De taal achter de cijfers
Beleidsmakers en onderzoekers komen regelmatig met stellingen, onderbouwd door cijfers. Grafiekjes en overzichten maken dan haarscherp duidelijk wat de nieuwe trend wordt of wat de kosten in de toekomst zullen zijn of waar we met z’n allen op af stevenen.
Zo wordt ook gerekend met behandelgemiddelden en kosten in de eerste en tweede lijn. Wanneer een organisatie het echter niet uitkomt om cijfers te gebruiken, zijn het ineens alleen maar cijfers waarvan de onderbouwing niet klopt.
Wie heeft cijfers ? En waarom wordt vaak gezegd: Wij beslissen voor jullie, want jullie komen zelf niet met cijfers? Wordt er ooit gevraagd waarom die er (nog) niet zijn? Misschien wel omdat het erg ingewikkeld is om met alle variabelen rekening te houden en ook omdat men weet dat er toch met een bepaalde blik naar wordt gekeken. We registreren nu volgens de principes van ICF waarin meer gegevens meegenomen worden rondom de patiënt bij een behandeling zoals leefstijl, persoonsgegevens, inzet en capaciteiten. Een voorstel vanuit beroepsverenigingen dit mee te nemen in conclusies over behandelingen ligt nog te wachten op goedkeuring van zorgverzekeraars omdat het veel te omslachtig zou zijn.
De ene keer wordt op grond van cijfers gesteld dat iemand die een behandeling vaak doet hier klaarblijkelijk beter in is, en dat zorg daarom bij deze zorgverlener en niet bij een ander wordt ingekocht. Terwijl aan de andere kant ingrepen die vaker door een specialist worden gedaan nu maar in de eerste lijn moeten gebeuren omdat dat goedkoper zou zijn.
Wat zegt een behandelgemiddelde wel en wat zegt het niet? Wie worden er bij de berekening betrokken? En wordt er gekeken naar alle variabelen?
Cijfers uit lukraak meten van gemiddelden en gegevens vanuit grote onderzoeksbureaus die voor het ministerie werken, zullen op waarde geschat moeten worden. Ik heb me onlangs geërgerd aan de uitspraak van een (duur) onderzoeksbureau dat de patiënt niet te lijden zou hebben van scherp onderhandelen met bijkomende voorwaarden, maar er juist er alleen maar voordeel bij heeft. Iets verder nadenken en je begrijpt dat dit zijn weerslag heeft op nieuwe scholing, overleg en materialen en dat de tijd besteed aan de patiënt minder wordt door overmatig registreren.
Een overwaardering voor cijfers heeft al vaak tot verkeerd beleid geleid. De cijfers van dalende werkloosheid worden vol verve gebracht, maar later blijkt dat het vooral om kleine baantjes gaat en de vele ontslagen in de zorg worden op die manier gebagatelliseerd. Ook berekenen dat behandeling in de eerste lijn goedkoper is en daar een vrijbrief uithalen om prijzen zo scherp te stellen dat het verlenen van zorg niet langer rendabel is, levert meer problemen op dan dat het oplost. Of aan komen zetten met overmatige stijging van kosten voor logopedie in de eerste lijn maar niet meenemen dat binnen GGD en speciaal onderwijs veel werd wegbezuinigd door nieuw beleid.
De taal achter de cijfers is vaak belangrijker dan de mooie kolommen met getallen. Daarover zijn we nog lang niet uitgepraat.
6 reacties
Beste Dinie
Zoals je misschien weet zijn er verschillende projecten geweest die als doel hadden deze cijfers objectief te verzamelen en daar werkelijke kwalitatieve betekenis aan te geven. (logvisie) Zorgverzekeraars hebben echter alle projecten op onbeschofte en lompe wijze de nek omgedraaid. De zorgmonitor van de NZA maakt melding van klachten van zowel apothekers, fysio’s als logpedisten met deze slechte ervaring. Misschien iets voor een column.
Jurriaan Lampe
10 maart 2015 / 12:30Dank voor je reactie. Wij verzamelen inmiddels zoveel gegevens rondom de patiënt en worden met veel administratie belast, maar dit dan ook verwerken als variabele lijkt dan weer onmogelijk. Toen de NZa een zeer uitgebreid rapport kon presenteren over kosten en tijdsbesteding van logopedisten met herijking van het tarief als gevolg, werd dit onderzoek waarin vele variabelen waren meegenomen en dat erg tijdsintensief was geweest voor vele leden van de NVLF, grotendeels niet overgenomen. Het rapport werd door sommige zorgverzekeraars weggezet als zijnde cijfers die niet zouden kloppen. Wanneer een zorgverzekeraar met cijfers aankomt waarin veel minder variabelen op zijn genomen worden die als waarheid gepresenteerd! Ik begrijp de boosheid die uit je reactie te lezen is.
