Dokters in de marge
Het laatste half jaar ben ik vier keer door Bernd behandeld. Daags voordat wij elkaar voor de derde keer zouden treffen, word ik gebeld met de vraag of de afspraak van ’s ochtends naar het begin van de avond kan worden verschoven. Vanaf half zes ben ik welkom. De volgende dag legt Bernd uit wat er gaande is: “Het kan zomaar zijn dat de inspectie hier op de stoep staat en dan wordt deze praktijkruimte natuurlijk afgekeurd, maar ’s avonds werken die jongens niet.’
Voor Bernd steek ik de hand in het vuur. Ik ken geen andere specialist die zo kundig en betrokken is, terwijl hij niet naast zijn schoenen loopt maar gewoon zichzelf blijft. Daarom baal ik dat ik zijn naam niet mag noemen en evenmin mag vermelden welk specialisme hij uitoefent. En mochten deze woorden worden gelezen door de speurhonden van de inspectie, dan hoeven ze niet in actie te komen. Tot hun geruststelling en mijn verdriet vertelde Bernd de laatste keer dat hij na meer dan twintig jaar zijn werkplek verlaat. Hij is elders een nieuwe praktijk gestart.
Lang voor de marktwerking in de zorgsector van kracht werd en de zorg voor menigeen een aantrekkelijke melkkoe werd, praktiseerde Bernd op verschillende plekken in het land. Ik leerde hem als huisarts kennen en later als patiënt. Nooit heb ik de indruk gekregen dat geld voor hem belangrijk was. Integendeel, uit hetgeen Bernd mij in de loop der jaren heeft toevertrouwd, ontstond bij mij de indruk dat hij door ‘handige jongens’ werd uitgebuit. Bij een zorgverzekeraar in de regio waar ik woon, heb ik tevergeefs een lans voor hem gebroken: waarom duurbetaalde ziekenhuiszorg in plaats van ‘specialistische eerstelijnszorg’? Maar dokters in de marge zijn verdacht.
Marmer op de vloer van een ‘wachtsuite’ zegt ook niets over de kwaliteit van de zorg aldaar
Bernd staat model voor specialisten die niet zijn opgeslokt door het ‘officiële circuit’ en alleen daardoor al niet zelden de schijn tegen hebben. Eerlijk gezegd heb ik zelf ook geen scherp beeld van al die particuliere poliklinieken die als paddenstoelen uit de grond zijn geschoten. Natuurlijk, ik weet het: menigeen zal zich afvragen of je patiënten kunt behandelen in een kamer waar ook huiswerkbegeleiding wordt gegeven. Ja dat kan zeker mits de behandeling zelf verantwoord kan geschieden. Wanneer ik van de inspectie was, zou ik meer eisen stellen aan de competentie van de dokters dan aan de omgeving waar ze werken.
Is Bernd een solist? Ongetwijfeld maar niet wars van samenwerking, al is die samenwerking al meer dan eens gestrand. Inmiddels weet Bernd ook wat het is om patiënt te zijn. Juist in de afgelopen periode kwamen alle tegenslagen tegelijk, ook privé. ‘Maar wanneer ik het diepst in de put zit, komt bij mij de meeste kracht naar boven’, zegt hij. Ik zou niet in zijn schoenen willen en kunnen staan. Dan had ik al lang de handdoek in de ring geworpen. Nederland mag trots zijn op mensen als Bernd, die in de marge ver van universitaire medisch centra en grootschalige regionale ziekenhuizen uitstekend werk verrichten.
