair want de meeste chirurgen deugen.

Aangezien ik mezelf als ervaringsdeskundige beschouw, heb ik recht van spreken en wil ik vanuit mijn onderwijsfunctie bijdragen om die hete angel eruit te halen. Ik probeer preventief die negatieve vooringenomenheid te verminderen, want als je geest al emotioneel besmet is, dan staat het coschap (de chirurgie dus) met 1-0 achter.

Wat een feit is: de chirurgie blijft een vak waar het adrenalinegehalte gemiddeld wat hoger ligt. Dat kan niet anders omdat er soms op het scherpst van de snee een besluit moet worden genomen. Op die momenten kan het zijn dat de stem wat luider of ongeduldiger wordt en dat we met stevig stampende pas door het ziekenhuis dreunen. Maar dat maakt ons toch niet meteen tot de vijand? Net als dat een verhitte discussie tijdens de overdracht niet betekent dat er geruzied wordt.

Chirurgen zijn ook maar mensen, soms met een klein hartje, wat vaker van ‘het directe type’ en mogelijk iets ongeduldiger; maar dat is toch geen reden om ons meteen te veroordelen? Sterker nog, we staan allemaal aan dezelfde kant, de kant van de zorg voor de patiënt.

Het enige dat ik aan de studenten vraag, is om de chirurgische wereld (en alle andere) met een open blik te betreden. Want hoe mooi zou het zijn dat deze student-dokters met een ongekleurde bril het coschap ingaan en zelf hun eigen beeld gaan inkleuren. Het liefst met wat zonnige, vrolijke tinten.

‘Hoe mooi zou het zijn dat deze student-dokters met een ongekleurde bril het coschap ingaan’

Tijdens de introductie wordt natuurlijk ook aandacht besteed aan de grensoverschrijdende Bokito die in de nek kan hijgen. (Let wel, dit is  niet louter het chirurgenspecies). Gelukkig is die met uitsterven bedreigd, maar spijtig  genoeg bezoedelt die de naam van een hele groep die gewoon deugt.

Triest  dat het zo ver is gekomen maar we dragen een gezamenlijke verantwoordelijkheid om dit gedrag een halt toe te roepen, wegkijken is verboden. Bespreekbaar maken, informeren en handvaten geven om te handelen als het nodig zou zijn, ook dat is een onderdeel van het onderwijs, voor alle disciplines. 

Voor 2024 hoop ik dat we van ME TOO naar ME NOT kunnen gaan.  Hoe mooi zou dat zijn!