Dienie Koolen
12 maart 2015 / 23:40Bij de beoordeling van productiecijfers gaan zorgverzekeraars gemakshalve ervan uit dat de ene logopediepraktijk zo ongeveer hetzelfde doet als de andere praktijk. Dat is net zo stupide als de productie en de kosten van een brandwondencentrum vergelijken met die van een huisartsenpraktijk en tegen de eerste zeggen dat die te duur is omdat de huisartsenpraktijk lagere kosten per caput heeft. Zolang chronische of langdurige zorgvragen in de logopedische zorg (vgl Lijst Borst in de fysiotherapie) nog niet zijn vastgesteld, is het benchmarken zoals zorgverzekeraars dat nu doen, gebaseerd op gebrek aan inzicht en dat leidt onherroepelijk tot een gebrek aan uitzicht. Voor zowel zorgverlener als zorgvrager.
Willem Snijders
16 maart 2015 / 14:48Willem, het blijkt steeds vaker dat er vragen gesteld worden bij het vergelijken van gegevens. Vandaag las ik dat de rekenmethode die gebruikt is bij het vergelijken van het aantal hernia-operaties ook vragen oproept. Erg belangrijk bij praktijkvariatie de juiste conclusies te trekken en zeker de berekening door het onderzoeksbureau te bespreken met de doelgroep alvorens naar buiten te treden. Binnen de logopedie blijkt bv dat bepaalde langere zorgpaden duidelijk uit te leggen zijn zoals bij behandeling NAH. Natuurlijk willen beroepsgroepen efficiënt werken in de zorg en degenen die dat niet doen mogen erop aangesproken worden. Betrek bij de berekening echter de beroepsgroep meer. Ook zij willen cijfers maar dan wel rekening houdend met de juiste variabelen.
Dienie Koolen
19 maart 2015 / 08:27Deze reactie zal niet passen bij het huidige denken rond de zorg. Meten is weten. Registreren definiëren evalueren optimaliseren, evidence based … kortom als het vooral maar klopt volgens de regels van de …wie? HR? Verzekering ? Vereniging? ..politiek? en de cliënt ? Stel dat hij er beter van wordt spijts de cijfers?
Moeten de therapeuten zo streng opgevolgd worden ? Is dit volkje zo onbetrouwbaar? Zijn er zo veel charlatants? Of het nu gaat om logopedisten, kinesisten, artsen … elk wenst volgens mij de mens voor zich die een hulpvraag heeft zo best mogelijk te helpen. Wat momenteel ontbreekt is respect ! Personen die meestal de praktijk niet kennen gaan met de cijfers in de hand beleidsmaatregelen treffen zogezegd om de zaken efficiënter te laten verlopen meer LEAN enzovoort … maar eigenlijk gaat het om financiën. Geen probleem maar laat dat dan ook duidelijk zijn. De zorg staat onder druk maar moet vooral van bij de opleiding gestuurd worden. Excellente opleidingen zouden alle twijfels moeten wegnemen rond de integriteit van de hulpverlener. Een therapeut kan uit ervaring, soms niet evidence based handelen maar met schitterende resulaten en dit vraagt vertrouwen van de beleidsmakers. Te veel cijfers en te weinig vertrouwen en respect daar gaat het om in de zorg!
Jan Vanthomme
20 maart 2015 / 21:53Jan, mooi dat je noemt dat elke hulpverlener wenst dat de zorgvrager zo goed mogelijk geholpen wordt. Je ziet een taak voor opleidingen rondom integriteit. Ik ben benieuwd hoe je dat ziet. Ik denk dat duidelijkheid omtrent het evalueren van je behandelingen en van daaruit conclusies trekken voor het vervolg, voor het stoppen of overdragen van je behandeling meer aandacht verdienen. Dat momenteel de controle gestuurd wordt vanuit financieel oogpunt is niet erg als doelmatigheid en kwaliteit maar mede het beleid hiervoor bepalen, ook als het dan duurder uitvalt. Anders wordt het alleen een afrekeninstrument gebaseerd op enkele gemiddelden.
Dienie Koolen
21 maart 2015 / 10:59